Vị Phó Giáo sư và sáng chế “bản sao” hoàn hảo cho trái tim người

PGS Đỗ Thanh Nhỏ chia sẻ về “trái tim nhân tạo” tại Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture (Ảnh: BTC).

Đây là giải pháp đột phá được PGS Đỗ Thanh Nhỏ (Đại học New South Wales, Úc) chia sẻ tại sự kiện Diễn thuyết Truyền cảm hứng: Công nghệ Đột phá tương lai.

Công nghệ này hứa hẹn mở ra kỷ nguyên mới trong việc điều trị căn bệnh gây tử vong hàng đầu thế giới.

Khi trái tim “lỗi nhịp” và gánh nặng toàn cầu

Hệ tuần hoàn là một cỗ máy kỳ diệu của tạo hóa. Trong cuộc đời một người thọ trung bình 70-80 tuổi, trái tim đập khoảng 2 tỷ nhịp và bơm lượng máu đủ để lấp đầy 80 bể bơi tiêu chuẩn Olympic. Tuy nhiên, khi cỗ máy này gặp trục trặc, hậu quả thường vô cùng nặng nề.

Theo số liệu được PGS Đỗ Thanh Nhỏ đưa ra, bệnh tim mạch hiện là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu, cướp đi sinh mạng của hơn 20,5 triệu người mỗi năm. Dự báo đến năm 2050, con số người mắc bệnh tim mạch sẽ tăng 109% so với năm 2025, lên mức 729,5 triệu người. 

Tại Việt Nam, bệnh tim mạch cũng chiếm xấp xỉ 33% tổng số ca tử vong, với khoảng 1,6 triệu người đang sống chung với bệnh suy tim.

Những bệnh lý như cục máu đông gây vỡ động mạch, bệnh van tim hay nhồi máu cơ tim diễn tiến rất nhanh. Suy tim, xơ cứng tim thường là những giai đoạn cuối đầy đau đớn.

Thách thức từ những thiết bị hỗ trợ hiện tại

Hiện nay, y học thế giới đã có những bước tiến trong việc can thiệp tim mạch như sử dụng ống thông can thiệp van hai lá (TMVI) hay thiết bị hỗ trợ tâm thất trái (LVADs) để duy trì sự sống. Tuy nhiên, PGS Đỗ Thanh Nhỏ chỉ ra rằng các giải pháp này vẫn còn nhiều hạn chế lớn.

Ví dụ, với bệnh hở van hai lá, gần 68,5% bệnh nhân không thể sử dụng phương pháp TMVI do thiết bị khó thích ứng với cơ thể hoặc gây rò rỉ máu.

Đối với bệnh nhân suy tim, dù thiết bị LVADs (như dòng HeartMate 3 hiện đại nhất với hơn 42.000 ca cấy ghép trên thế giới) giúp bơm máu hỗ trợ, nhưng vẫn có tới 43% bệnh nhân gặp biến chứng suy tâm thất phải do chức năng hai tâm thất không khớp nhau.

Đáng chú ý, tại Việt Nam, việc tiếp cận các thiết bị tối tân như HeartMate 3 còn rất hạn chế do chi phí và kỹ thuật, mới chỉ ghi nhận một ca được sử dụng. Điều này đặt ra câu hỏi lớn: Làm sao để tìm ra giải pháp an toàn hơn, phù hợp với thể trạng riêng biệt của từng người bệnh?

Bước đột phá từ công nghệ mô phỏng