Xe tự hành Trung Quốc: bế tắc hay bứt phá?

Cuộc đua xe tự hành đang diễn ra với những chiến lược trái ngược giữa các cường quốc ô tô. Nếu Mỹ coi đây là bước đột phá phần mềm đầy tiềm năng thì Trung Quốc lại đối mặt với sự dè chừng từ chính nhà đầu tư trong nước. 

Chi phí cao, doanh thu chưa rõ ràng và những thất bại trước đó khiến thị trường xe tự hành Trung Quốc rơi vào tình thế khó khăn, bất chấp tham vọng dẫn đầu toàn cầu.

Nhà đầu tư dè chừng

Tại Mỹ, xe tự hành được xem là một “mảnh đất tiềm năng” để mở ra bước đột phá về phần mềm. Bằng chứng là phần lớn mức định giá 1.400 tỉ USD dành cho Tesla đến từ niềm tin của nhà đầu tư vào tham vọng xe tự hành và robotaxi của tỉ phú Elon Musk, theo báo
Financial Times.

Ngược lại, nhà đầu tư Trung Quốc cho rằng đổ tiền vào công nghệ này giống như chạy theo cuộc đua phần cứng tốn kém. Điều này xuất phát từ thực tế khi một số mô hình như dịch vụ chia sẻ xe đạp hay công ty khởi nghiệp robot giao hàng đã không tạo ra doanh thu ổn định, chỉ để lại hàng loạt xe đạp, linh kiện dư thừa và các khoản nợ chưa thanh toán.

Sự thận trọng này phản ánh rõ qua thị trường chứng khoán. Cổ phiếu Pony.ai và WeRide – hai ông lớn xe tự hành Trung Quốc – đều sụt giảm khi lên sàn vào tháng 11, bất chấp cam kết sử dụng vốn huy động để mở rộng đội xe và phát triển công nghệ lái tự hành cấp độ 4.

Chi phí phần cứng càng đẩy bài toán kinh doanh vào bế tắc. Các thiết bị như lidar, radar và camera có thể tiêu tốn hàng chục nghìn USD cho mỗi xe. Thêm vào đó, máy tính hiệu năng cao để huấn luyện mô hình tự hành cấp độ 4 cùng trung tâm vận hành từ xa hỗ trợ khách hàng đều đẩy chi phí lên cao khiến nhà đầu tư càng dè chừng.

Bắc Kinh tạo đột phá

Tuy nhiên, cánh cửa triển vọng không hoàn toàn khép lại. Vào ngày 15-12, cơ quan phụ trách quản lý ngành công nghiệp của Trung Quốc đã phê duyệt hai mẫu ô tô trong nước có khả năng lái tự hành cấp độ 3, đánh dấu lần đầu tiên phương tiện tự hành được cơ quan quản lý cấp quốc gia chấp thuận như sản phẩm hợp pháp, mở ra tiềm năng phổ biến rộng rãi trong tương lai, theo Hãng tin Reuters.

Hai mẫu xe này được phép kích hoạt chức năng lái tự hành có điều kiện tại các khu vực chỉ định ở Trùng Khánh và Bắc Kinh, với giới hạn tốc độ lần lượt 50km/h và 80km/h. Các hãng sản xuất sẽ tiến hành vận hành thử nghiệm trên những tuyến đường cụ thể thông qua đơn vị cung cấp dịch vụ gọi xe của mình. Đây là động thái mới nhất cho thấy tham vọng của Bắc Kinh nhằm hiện thực hóa mục tiêu dẫn đầu lĩnh vực xe tự hành – công nghệ kỳ vọng sẽ xoay chuyển ngành ô tô toàn cầu.

Bên cạnh chính phủ, doanh nghiệp Trung Quốc cũng tìm lối đi riêng. Cuối tháng 10, Tập đoàn Baidu thông báo ký kết quan hệ đối tác với Công ty PostBus của Thụy Sĩ, nhằm triển khai dịch vụ xe tự hành Apollo Go tại quốc gia châu Âu này. Mục tiêu hiện tại của Tập đoàn Baidu là đẩy nhanh chiến lược mở rộng mảng kinh doanh xe tự lái trên phạm vi toàn cầu.

Tương tự, Công ty Pony.ai vào tháng 10 cũng ký thỏa thuận hợp tác phát triển và thử nghiệm xe tự lái tại châu Âu với Tập đoàn ô tô Stellantis tại Hà Lan.

Riêng với mảng robotaxi, tạp chí The Economist đánh giá Trung Quốc có tiềm năng dẫn đầu cuộc đua này. Mặc dù triển vọng ngắn hạn ảm đạm cùng nhiều thách thức khi bắt đầu thương mại hóa, lĩnh vực này vẫn có tiềm năng rất lớn tại đất nước tỉ dân.

Ngân hàng HSBC nhận định ngành robotaxi Trung Quốc đang “ở ngưỡng bứt phá về mặt thương mại”. Ngân hàng Goldman Sachs dự báo ngành robotaxi tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ tăng từ 50 triệu USD lên gần 50 tỉ USD vào năm 2035, chiếm 25% tổng phương tiện gọi xe.