Công nhân khảo sát mỏ quặng ở Ukraine (Ảnh: Getty).
“Đây là kết quả cuối cùng: Tổng thống Zelensky sẽ ký thỏa thuận đó và các bạn sẽ thấy điều đó trong thời gian rất ngắn”, Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz phát biểu tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) hôm 21/2.
Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang sau cuộc “khẩu chiến” giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nhiều người lo ngại mối quan hệ giữa Mỹ và Ukraine bắt đầu có dấu hiệu rạn nứt.
Ông Waltz cũng nói với hãng tin Fox News tuần này rằng nhà lãnh đạo Ukraine cần “giảm bớt căng thẳng” và ký thỏa thuận được đề xuất.
Theo ông Waltz, thỏa thuận được đề xuất sẽ giúp Mỹ tiếp cận các mỏ khoáng sản quan trọng của Ukraine bao gồm nhôm, gallium và titanium, những vật liệu thiết yếu cho sản xuất công nghệ tiên tiến như chất bán dẫn và thiết bị quân sự.
Ông Waltz nói rằng thỏa thuận khoáng sản được xem như một cách để người nộp thuế Mỹ thu hồi một phần khoản đầu tư của họ vào cuộc chiến ở Ukraine, khi viện trợ của Mỹ cho Ukraine đã vượt quá 175 tỷ USD.
Ông Waltz lập luận rằng việc “đền bù” cho người Mỹ sẽ là cách tốt nhất để Ukraine đảm bảo tiếp tục nhận được viện trợ trong tương lai.
Phát biểu của ông Waltz được đưa ra sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được cho là đã “lịch sự từ chối” ký một thỏa thuận cấp cho Mỹ quyền khai thác 50% trữ lượng khoáng sản của Ukraine.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump gần đây đã đưa ra ý tưởng rằng Mỹ sẽ sở hữu 50% khoáng sản đất hiếm của Ukraine để đổi lấy viện trợ quân sự mà Washington đã gửi cho Kiev từ năm 2022.
Tổng thống Trump yêu cầu Ukraine trả số đất hiếm “tương đương 500 tỷ USD” để đổi lại “hơn 300 tỷ USD” mà ông ước tính Mỹ đã cung cấp cho Kiev dưới nhiều hình thức viện trợ khác nhau trong cuộc xung đột với Nga.
Cố vấn cấp cao của Tổng thống Trump nói thêm rằng, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky “sẽ rất khôn ngoan nếu tham gia thỏa thuận này với Mỹ”.
Ngày 12/2, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đến Kiev, gặp gỡ Tổng thống Zelensky để thảo luận về quan hệ đối tác kinh tế với Ukraine.
Mỹ đã gửi dự thảo đầu tiên của thỏa thuận đối tác nhằm đầu tư vào tài nguyên khoáng sản của Ukraine để đổi lấy sự hỗ trợ kinh tế từ Washington. Theo đề xuất, Mỹ muốn nắm giữ 50% trữ lượng đất hiếm của Ukraine.
Tuy nhiên, ông Zelensky đã từ chối. Nhà Trắng gọi quyết định này của Kiev là “thiển cận”.
Tổng thống Zelensky tuyên bố ông muốn thiết lập một “quan hệ đối tác” có lợi cho cả hai bên, thay vì chỉ chuyển giao tài nguyên của Ukraine cho Mỹ.
Trong khi đó, Thủ tướng Ukraine Denis Shmigal đã đề xuất cấp cho Liên minh châu Âu (EU) quyền tiếp cận các nguồn tài nguyên của Ukraine để đổi lấy sự hợp tác với Kiev và đầu tư vào quá trình tái thiết đất nước.
Tổng thống Trump và Tổng thống Zelensky sau đó đã công kích gay gắt lẫn nhau. Ông Trump gọi ông Zelensky là “nhà độc tài không qua bầu cử”. Chủ nhân Nhà Trắng cũng cảnh báo ông Zelensky phải hành động nhanh chóng để đảm bảo hòa bình, nếu không, sẽ có nguy cơ mất đất nước.
Về phần mình, sau khi chỉ trích ông Trump đang sống trong “không gian thông tin sai lệch của Nga”, ông Zelensky tuyên bố: “Chúng tôi đang tự đứng vững trên đôi chân của mình. Tôi trông cậy vào sự đoàn kết của Ukraine, lòng dũng cảm của chúng tôi, vào sự thống nhất của châu Âu và sự thực dụng của Mỹ”.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/ukraine-sap-ky-thoa-thuan-khoang-san-voi-my-sau-cuoc-khau-chien-20250222063755966.htm
