Hà NộiNhiều tranh Đông Hồ nổi tiếng như “Đám cưới chuột”, “Vinh quy bái tổ” được tái hiện bằng ngôn ngữ xiếc trong vở “Ký ức làng Hồ”.
Tối 27/12, sự kiện diễn ra tại Rạp xiếc Trung ương dịp nghề làm tranh dân gian Đông Hồ được đưa vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của UNESCO.
Trong 90 phút, qua ba hồi, tác phẩm đưa người xem trở về với cuộc sống làng quê Bắc Bộ xưa. Nhóm dàn dựng sử dụng các tác phẩm tranh nổi tiếng để dẫn dắt câu chuyện, kết hợp chuyên môn của nghệ sĩ xiếc, nhằm tôn vinh nét đẹp làng nghề truyền thống và giá trị lưu giữ trong các tác phẩm.
Trích đoạn “Đu quan họ”.
Mở đầu, tiết mục Đu quan họ giới thiệu về vùng đất Kinh Bắc – bối cảnh chính xuyên suốt vở diễn. Hàng trăm khán giả hò reo trước màn đu dây, nhào lộn trên không của bộ đôi Nghệ sĩ Ưu tú Thu Hương và Thanh Tuấn. Họ dành nhiều ngày để tập luyện cho phần xuất hiện trên sân khấu.
Nghệ sĩ Nguyễn Hữu Quả giới thiệu về Làng Mái quê ông, thuộc Bắc Ninh – nơi bao đời gìn giữ, phát huy giá trị của tranh dân gian Đông Hồ – ở phần đầu vở diễn.
Hội làng ngày xuân khai mở với màn tái hiện bức tranh Ngày mùa. Các nghệ sĩ xiếc thể hiện cảnh người dân nô nức gọi nhau thông qua màn múa cùng đạo cụ như bó lúa, thúng tre, mâm hoa quả, cầu tre. Các diễn viên còn chơi đánh đu, nhảy tiếp đất thăng bằng, trồng cây chuối. Khung cảnh chợ quê còn có màn xiếc lợn, lấy cảm hứng từ bức Đàn lợn Đông Dương, tượng trưng ước muốn của người nông dân về cuộc sống sung túc, hòa thuận, con cháu đầy đàn.
Trích đoạn cảnh hội làng trong vở diễn xiếc “Ký ức làng Hồ”.
Trọng tâm đêm diễn nằm ở phần Chuyện nhà Tí khi tái hiện câu chuyện dân gian nổi tiếng. Tích xưa ghi lại chàng Tí là học trò nghèo, mồ côi, mang trong lòng bao nỗi rối ren vì chuyện cưới xin lắm lệ làng, phép tắc. Tí tìm đến thầy bói Hợi ở hội làng và được hiến kế đút lót quan để mọi sự diễn ra thuận lợi.
Diễn viên trong vai tham quan tung hứng thỏi vàng, thoại hài hước, tạo ra tiếng cười cho khán giả, thể hiện tinh thần của bức Đám cưới chuột – “chú rể chuột” muốn rước dâu phải mang lễ vật hối lộ cho mèo. Phân đoạn mang phong cách châm biếm, nói về thực trạng giai cấp thống trị trong xã hội phong kiến chèn ép nông dân.
Sau đó, chàng Tí quyết lên đường dùi mài kinh sử để có tương lai tốt hơn, hẹn ngày vinh quy bái tổ, rước Thị Mái – người mình yêu bằng một đám cưới đàng hoàng. Ở màn kết, khát vọng ấy thành sự thực. Tiếng trống dồn dập chào đón chàng Tí trở về, vợ chồng gặp gỡ trong hạnh phúc. Các nghệ sĩ thể hiện ánh mắt tình tứ, diễn cảnh nắm tay, nâng đỡ, xoay vòng trên không trong tràng vỗ tay của người xem.
Các nghệ sĩ xiếc diễn cảnh chàng Tí vinh quy bái tổ, gặp gỡ Thị Mái.
Hơn 700 khán giả xem vở diễn đến tận phút cuối. Quỳnh Trang, 19 tuổi, Hà Nội, cho biết ấn tượng với sự giao thoa của hai loại hình nghệ thuật. “Các màn biểu diễn, phần thuyết minh, phối cảnh sân khấu đều được kết hợp chỉn chu, giúp người xem hình dung trực quan về nội dung các bức tranh Đông Hồ”, cô nói.
Anh Nguyễn Tất Đạt, Trưởng Ban tổ chức, cho biết chương trình kỳ vọng đưa tranh từ những khung hình truyền thống, ở dạng tĩnh sang không gian biểu diễn sống động để tiếp cận công chúng trẻ. Với thế mạnh ngôn ngữ hình thể và thị giác, nghệ thuật xiếc giúp các tác phẩm dân gian chạm đến cảm xúc người xem.
Vở Ký ức làng Hồ diễn ra trong khuôn khổ chương trình Xiếc họa Đông Hồ, thuộc dự án Thức cùng di sản, hướng đến mục tiêu kết hợp di sản truyền thống với các loại hình nghệ thuật đương đại. Sự kiện do nhóm sinh viên, Liên đoàn Xiếc Việt Nam, Trung tâm Bảo tồn Tranh Dân gian Đông Hồ đồng tổ chức.
Chương trình còn có hoạt động workshop làm thiệp, không gian trưng bày tranh, giao lưu nghệ nhân, trải nghiệm in tranh dành cho khách tham quan.
Bài, video: Khánh Linh
Nguồn: https://vnexpress.net/tranh-dong-ho-duoc-tai-hien-bang-xiec-4999230.html
