‘Việt Nam chưa phải nước chịu tác động mạnh từ chính sách thuế của Mỹ’

Cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, một số nước điều chỉnh chính sách thương mại, nhất là thuế, ảnh hưởng tới thương mại, cung cầu toàn cầu. Việt Nam là nước đang phát triển, quy mô nền kinh tế khiêm tốn, độ mở lớn, sức chống chịu với các cú sốc bên ngoài hạn chế. Vì vậy, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ ngành, địa phương cần chuẩn bị để đưa ra đối sách, giải pháp ứng phó.

Tại họp báo thường kỳ Chính phủ ngày 5/3, Thứ trưởng Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra một số chính sách, đặc biệt liên quan vấn đề áp thuế. Tất cả mặt hàng trên thế giới đều bị áp thuế khi xuất khẩu vào Mỹ nhưng mức độ khác nhau giữa các mặt hàng, quốc gia.

Theo ông Tân, tác động từ các chính sách thương mại của Mỹ tác động, làm thay đổi, dịch chuyển dòng chảy thương mại toàn cầu.

“Việt Nam không nằm ngoài, chịu tác động bởi việc này nhưng chưa phải là nước chịu tác động mạnh”, ông Tân nói.

Để ứng phó, theo ông, Bộ Công Thương đã phối hợp với các bộ ngành chủ động báo cáo Chính phủ về các vấn đề này. Dự kiến trong tháng 3, Chính phủ sẽ họp bàn giải pháp ứng phó. Bộ này cũng giao thương vụ tại các nước trên thế giới, không riêng Thương vụ tại Mỹ, nghiên cứu và thông tin kịp thời.

Việt Nam – Mỹ thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1995, nâng cấp thành Đối tác Chiến lược toàn diện vào tháng 9/2023. Hai mươi năm qua, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam và Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ 7 của nước này. Năm ngoái, kim ngạch thương mại hai nước gần 150 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ 137 tỷ USD (tăng 19% so với cùng kỳ 2023).

Theo Thứ trưởng Công Thương, thông qua Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ, Bộ Công Thương đã chủ động chuyển tải thông điệp tới nước này về mong muốn duy trì và xây dựng mối quan hệ kinh tế, thương mại hài hòa, bền vững, hai bên cùng có lợi. Đồng thời, nhà điều hành khẳng định Việt Nam không có bất cứ chính sách nào có thể gây phương hại đến người lao động và an ninh quốc gia của Mỹ.

Dự kiến, cuối tuần tới (13/3), Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên sẽ sang gặp Trưởng Đại diện thương mại Mỹ để “trao đổi về mối quan hệ đang rất tốt đẹp giữa hai nước”.

“Quan điểm của Bộ Công Thương là Việt Nam và Mỹ là hai nền kinh bổ sung cho nhau”, ông Tân nói, cho biết nguyên nhân gây mất cân bằng trong thương mại giữa hai nước xuất phát từ tính chất bổ trợ giữa hai nền kinh tế, tức là do cơ cấu xuất khẩu và ngoại thương của hai nước.

Cụ thể, hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ chủ yếu là cạnh tranh với các nước thứ ba, không cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp Mỹ trên thị trường nước này. Ngược lại, việc này còn tạo điều kiện để người tiêu dùng Mỹ sử dụng hàng hóa rẻ của Việt Nam.

Lãnh đạo Bộ Công Thương cũng khẳng định Việt Nam theo đuổi một chính sách thương mại tự do, mức độ chênh lệch thuế quan với hàng hoá Mỹ là không nhiều. Trong thời gian tới, mức độ chênh lệch có thể tiếp tục thấp hơn, do Việt Nam chủ trương giảm thuế ưu đãi (MFN) với nhiều mặt hàng.

“Do đó, một số sản phẩm Mỹ có lợi thế cạnh tranh cao, như ô tô, nông sản, khí hóa lỏng, ethanon… sẽ được hưởng lợi từ chính sách này, tạo ra các luồng nhập khẩu tích cực từ Mỹ, góp phần vào việc cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước”, ông Tân nói.

Hai nước đã có cơ chế đối thoại chính sách thành lập theo Hiệp định Khung về Thương mại và Đầu tư Việt Nam – Mỹ. Bên cạnh đó, Chính phủ chủ động giao các bộ ngành rà soát những vướng mắc, xây dựng phương án xử lý những vấn đề Mỹ quan tâm.

Đến cuối 2024, đầu tư trực tiếp của Mỹ tại Việt Nam ước đạt 11,94 tỷ USD với trên 1.400 dự án, đứng thứ 11 trong số các nước và vùng lãnh thổ có đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Hầu hết tập đoàn lớn của quốc gia này đều đã hiện diện và đầu tư kinh doanh có hiệu quả tại Việt Nam.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết Việt Nam sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư Mỹ tham gia vào quá trình hình thành, phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm ở Việt Nam. Một số lĩnh vực ưu tiên như các dự án năng lượng trọng điểm năng lượng mới, hydrogen, điện hạt nhân… Việc này cũng tạo tiền đề để tăng nhập khẩu khí hóa lỏng, nhiên liệu, thiết bị máy móc, công nghệ từ Mỹ.

Với doanh nghiệp trong nước, Bộ Công Thương cùng với các ngành hàng chuẩn bị ứng phó với các kịch bản khác nhau. Song theo ông, các doanh nghiệp cũng phải dựa vào sự nhạy bén, chủ động bám sát thị trường và khả năng thích ứng, năng lực cạnh tranh.

“Các doanh nghiệp cần chủ động xây dựng lộ trình, giải pháp nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng chất lượng sản phẩm, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, môi trường”, ông nói. Thứ trưởng lưu ý doanh nghiệp chú trọng việc kiểm soát xuất xứ nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, đánh giá thận trọng việc hợp tác đầu tư với các doanh nghiệp của những nước đang có căng thẳng thương mại với Mỹ.

Phương Dung