Trong thời gian qua, Ukraine tích cực vận động EU cấp khoản vay bồi thường bằng tài sản của Nga (Ảnh: Reuters).
Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) dự kiến sẽ xem xét vào ngày 18/12 các đề xuất sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga, phần lớn được lưu giữ tại Bỉ, để hỗ trợ nhu cầu tài chính của Ukraine trong những năm tới, kế hoạch gọi là “khoản vay bồi thường”.
Vấn đề chính vẫn chưa được giải quyết là yêu cầu của Bỉ rằng các nước khác trong khối 27 quốc gia phải cùng chia sẻ rủi ro tài chính nếu Nga kiện thành công Bỉ hoặc tổ chức lưu ký chứng khoán trung ương Bỉ Euroclear, nơi các tài sản này được lưu giữ.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuần này kêu gọi sự đoàn kết ở châu Âu về việc phân bổ các tài sản bị phong tỏa, nói rằng Ukraine đang đối mặt với khó khăn tài chính và sẽ không thể “giữ vững sức mạnh về kinh tế” nếu không có nguồn tài trợ này.
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính Ukraine sẽ cần khoảng 135 tỷ euro cho các năm 2026 và 2027.
Chỉ riêng năm 2026, ngân sách nhà nước Ukraine dự kiến tổng chi tiêu là 4.800 tỷ hryvnia so với thu ngân sách 2.900 tỷ hryvnia của năm 2025. Thâm hụt ngân sách dự kiến khoảng 1.900 tỷ hryvnia (45 tỷ USD), tương đương khoảng 18,5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Bộ trưởng Tài chính Serhiy Marchenko cho biết nước này sẽ cần hơn 45 tỷ USD tài trợ bên ngoài trong năm 2026.
Chủ tịch ủy ban ngân sách quốc hội Roksolana Pidlasa cho hay chính phủ vẫn cần đảm bảo từ 18 đến 20 tỷ USD tài trợ bên ngoài để có thể lấp đầy khoảng trống ngân sách năm 2026.
Do không có thỏa thuận hòa bình ngay lập tức với Nga, Ukraine dự định chi phần lớn thu ngân sách nhà nước, 2.800 tỷ hryvnia, tương đương khoảng 27,2% GDP, cho các nỗ lực quốc phòng trong năm 2026.
Mặt trận với lực lượng Nga kéo dài hơn 1.200 km ở phía đông và phía nam, và Ukraine có khoảng 1 triệu người trong lực lượng phòng thủ. Nhu cầu về vũ khí và đạn dược tiếp tục tăng, và chi phí hằng ngày cho cuộc chiến với lực lượng Nga được ước tính là khoảng 172 triệu USD trong năm 2025, so với 140 triệu USD một năm trước, các quan chức cho biết.
Ukraine cần sự hỗ trợ tài chính quốc tế để có thể tài trợ cho chi tiêu xã hội và nhân đạo ngoài viện trợ quốc phòng. Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022, Ukraine đã nhận được hơn 160 tỷ USD viện trợ tài chính nước ngoài từ các đối tác.
Ngay cả khi một thỏa thuận hòa bình được ký nhanh chóng, điều đó cũng sẽ không xóa bỏ áp lực tài chính đối với Kiev, các nhà phân tích cho biết. Nhu cầu quân sự của Ukraine sẽ ổn định nhưng không giảm nhanh.
Quân đội vẫn sẽ cần tái trang bị, luân chuyển, hiện đại hóa và hỗ trợ hậu cần bền vững, họ nói thêm.
Bà Pidlasa cho biết một quyết định tích cực về khoản vay bồi thường càng sớm càng tốt là điều then chốt.
Kịch bản tốt nhất là có một quyết định được phê duyệt đầy đủ vào tháng 1, với các đợt giải ngân đầu tiên bắt đầu tới trong quý I năm 2026, bà nói, đồng thời cho biết Ukraine có thể xoay xở với nguồn lực của chính mình trong quý I năm 2026.
Việc EU phê duyệt khoản vay bồi thường cũng sẽ giúp mở khóa các nguồn tài trợ khác. Trong tháng 11, Ukraine đã đảm bảo được sự chấp thuận sơ bộ từ IMF về chương trình 4 năm mới trị giá 8,2 tỷ USD nhằm giúp duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và tài chính.
Tuy nhiên, việc phê duyệt cuối cùng của IMF phụ thuộc vào một quyết định tích cực về khoản vay bồi thường, bà Pidlasa nói.
Nếu kịch bản tích cực nhất không xảy ra, Ukraine sẽ gặp khó khăn trong việc phân bổ ngân sách cho năm tới khi chiến sự đã gây ra tàn phá nặng nề cho nước này.
Viễn cảnh về một khoản vay bồi thường vẫn khá mơ hồ khi châu Âu vẫn đang chia rẽ về vấn đề này. Phe phản đối cho rằng đây sẽ là một quyết định quá rủi ro, trong khi Nga cảnh báo sẽ có các biện pháp đáp trả cứng rắn nếu kịch bản này xảy ra.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/ukraine-bi-anh-huong-ra-sao-neu-eu-khong-cap-khoan-vay-bang-tai-san-nga-20251218151339768.htm
