Tin giả xoay quanh hộ chiếu Israel của Tổng thống Zelensky

Ngày 11-12, trên nền tảng X xuất hiện một bài đăng kèm hình ảnh được cho là hộ chiếu Israel đứng tên Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, làm dấy lên nghi vấn ông từng nhập quốc tịch Israel vào năm 2016.

Bài đăng ban đầu xuất phát từ một tài khoản gắn nhãn parody (nhại lại), nhưng hình ảnh này nhanh chóng được nhiều tài khoản khác chia sẻ lại.

Một số bài chia sẻ cũng liên hệ thông tin trên với cuộc khám xét nhà của Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak, do Cục Chống tham nhũng quốc gia Ukraine (NABU) tiến hành hồi cuối tháng 11.

Theo báo cáo kiểm chứng ngày 17-12 của tổ chức kiểm chứng Lead Stories, hình ảnh hộ chiếu đang được lan truyền là không có thật.

Nhóm kiểm chứng cho biết dấu hiệu sai lệch đầu tiên nằm ở cách viết họ của Tổng thống Zelensky.

Trên trang web chính thức của Văn phòng Tổng thống Ukraine bằng tiếng Anh, tên của ông được ghi là Volodymyr Zelenskyy, với hai chữ y ở cuối, trong khi hình ảnh hộ chiếu chỉ ghi một chữ y, không trùng khớp với cách viết chính thức được sử dụng trong các tài liệu nhà nước.

Ngoài ra phần vùng ký tự đọc bằng máy (MRZ) ở cuối trang hộ chiếu trong hình ảnh cũng chứa chi tiết sai tiêu chuẩn quốc tế do Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) ban hành.

Theo quy định của ICAO, MRZ phải thể hiện quốc tịch của quốc gia cấp hộ chiếu và thông tin này được lặp lại thống nhất trên cả hai dòng.

Đối với hộ chiếu Israel, Lead Stories cho biết ký hiệu quốc tịch đúng phải là ISR.

Tuy nhiên hộ chiếu đang lan truyền lại có ký hiệu “4UKR” ở dòng thứ hai, một ký hiệu không tồn tại theo tiêu chuẩn của ICAO.

Về mặt pháp lý, ông Zelensky đắc cử Tổng thống Ukraine vào năm 2019. Đến tháng 6-2025, Ukraine mới cho phép công dân thông thường được mang đa quốc tịch.

Tuy nhiên các chức danh công quyền tại Ukraine, bao gồm thẩm phán và quan chức nhà nước vẫn không được phép sở hữu hộ chiếu nước ngoài.

Do đó nếu một ứng cử viên Tổng thống bị phát hiện có thêm quốc tịch khác ngoài quốc tịch Ukraine, tư cách của họ sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp.

Nhưng thực tế trong suốt chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2019, không có nguồn tin uy tín nào đề cập đến việc ông Zelensky bị nghi ngờ hay cáo buộc ông sở hữu quốc tịch thứ hai.