TP.HCM đưa ra giải pháp để phủ xanh đô thị

(PLO)- Hiện nay, diện tích cây xanh bình quân mỗi người dân của TP.HCM cũ chỉ đạt khoảng 0,7 m²/người, thấp hơn nhiều so với mục tiêu chiến lược phát triển của ngành xây dựng đến năm 2030 là 8-10 m²/người.

Ngày 18-12, Sở Xây dựng TP.HCM phối hợp với Trường Đại học Nông Lâm TP.HCM tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Giải pháp tăng cường mảng xanh – hỗ trợ thoát nước và xử lý nước thải trên địa bàn TP.HCM”.

TP.HCM thiếu nhiều cây xanh

Phát biểu tại hội thảo, ông Lê Ngọc Linh, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, theo số liệu thống kê, địa bàn TP.HCM (cũ) hiện đang có khoảng 746 ha công viên và khoảng 312 ha mảng xanh công cộng.

Trong đó, mảng xanh công cộng là diện tích được phát triển chủ yếu trên phạm vi hành lang đất giao thông (vỉa hè, dải phân cách, tiểu đảo, dạ cầu…), đất dự trữ giao thông. Đây là hạng mục rất quan trọng để góp phần tạo nên không gian kiến trúc đô thị và những lợi ích thiết thực khác cho cộng đồng.

Tuy nhiên, hiện nay TP cũng đang chịu áp lực rất lớn từ tốc độ đô thị hóa, một trong những hệ quả rõ rệt của sự gia tăng tỉ lệ diện tích bê tông hóa là việc suy giảm tỉ lệ diện tích mảng xanh công cộng.

Hiện nay, diện tích cây xanh bình quân mỗi người dân đô thị của TP.HCM cũ chỉ đạt khoảng 0,7 m²/người, thấp hơn nhiều so với mục tiêu chiến lược phát triển của ngành xây dựng đến năm 2030 là 8 đến 10 m²/người.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM Lê Ngọc Linh

Việc mất cân bằng này sẽ gây phá vỡ không gian cảnh quan kiến trúc đô thị và mang theo những tác dụng tiêu cực cho cư dân đô thị như gia tăng ô nhiễm môi trường, gia tăng nền nhiệt độ đô thị. Đồng thời làm giảm khả năng thẩm thấu, thoát nước mặt tự nhiên của đô thị, góp phần làm suy giảm mực nước ngầm tự nhiên, tiêu thoát nước chậm khi mưa lớn, triều cường.

Trên cơ sở đánh giá hiện trạng và các thách thức tồn tại thì không gian xanh đô thị đóng vai trò then chốt trong việc điều hòa khí hậu, nâng cao sức khỏe cộng đồng và tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, cây xanh còn góp phần tạo ra các bố cục không gian và nét đặc sắc riêng của mỗi đô thị.

Do đó, việc tận dụng nhiều không gian để phát triển tăng cường mảng xanh như trên mái nhà, sân thượng, ban công… và ứng dụng các giải pháp vật liệu xanh, thân thiện môi trường được xem là hướng đi chiến lược, mang tính bền vững.

Cần quản lý quỹ đất để phát triển mảng xanh

Đại diện Trung tâm Quản lý Hạ tầng kỹ thuật, Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, để tăng cường mảng xanh công cộng cần có sự đồng bộ của nhiều giải pháp thuộc công tác quản lý.

Cụ thể, cần có giải pháp quy hoạch, xây dựng, mọi dự án cải tạo, xây dựng mới vỉa hè, đường phố cần có sự quy hoạch hợp lý về tỉ lệ diện tích mảng xanh công cộng.

Ngoài ra cần quản lý quỹ đất để phát triển mảng xanh, trong đó đảm bảo cơ chế tạo, quản lý, bảo vệ các khu đất hành lang giao thông, hành lang bảo vệ công trình để ưu tiên sử dụng cho mục đích mảng xanh công cộng.

Hơn nữa cần có biện pháp chế tài, xử lý nghiêm đối với các hành vi xâm hại, phá hoại cây xanh, mảng xanh công cộng và lựa chọn các loài cây thân thiện với đô thị, có khả năng chịu ngập, chịu hạn và có hệ rễ phù hợp với chức năng thấm nước, tránh gây hư hại công trình ngầm.

Bà Vương Thị Thủy, Trường Đại học Nông Lâm TP.HCM cho biết, thực tế mỗi hộ gia đình, cơ quan, tổ chức có thể cải thiện môi trường sống của mình bằng các mảng xanh ở các ban công, sân thượng….

Hiện có nhiều dự án vườn trên mái và tường xanh vẫn mang tính trang trí riêng lẻ, chưa được tích hợp trong quy hoạch hạ tầng đô thị hoặc trong các quy chuẩn xây dựng. Do đó, cần ưu tiên nghiên cứu và phát triển vật liệu giá thể nhẹ nội địa như tro trấu, xỉ nhẹ, đất sét nung kết hợp với thành phần hữu cơ ổn định (than sinh học, xơ dừa) nhằm giảm phụ thuộc nhập khẩu và thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới.

“Để phát huy hiệu quả bền vững, cần chuyển từ tư duy “thiết kế công trình rồi thêm mảng xanh” sang tư duy “thiết kế tích hợp công trình xanh ngay từ đầu”. Trong đó, giá thể, cây trồng, hệ thống thoát nước và kết cấu được tính toán đồng bộ trong giai đoạn thiết kế sơ bộ. Cách tiếp cận này không chỉ giúp giảm chi phí vật liệu và năng lượng, mà còn mở rộng khả năng ứng dụng giá thể nhẹ và cây trồng bản địa ở quy mô lớn, phù hợp với điều kiện khí hậu Việt Nam” – bà Vương Thị Thủy nói.