Tội phạm lừa đảo lấn át băng đảng yakuza tại Nhật Bản

Khi Takanori Kuzuoka bắt đầu dấn thân vào con đường tội phạm, anh ta không có ý định gia nhập những băng đảng yakuza kiểu cũ, nơi thành viên xăm trổ đầy người, phải tuân theo hệ thống thứ bậc cứng nhắc và quy tắc danh dự bất di bất dịch.

Kuzuoka bị cuốn hút bởi thế giới ngầm tokuryu, các nhóm tội phạm mới nổi am hiểu công nghệ, với ông trùm giấu mặt sử dụng mạng xã hội và tin nhắn mã hóa để tuyển dụng những “con tốt” ngây thơ thực hiện các phi vụ lừa đảo.

Tên gọi tokuryu kết hợp từ tokumei (ẩn danh) và ryudo (linh hoạt), chỉ các nhóm được lập ra để phạm tội, trong đó các thành viên thường không quen biết nhau, cũng như không biết kẻ đứng sau điều phối hoạt động. Hầu hết thành viên được tuyển dụng qua những quảng cáo trực tuyến gọi là yami baito, với những cụm từ như “thu nhập cao”, “kiếm tiền nhanh”.

Quảng cáo tuyển dụng thường mơ hồ, không nhắc đến các hoạt động trái phép, chỉ nhấn mạnh vào mức lương thưởng cao theo ngày và trả bằng tiền mặt. Tuy nhiên, khi có người nộp đơn ứng tuyển, họ sẽ bị yêu cầu tham gia vào hoạt động tội phạm như làm nhân viên chuyển phát tiền có được từ một vụ lừa đảo, thực hiện một vụ cướp, hành hung, hay lừa đảo qua điện thoại.

Trong khi yakuza quy định không nhắm vào người nghèo và người thế yếu, tokuryu đi theo hướng ngược lại. Loại tội phạm này kiếm hàng triệu USD từ việc lừa đảo người cao tuổi. Ngược lại, giới yakuza khinh thường các hành vi lừa đảo như vậy.

Dù vậy, một thành viên yakuza cấp cao thừa nhận họ đang “mất dần sức hút đối với giới trẻ”. Các băng đảng yakuza từng sở hữu đế chế kinh doanh trải rộng các ngành nghề trị giá hàng tỷ USD nhưng nay bị thu hẹp sau hàng loạt chính sách trấn áp của chính quyền.

“Số lượng thành viên mới ngày càng ít”, ông ta nói, cho hay thế hệ Thiên niên kỷ và Gen Z không còn sẵn lòng thăng tiến từ vị trí thấp nhất.

“Họ đến với chúng tôi, đem theo ảo tưởng về sự hào nhoáng của thế giới này, nhưng nhanh chóng nhận ra thực tế không như tưởng tượng”, ông nói tiếp. “Họ không thích bị xiềng xích bởi quy tắc và nghi lễ, nên quay sang chọn tokuryu”.

Kuzuoka, người đang ngồi tù, cho biết “không hiểu được có lợi gì khi trở thành yakuza trong thời đại này”. Anh ta bắt đầu đua xe từ thời niên thiếu, sau đó chuyển sang hoạt động tội phạm có tổ chức rồi trở thành người tuyển dụng, điều phối và thực thi hàng loạt hoạt động của tokuryu.

Đôi khi Kuzuoka làm việc trực tiếp với những kẻ cầm đầu giấu mặt mà anh ta không biết danh tính thật.

“Mỗi ngày, vô số người đã cắn câu những mẩu quảng cáo mờ ám về công việc ‘lương cao’ mà tôi đăng trên X”, anh ta nói.

Những “con tốt” mà Kuzuoka từng vứt bỏ là người hành nghề mại dâm, nghiện cờ bạc và một thành viên nhóm nhạc nam. Theo anh ta, người nào cũng “ngây thơ tới nực cười”.

Bằng phương thức ẩn danh, tuyển dụng trực tuyến, tokuryu giống như làn sóng tội phạm có tổ chức mới đang khủng bố Thụy Điển, hay mạng lưới lừa đảo trực tuyến toàn cầu có trụ sở tại Myanmar và Campuchia.

Hoạt động chính của tokuryu là lừa đảo và gian lận có tổ chức, đã gây thiệt hại cho Nhật Bản khoảng 474 triệu USD trong thời gian từ tháng 1 tới tháng 7, vượt con số năm ngoái.

Cảnh sát Tokyo tuyên bố trấn áp tokuryu là ưu tiên hàng đầu và đã thành lập lực lượng đặc nhiệm 100 sĩ quan hồi tháng 10 để “xóa sổ” các băng nhóm này.

Theo ông Yuichi Sakurai, thám tử chống tội phạm có tổ chức đã nghỉ hưu, tokuryu thuê người vào các “nhóm dự án” để thực hiện hoạt động lừa đảo qua mạng. Những thành viên giải tán sau khi xong dự án và không ai biết ai, dẫn tới việc rất khó khai thác thông tin để truy tìm kẻ cầm đầu.

Mánh khóe kiếm tiền chính của các nhóm tokuryu là gọi điện lừa đảo người già, vờ làm con cháu, xin tiền họ với lý do bản thân đã gây ra rắc rối lớn khiến gia đình xấu hổ. Những kẻ này cũng thường vờ làm cảnh sát, nhân viên ngân hàng hoặc công chức nhà nước để lừa nạn nhân.

Tuy nhiên, chúng cũng sẵn sàng dùng bạo lực. Kuzuoka cho hay từng dẫn đầu một băng cướp tấn công một người mẹ, lấy băng dính trói hai đứa trẻ để buộc cô nộp 191.000 USD tiền mặt.

Những hành động này khiến nhiều thành viên yakuza ghê tởm, dù các băng đảng yakuza không ngại bạo lực, sẵn sàng chặt ngón tay thành viên để trừng phạt.

“Tôi từng đánh nhau rất nhiều và từng giết người, nhưng tôi chưa bao giờ bắt nạt kẻ yếu”, một cựu thành viên yakuza ở thành phố Gifu cho hay. Ông ta từng ngồi tù 15 năm vì giết đối thủ nhưng cho rằng lừa đảo người già yếu là “không thể chấp nhận”.

Người đàn ông 70 tuổi cho biết hành vi của tokuryu khác hẳn “tôn chỉ nghĩa hiệp của chúng tôi” và cả đời ông luôn tuân theo quy tắc “giúp đỡ kẻ yếu, phản kháng kẻ mạnh”.

Yakuza từ lâu chiếm một vị trí đặc biệt trong xã hội Nhật Bản. Về mặt pháp luật, họ không bị coi là tổ chức bất hợp pháp, mỗi nhóm thậm chí còn có trụ sở riêng. Thế giới yakuza phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh hỗn loạn của Nhật Bản sau chiến tranh. Họ thống trị thế giới ngầm là các đường dây ma túy, sòng bạc chui, công nghiệp tình dục, đồng thời hoạt động trong các lĩnh vực kinh doanh hợp pháp như bất động sản, giải trí và quản lý chất thải.

“Bất cứ nơi nào yakuza đi qua, mọi người đều cúi chào. Tôi đã bị choáng ngợp”, Yoshiro Nishino, người gia nhập yakuza khi là một thiếu niên bị bỏ rơi, nói. Người đàn ông hiện 47 tuổi đã hoàn lương, đang điều hành một mái ấm dành cho người mãn hạn tù gần Tokyo.

Nhiều đạo luật được ban hành từ năm 1992 đến 2011 đã cô lập yakuza khỏi các dịch vụ xã hội cơ bản, khiến họ không thể mở tài khoản ngân hàng một cách hợp pháp, thuê nhà, sở hữu thẻ tín dụng hay ký hợp đồng điện thoại di động. Số lượng thành viên yakuza giảm mạnh xuống 18.800 người năm ngoái, tương đương 80% so với năm 1992.

Trong 10 năm qua, lực lượng “bán yakuza” nổi lên, còn gọi là hangure. Con đường phạm tội của Kuzuoka bắt nguồn từ những băng đảng thanh niên kiểu này, gắn kết bởi tình bạn chứ không phải hệ thống thứ bậc.

“Là một hangure, tôi có thể đóng giả một công dân bình thường”, anh ta nói. Khác với yakuza, hangure có thể công khai kinh doanh hợp pháp như điều hành cuộc thi võ thuật, thẩm mỹ viện hay thương hiệu thời trang.

Chính quyền Nhật Bản cho rằng hangure thực tế là thành phần dẫn dắt tokuryu. Họ cũng đánh giá vấn đề tiền bạc đang thúc đẩy một số băng nhóm yakuza liên minh với tokuryu.

“Chúng tôi đã xác định được thông tin một phần lợi nhuận từ các tội ác tokuryu đang đổ về các tổ chức yakuza”, cảnh sát Tokyo cho biết, đồng thời lưu ý các băng nhóm yakuza kiểu cũ vẫn là “mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh trật tự”.

Cựu thám tử Sakurai nhận định yakuza có thể không trực tiếp âm mưu lừa đảo hay trộm cắp, nhưng một số băng nhóm có ăn chia lợi nhuận với hangure để bảo vệ các thủ lĩnh tokuryu.

Yukio Yamanouchi, cựu luật sư của Yamaguchi-gumi, nhóm yakuza lớn nhất với khoảng 6.900 thành viên và cộng sự, cho rằng mối liên kết có thể sâu sắc hơn.

“Tôi nghĩ một số thành viên yakuza cấp thấp thực sự đã tìm đến con đường lừa đảo vì họ đang chật vật kiếm sống, khan hiếm cơ hội làm ăn”, ông nói. Điều này xảy ra bất chấp thủ lĩnh băng đảng liên tục cảnh báo thành viên không được tham gia lừa đảo.

Đang thụ án 9 năm tù vì cướp bóc tại Tokyo năm 2022, Kuzuoka có nhiều thời gian để suy ngẫm về những gì anh ta đã làm và về tuổi thơ bất hạnh đã dẫn dắt anh ta vào con đường đó.

Cuộc sống trong thế giới ngầm “đã làm tôi biến dạng,” Kuzuoka nói, cho hay cảm xúc đã tê liệt. Nhưng “bây giờ tôi đã thấy những gì mình làm là ác độc và vô nhân đạo đến mức nào”.

“Tôi sẽ mang theo tội lỗi của mình suốt đời”, người đàn ông 28 tuổi bày tỏ.

Hồng Hạnh (Theo AFP)