Hầu hết sinh viên phải hoàn thành kỳ thực tập nhưng pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể điều chỉnh mối quan hệ với công ty/tổ chức trong suốt quá trình thực tập.
Trên thực tế có công ty ký “hợp đồng thực tập” để làm cơ sở ràng buộc, nhưng cũng có nơi chỉ thỏa thuận miệng. Nhìn chung, sinh viên thực tập thường rơi vào cảnh “yếu thế” do ngại trao đổi, dẫn đến quyền lợi khó được bảo đảm và phụ thuộc nhiều vào “sự tùy tâm” của nơi cho thực tập.
Nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng, sinh viên khi thực tập cần lưu ý những vấn đề sau đây:
1. Xác nhận rõ về khoản trợ cấp trong thời gian thực tập
Nhiều công ty khi đăng tin tuyển dụng thực tập sinh thường chỉ nêu mức trợ cấp là “thỏa thuận”, hoặc ghi khoảng từ 1 đến 3 triệu đồng. Vì vậy, trong buổi phỏng vấn, sinh viên cần trao đổi và xác nhận lại với nhà tuyển dụng mức trợ cấp cụ thể là bao nhiêu, tránh vì ngại mà bỏ qua quyền lợi của mình. Việc làm rõ ngay từ đầu sẽ giúp hạn chế tranh chấp về sau.
2. Cần ký hợp đồng thực tập
Trong buổi phỏng vấn, sinh viên nên hỏi rõ về phạm vi công việc, trách nhiệm và quyền lợi của mình. Những công ty chuyên nghiệp luôn muốn minh bạch ngay từ đầu và sẽ giải đáp các thắc mắc liên quan. Do đó, sinh viên cần mạnh dạn trao đổi cụ thể.
Bên cạnh đó, cần đề nghị công ty ký hợp đồng thực tập, trong đó thể hiện rõ quyền và nghĩa vụ của thực tập sinh. Trước khi ký, hãy đọc kỹ toàn bộ nội dung; nếu có điểm chưa rõ thì yêu cầu công ty giải thích, và tuân thủ đúng nguyên tắc “chỉ ký khi đã hiểu đầy đủ”.
3. Xác định rõ công ty có hỗ trợ xác nhận thời gian thực tập hay không
Việc biết trước công ty có hỗ trợ xác nhận thời gian thực tập hay không, ai có thẩm quyền ký xác nhận là rất quan trọng. Nếu công ty không thể hỗ trợ, sinh viên nên tìm nơi khác để tránh tình trạng đến hạn nộp báo cáo thực tập mà không có xác nhận từ đơn vị thực tập.
4. Ứng xử phù hợp nếu không may gặp công ty ‘kém tử tế’
Nếu môi trường thực tập không phù hợp, sinh viên có thể lựa chọn rời đi trong “hòa bình” để sớm tìm được nơi thực tập mới. Trong trường hợp bị bóc lột sức lao động hoặc gặp hành vi vi phạm pháp luật khác, sinh viên cần bình tĩnh xử lý, tránh hành động nóng nảy gây ra hậu quả không mong muốn. Đồng thời, thực tập sinh cần báo cáo với Nhà trường để được hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi chính đáng.
5. Xác định cơ hội nghề nghiệp sau khi kết thúc thực tập
Trong quá trình thực tập, nếu cảm thấy phù hợp và mong muốn gắn bó lâu dài, sinh viên nên chủ động trao đổi với quản lý trực tiếp hoặc người có thẩm quyền về nguyện vọng của mình. Nếu công ty đồng ý, khi kết thúc kỳ thực tập, hai bên sẽ ký hợp đồng lao động theo Bộ luật Lao động 2019 nhằm bảo đảm được quyền lợi tốt hơn (tăng quyền lợi về lương, được đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc…).
Nhiều trường hợp thực tập sinh thấy bản thân phù hợp với công việc, công ty cũng muốn giữ thực tập sinh làm việc lâu dài, nhưng thực tập sinh không đề đạt nguyện vọng mà vẫn tiếp tục làm sau thời gian thực tập nên công ty “im lặng” để không phải tốn thêm chi phí về tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc… Do đó, việc chủ động bày tỏ nguyện vọng là cách để thực tập sinh tránh bị thiệt thòi, bảo vệ quyền lợi chính đáng.
Luật sư Phạm Thanh Hữu
Đoàn luật sư TP HCM
Nguồn: https://vnexpress.net/5-dieu-sinh-vien-can-biet-de-bao-dam-quyen-loi-khi-thuc-tap-4989311.html
