Tiêu cơ vân gây suy thận cấp thế nào

Theo ThS.BS.CKII Hà Tuấn Hùng, Khoa Nội thận – Lọc máu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, suy thận cấp là biến chứng nghiêm trọng nhất của tiêu cơ vân, xảy ra khi các sợi cơ xương bị phá vỡ đột ngột, khiến myoglobin, kali, creatine kinase và nhiều chất chuyển hóa tràn vào máu với nồng độ cao. Những chất này có thể gây tắc nghẽn ống thận đồng thời kích hoạt stress oxy hóa và độc tính trực tiếp lên tế bào ống thận, suy giảm chức năng thận chỉ trong thời gian ngắn.

Tiêu cơ vân dẫn đến suy thận có thể xảy ra do chấn thương nặng, hội chứng vùi lấp, ép cơ kéo dài, vận động cường độ cao trong thời gian ngắn hoặc người mắc bệnh lý cơ bẩm sinh. Một số thuốc, nhất là nhóm statin dùng điều trị rối loạn mỡ máu, có thể làm tăng nguy cơ tiêu cơ vân nếu sử dụng kéo dài, sai liều hoặc kết hợp với các thuốc gây tương tác. Ngoài ra, mất nước, nhiễm trùng, ngộ độc rượu, ma túy cũng khiến bệnh trầm trọng hơn.

Bác sĩ Hùng cho biết các triệu chứng ban đầu của tiêu cơ vân thường mơ hồ, dễ bị nhầm với đau nhức cơ thông thường nên người bệnh chủ quan. Người bệnh có thể nhận thấy nước tiểu sẫm màu như trà đặc hay cola do myoglobin được thải qua thận, kèm đau, sưng, yếu cơ, mệt mỏi hoặc buồn nôn. Khi thận bắt đầu suy yếu, lượng nước tiểu giảm rõ rệt, thậm chí vô niệu. Nhiều bệnh nhân đến viện khi đã xuất hiện biến chứng, khiến điều trị khó khăn hơn và nguy cơ suy thận cấp tăng cao.

Nếu không can thiệp kịp thời, người bệnh có thể phải lọc máu cấp cứu, thậm chí chạy thận nhân tạo lâu dài. Ngoài tổn thương thận, tiêu cơ vân còn gây rối loạn điện giải, nhất là tăng kali máu, dẫn tới rối loạn nhịp tim, ngừng tim hoặc sốc. Một số trường hợp ghi nhận tình trạng đau cơ kéo dài, suy giảm vận động, hội chứng khoang hoặc rối loạn đông máu khiến bệnh diễn tiến phức tạp.

Theo bác sĩ Hùng, điều trị suy thận cấp do tiêu cơ vân chủ yếu nhằm hạn chế tổn thương thận tiến triển và ổn định rối loạn điện giải. Bệnh nhân thường được bù dịch tích cực, theo dõi sát chức năng thận và loại bỏ các thuốc có nguy cơ gây tổn thương cơ và loại bỏ các thuốc gây nguy cơ tiêu cơ vân hoặc độc với thận. Trường hợp suy thận nặng, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc, bù dịch hoặc lọc máu để đào thải độc chất, xử trí rối loạn nhịp tim và các biến chứng kèm theo. Sau khi hồi phục, người bệnh vẫn cần tái khám định kỳ để đánh giá chức năng thận và ngăn ngừa tái phát.

Bác sĩ khuyến cáo những người có biểu hiện bất thường sau vận động cường độ cao hoặc chấn thương, đặc biệt khi nước tiểu sẫm màu, đau yếu cơ kéo dài hoặc lao động nặng mà không bù đủ nước, nên đi khám sớm. Điều trị kịp thời và duy trì lối sống lành mạnh giúp giảm nguy cơ suy thận cấp và các biến chứng lâu dài do tiêu cơ vân gây ra.

Thu Giang