Việt Nam lần đầu ghép giác mạc bằng laser trên máy Femto Z8

Bệnh Đỗ Văn Bão (34 tuổi, Hưng Yên) bị bệnh giác mạc chóp ở mức độ nặng, trong đó mắt trái đã ở giai đoạn 4, xuất hiện sẹo tại vùng trung tâm giác mạc khiến thị lực suy giảm và không thể cải thiện bằng các phương pháp điều trị bảo tồn. Ghép giác mạc trở thành phương án tối ưu giúp khôi phục khả năng nhìn cho người bệnh.

TS.BS Đinh Thị Hoàng Anh, Trưởng khoa Mắt Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là người trực tiếp thực hiện ca mổ. Với nhiều năm tu nghiệp tại Nga, Đức, Nhật Bản… bác sĩ có 10 bằng sáng chế về kỹ thuật ghép giác mạc đã được công nhận trên toàn cầu. Dựa trên tình trạng bệnh lý phức tạp của anh Bão và kết quả nghiên cứu chuyên sâu về kỹ thuật ghép giác mạc, BS Hoàng Anh đã lựa chọn hệ thống Femto LDV Z8 của Thụy Điển để thực hiện ca ghép giác mạc cho bệnh nhân.

Thách thức lớn nhất của trường hợp này là xử lý giác mạc chóp giai đoạn muộn, khi cấu trúc mắt suy yếu, biến dạng và dễ rách khi thao tác. Với hệ thống Femto LDV Z8, laser sẽ tự động bóc tách lớp giác mạc theo thông số đã được bác sĩ lên kế hoạch từ trước. “Điều này giúp cho phẫu thuật an toàn và dễ dàng hơn so với phương pháp thủ công truyền thống, tối ưu kết quả phục hồi thị lực cho người bệnh”, TS Hoàng Anh cho biết.

Kết quả bước đầu cho thấy mảnh ghép được đặt ổn định và tương thích với giác mạc người nhận. Mắt bệnh nhân đáp ứng tốt sau phẫu thuật và tiếp tục được theo dõi để đánh giá khả năng cải thiện thị lực trong các giai đoạn tiếp theo.

Trước đây, trong phẫu thuật ghép giác mạc, quá trình tách lớp và chuẩn bị mảnh ghép gần như phụ thuộc vào dao vi phẫu và cảm giác tay của bác sĩ. Theo bác sĩ Hoàng Anh, giác mạc vốn rất mỏng và nhạy cảm, chỉ lệch vài micromet là đường cắt có thể đi quá sâu, làm tổn thương tế bào nội mô và khiến toàn bộ giác mạc hiến tặng phải loại bỏ. Đây là tổn thất lớn, nhất là khi nguồn giác mạc luôn khan hiếm.

Sự xuất hiện của Femto LDV Z8 giúp giải quyết những hạn chế của kỹ thuật thủ công. Đây là hệ thống laser đa nhiệm do Tập đoàn Ziemer – nhà sản xuất thiết bị nhãn khoa Thụy Sĩ phát triển, vốn đã được ứng dụng rộng rãi trong phẫu thuật giác mạc, khúc xạ, đục thể thủy tinh.

Trong quá trình áp dụng vào ghép giác mạc, hệ thống thể hiện nhiều ưu điểm. Với năng lượng laser thấp, tần số phát xung cao cùng công nghệ quét siêu tinh vi, hệ thống cho phép bác sĩ thực hiện tách lớp chính xác từng micromet. “Điều này giúp nâng cao chất lượng mảnh ghép đồng thời rút ngắn thời gian hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng cho người bệnh”, bác sĩ Hoàng Anh nói.

Bên cạnh đó, với thế hệ phần mềm mới, Femto LDV Z8 nâng cấp khả năng chụp cắt lớp quang học đa chiều (OCT 3D) ngay trong quá trình phẫu thuật với độ phân giải cao, giúp bác sĩ quan sát được chi tiết cấu trúc giác mạc ở nhiều lớp sâu khác nhau, từ đó đánh giá chính xác độ dày, độ cong và bề mặt mô giác mạc, lập kế hoạch phẫu thuật tối ưu. Nhờ vậy, mảnh ghép được tạo hình chính xác và phù hợp gần như tuyệt đối với giác mạc người nhận. “Đây là yếu tố then chốt quyết định thành công của ca ghép”, bác sĩ Hoàng Anh nhấn mạnh.

Cũng theo bác sĩ Hoàng Anh, hệ thống mở ra hướng tiếp cận mới trong tách lớp giác mạc. Công nghệ này tạo sự ổn định, giảm đáng kể các rủi ro thường gặp khi thao tác thủ công. Đây là bước tiến quan trọng của phẫu thuật giác mạc tại Việt Nam, cho phép bác sĩ điều trị hiệu quả hơn, đặc biệt với những ca bệnh phức tạp như giác mạc chóp giai đoạn muộn.

Thế Đan