Tổng thống Nga Vladimir Putin (Ảnh: Reuters).
Vào ngày 25/12, trong cuộc họp trước thềm năm mới của Hội đồng Nhà nước Nga, Tổng thống Vladimir Putin đã thảo luận về các vấn đề trong nước, nhưng đặc biệt nhấn mạnh đến các cuộc đàm phán với Mỹ và Ukraine trong khuôn khổ kế hoạch hòa bình được đề xuất.
Theo truyền thông Nga, chủ đề thảo luận chính là lập trường về lãnh thổ của Nga liên quan đến khu vực Donbass ở miền Đông Ukraine.
Trong đó, Tổng thống Putin tuyên bố Nga tiếp tục nhấn mạnh chủ quyền đối với toàn bộ vùng lãnh thổ Donbass, bao gồm cả những khu vực mà Nga chưa kiểm soát được trong chiến dịch quân sự.
Lãnh đạo Điện Kremlin được cho là đã nhắc lại lập trường rằng “Donbass là của chúng ta (Nga)”, đồng thời tuyên bố vấn đề liên quan đến khu vực trung tâm Kramatorsk – Kostiantynivka – Sloviansk “không phải là vấn đề được đưa ra thảo luận”.
Tổng thống Putin cũng không loại trừ khả năng Nga sẽ thực hiện một cuộc trao đổi lãnh thổ một phần, nhưng không nêu rõ những vùng lãnh thổ nào có thể được trao đổi.
Ukraine hiện vẫn kiểm soát khoảng 10-15% vùng Donbass (gồm Lugask và Donetsk), miền Đông đất nước, khu vực nằm trên các mỏ than và là nơi tập trung nhiều nhà máy cơ khí hạng nặng.
Phía Nga đã khăng khăng yêu cầu Ukraine rút quân khỏi Donbass để đổi lấy một thỏa thuận hòa bình.
Theo kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm do Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky công bố tuần này, Ukraine đã đề cập đến khả năng rút quân Ukraine khỏi miền Đông và thiết lập một khu vực đặc biệt.
Ông Zelensky cho biết “khu kinh tế tự do” là một phương án tiềm năng. Ông nói, do Ukraine phản đối việc rút quân, các nhà đàm phán Mỹ đang tìm cách thiết lập một khu phi quân sự hoặc một khu kinh tế tự do. Ông nhấn mạnh bất kỳ khu vực nào quân đội Ukraine rút đi đều phải do Ukraine đảm trách việc giữ gìn an ninh.
Ông Zelensky xác nhận một cuộc trưng cầu dân ý sẽ cần được tổ chức đối với toàn bộ kế hoạch hòa bình, và chỉ có trưng cầu dân ý mới có thể quyết định về ý tưởng thiết lập một khu kinh tế tự do tiềm năng tại Donbass.
Vị trí vùng Donbass (Ảnh: BBC).
Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia
Ông Putin cũng nói về các cuộc đàm phán với Mỹ và châu Âu, đề cập đến các thỏa thuận đạt được tại hội nghị thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Nga – Mỹ tại Alaska, đồng thời cho biết Nga sẵn sàng nhượng bộ một số điều khoản. Đặc biệt, ý tưởng quản lý chung nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia với Mỹ được cho là đã được chú trọng.
Tổng thống Putin cho biết, Mỹ và Nga đang thảo luận khả năng cùng quản lý nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (ZNPP).
Theo chủ nhân Điện Kremlin, Mỹ đã bày tỏ quan tâm đến ZNPP như một cơ sở để khai thác tiền mã hóa. Đồng thời, ông nói rằng Nga không có kế hoạch để Ukraine tham gia quản lý nhà máy.
Ông Putin tuyên bố, theo sáng kiến của Mỹ, khả năng cung cấp điện từ ZNPP cho Ukraine đang được xem xét. Ông nói thêm, các chuyên gia Ukraine vẫn làm việc tại cơ sở này, nhưng khẳng định tất cả họ đều đã nhận hộ chiếu Nga.
ZNPP là cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu. Nhà máy này nằm tại thành phố Enerhodar thuộc tỉnh Zaporizhia và đã bị Nga kiểm soát từ năm 2022, không lâu sau khi xung đột toàn diện giữa Nga và Ukraine nổ ra.
Moscow và Kiev nhiều lần cáo buộc lẫn nhau gây nguy cơ thảm họa hạt nhân bằng cách tấn công vào khu vực nhà máy. Nga cũng đã nhiều lần tìm cách kết nối nhà máy với lưới điện của mình, nhưng tất cả các nỗ lực này đều đã bị ngăn chặn.
Ukraine tiếp tục yêu cầu Nga rút quân khỏi nhà máy và thiết lập một vùng phi quân sự xung quanh cơ sở này, một đề xuất mà Moscow đã bác bỏ.
ZNPP được cho là đã được đề cập trong lộ trình hòa bình cho Ukraine do Tổng thống Trump đề xuất mới đây.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trước đây nói rằng quyền kiểm soát ZNPP vẫn là một trong những điểm khó khăn nhất trong kế hoạch hòa bình của Mỹ cho Ukraine. Các bên đang tìm kiếm một thỏa hiệp.
Theo đề xuất của Mỹ, ZNPP sẽ được 3 nước gồm Ukraine, Mỹ và Nga cùng vận hành. Ông Zelensky gọi phương án này là không công bằng, nhấn mạnh Nga phải bị loại khỏi hoạt động vận hành cơ sở này. Trong khi đó, Nga tuyên bố có thể tự vận hành nhà máy.
Tổng thống Zelensky tuần này công bố bản dự thảo kế hoạch riêng, trong đó ông muốn ZNPP, khu vực do Nga kiểm soát, sẽ được Ukraine và Mỹ quản lý theo tỷ lệ 50/50.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/tong-thong-putin-khang-dinh-lap-truong-lanh-tho-cua-nga-voi-vung-donbass-20251226115051052.htm

