Trốn đóng bảo hiểm xã hội từ 50 triệu đồng trở lên có thể bị khởi tố hình sự

Ngày 30-12, Bảo hiểm xã hội Việt Nam (Bộ Tài chính) cho biết Bộ Công an vừa có hướng dẫn kiến nghị khởi tố hình sự đối với hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

Chuẩn hóa hồ sơ khởi tố

Theo đó, Bộ Công an đề nghị cơ quan bảo hiểm xã hội nghiên cứu, tổng hợp, lập hồ sơ kiến nghị khởi tố gồm giấy tờ, tài liệu, chứng cứ là bản chính, bảo sao hợp pháp hoặc bản chuyển đổi từ tài liệu, dữ liệu điện tử…

Với tội gian lận bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp (điều 214 Bộ luật Hình sự), hồ sơ kiến nghị khởi tố gồm kiến nghị của bảo hiểm xã hội, hồ sơ giải quyết, chi trả các chế độ (hưu trí, ốm đau, thai sản…) thể hiện hành vi gian lận, chiếm đoạt từ 10 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại từ 20 triệu đồng trở lên.

Ngoài ra, hồ sơ còn có các tài liệu, chứng minh hành vi gian lận, chiếm đoạt tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp hoặc gây thiệt hại như giấy tờ giả, sai lệch nội dung, không cấp đúng quy định…

Các giấy tờ phổ biến là giấy ra viện, giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội, giấy chứng sinh, khai sinh, chứng tử, khai tử…

Hồ sơ kiến nghị khởi tố theo điều 214 còn bao gồm đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo đã được kiểm tra, xác minh; biên bản, kết luận kiểm tra và các tài liệu, chứng cứ khác có liên quan.

Với tội gian lận bảo hiểm y tế (điều 215 Bộ luật Hình sự), hồ sơ kiến nghị khởi tố nêu rõ hành vi gian lận, chiếm đoạt tiền bảo hiểm y tế từ 10 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại từ 20 triệu đồng trở lên.

Các tài liệu chứng minh bao gồm hồ sơ bệnh án khống, bệnh án giả mạo, đơn thuốc khống, hóa đơn kê tăng chi phí, thẻ bảo hiểm y tế không hợp lệ…

Tài liệu chứng minh trốn đóng ra sao?

Đáng chú ý, với tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động (điều 216 Bộ luật Hình sự), Bộ Công an yêu cầu hồ sơ kiến nghị phải có quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi trốn đóng, thực hiện từ 1-1-2018 trở đi.

Giấy tờ đi kèm gồm quyết định thanh kiểm tra, biên bản làm việc, tài liệu xác minh sự việc, biên bản vi phạm hành chính, kết luận thanh kiểm tra.

Lưu ý tài liệu chứng minh hành vi trốn đóng từ đủ 6 tháng trở lên và đáp ứng một trong hai điều kiện: số tiền trốn đóng từ 50 triệu đồng trở lên hoặc trốn đóng cho từ 10 người lao động trở lên (tính từ 1-1-2018 trở đi).

Trong đó có danh sách lao động bắt buộc tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; thông báo kết quả đóng; biên bản làm việc về đóng bảo hiểm cho người lao động…

Tương tự hướng dẫn điều 214, hồ sơ kiến nghị về các điều 215 và 216 nêu trên còn gồm đơn thư, khiếu nại, cung cấp thông tin hành vi trốn đóng đã được xác minh hoặc kiểm tra cũng như biên bản, kết luận kiểm tra, xác minh…

Căn cứ mức độ vi phạm, giám đốc cơ quan bảo hiểm xã hội ký văn bản kiến nghị khởi tố và gửi đến cơ quan cảnh sát điều tra cùng cấp.

Ví dụ Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) hay Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu và môi trường (PC03).

Hồ sơ được gửi kèm các tài liệu bản photo đóng dấu treo, giáp lai của cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tài liệu số hóa theo quy định.

Bộ Công an lưu ý khi cơ quan điều tra, viện kiểm sát cùng cấp hoặc cơ quan liên quan đề nghị cung cấp hồ sơ, tài liệu thì cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm phối hợp, cung cấp đầy đủ, kịp thời.