TP.HCM chia từng giai đoạn cụ thể để di dời gần 40.000 căn nhà ven kênh

TP.HCM đã đưa ra kế hoạch tổ chức thực hiện chỉnh trang và phát triển đô thị trên địa bàn TP giai đoạn 2021 – 2025 và các năm tiếp theo.

Trong đó TP đặt ra chỉ tiêu bồi thường, di dời 6.500 căn nhà trên và ven kênh rạch (nhà ven kênh). Đến nay, TP đã bồi thường, di dời được 1.447 căn, theo phương án bố trí vốn hiện nay, đến hết năm 2025, dự kiến sẽ thực hiện bồi thường, di dời được 5.378 căn/6.500 căn.

Thực hiện kế hoạch di dời theo từng giai đoạn

Sở Xây dựng TP.HCM đã đưa ra đề án di dời toàn bộ nhà ven kênh, đề án nêu rõ từng giải pháp để thực hiện, trong đó có giải pháp về bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải pháp về tài chính, giải pháp về xây dựng, giải pháp hậu di dời…

Theo đề án này, Sở Xây dựng TP.HCM đưa ra lộ trình triển khai thực hiện và phân công các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức thực hiện.

Cụ thể, trong năm 2025, sẽ xây dựng, hoàn chỉnh đề án chỉnh trang đô thị, tổ chức lại cuộc sống cho người dân sống trên và ven sông, kênh, rạch trên địa bàn TP. Cạnh đó là lấy ý kiến các cơ quan có liên quan và trình TP phê duyệt đề án.

Từ năm 2025 đến 2026 sẽ xây dựng, phê duyệt đề án triển khai thực hiện công tác di dời và tổ chức lại cuộc sống cho các hộ dân sống ven kênh, chỉnh trang đô thị phù hợp đặc thù từng địa phương.

Đồng thời nghiên cứu, xem xét, lập, thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 các khu vực dự kiến thực hiện chỉnh trang đô thị, kết hợp khai thác quỹ đất ven kênh để phát triển kinh tế; thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội và các dự án di dời, cải tạo kênh rạch trên địa bàn.

Từ năm 2026 đến 2027 sẽ thực hiện các thủ tục xây dựng liên quan và khởi công xây dựng các dự án nhà ở tái định cư, nhà ở xã hội tạo quỹ nhà để bố trí tái định cư cho người dân khi thực hiện công tác di dời, bồi thường, giải phóng mặt bằng; thực hiện các thủ tục liên quan thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng cho người dân.

Đồng thời triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho người dân với các dự án đã hoàn chỉnh thủ tục pháp lý.

Từ năm 2028 đến 2030 sẽ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân đối với các dự án còn lại; thu hồi đất, giải phóng mặt bằng sau khi di dời người dân đang sống trên và ven các tuyến sông, kênh, rạch; đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, giao thông…

Đến 2030 TP sẽ cơ bản thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân đang sống trên và ven kênh rạch.

Chú trọng công tác bồi thường tái định cư

Việc di dời nhà ven kênh có thể tạo cơ hội phát triển khu vực mới với cơ sở hạ tầng hiện đại, môi trường sống trong lành và giảm thiểu các nguy cơ về sức khỏe. Tuy nhiên, việc di dời này đòi hỏi phải có một kế hoạch hợp lý, để tránh gây khó khăn cho người dân sống ở khu vực bị ảnh hưởng.

GS.TS Lê Thanh Hải, Viện trưởng Viện Môi trường và Tài nguyên (Đại học Quốc gia TP.HCM) nhận định, hệ thống kênh rạch trên địa bàn TP nhiều nơi đã bị ô nhiễm, chủ trương di dời nhà ven kênh là rất cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội của TP. Di dời nhà ven kênh sẽ giải quyết tiêu thoát nước, chống ngập úng, giảm ô nhiễm môi trường, góp phần thay đổi cảnh quan đô thị, mang lại cuộc sống tốt hơn cho người dân.

Tuy nhiên để di dời được số lượng lớn nhà ven kênh, TP phải thực hiện nhiều kế hoạch, trong đó tập trung vào các vấn đề để giải quyết tốt công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân.

“Rất nhiều trường hợp người dân sống trên và ven kênh không đủ điều kiện để nhận được bồi thường, nhiều trường hợp chỉ có giấy tay, nhưng những trường hợp này đã sống rất lâu đời và cần một nơi ở khác ổn định. Do chính quyền địa phương cần xem xét kỹ lưỡng các trường hợp cụ thể để có phương án bồi thường hay hỗ trợ cho người dân”- GS.TS Lê Thanh Hải nhận định.

Cùng vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Văn Trình, nguyên Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển TP.HCM cho rằng, để công tác di dời nhà ven kênh đạt hiệu quả chính quyền địa phương cần có chính sách hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng phù hợp, bố trí nơi tái định cư hợp lý để người dân có cuộc sống tốt hơn sau khi di dời.

“Cần tính toán nơi tái định cư phù hợp cho người dân chứ không phải tái định cư bất cứ chỗ nào. Thông thường người dân sẽ mong muốn tái định cư tại chỗ. Sau khi di dời người dân cần có việc làm để ổn định cuộc sống. Chính vì vậy, chính quyền nên có kế hoạch cụ thể để hỗ trợ người dân ổn định cuộc sống, có giải pháp hỗ trợ về việc làm, hỗ trợ chính sách an sinh xã hội…”- PGS.TS Nguyễn Văn Trình chia sẻ.