Heo có gắn vòng nhận diện nhưng không… nhận diện được
Bên lề Hội nghị tổng kết Đề án xây dựng mô hình thí điểm quản lý theo “Chuỗi thực phẩm an toàn” diễn ra mới đây, phóng viên đã đặt câu hỏi đến bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM về vấn đề kiểm soát chất lượng thực phẩm trong tình hình mới, trong đó có việc kiểm soát nguồn gốc thịt heo.
Bà Phạm Khánh Phong Lan cho biết, hiện nay đã không còn quy định kiểm dịch nội tỉnh, nhưng khi heo di chuyển từ tỉnh này sang tỉnh khác vẫn phải có giấy chứng nhận kiểm dịch. Tuy nhiên, việc kiểm dịch hiện nay vẫn thực hiện theo phương thức truyền thống, tức là đóng hai dấu kiểm dịch lên thân heo.
Bà Phạm Khánh Phong Lan chia sẻ về việc quản lý an toàn thực phẩm trong tình hình mới (Ảnh: Hoàng Lê).
“Mỗi con heo chỉ có hai bên mông để đóng dấu, và nếu dấu này bị “thủ tiêu” hoặc không còn rõ thì rất khó xác định nguồn gốc thịt heo. Còn với việc gắn vòng nhận diện cho heo khi vận chuyển, quy định hiện hành vẫn chỉ mang tính khuyến khích, chưa bắt buộc”, bà Phong Lan nói.
Trước ý kiến về việc một số con heo dù được gắn vòng nhận diện nhưng không truy xuất được thông tin, bà Phong Lan thừa nhận có tình trạng này.
Bà cho rằng, lẽ ra việc truy xuất nguồn gốc thịt heo bằng vòng nhận diện phải được đưa vào quy định pháp luật để từng bước ứng dụng công nghệ, giúp quản lý tốt hơn, đảm bảo minh bạch toàn bộ quá trình từ trang trại đến bàn ăn.
Nhưng hiện tại, vì cơ chế vẫn chỉ dừng ở mức tự nguyện, nên thương lái có thể tự gắn vòng ở bất kỳ thời điểm nào, thậm chí chỉ sau khi mua heo, khiến dữ liệu không đảm bảo.
Bà Phong Lan chia sẻ thêm, đề án truy xuất nguồn gốc thịt heo ban đầu do ngành công thương chủ trì, sau đó chuyển về Ban Quản lý An toàn thực phẩm TPHCM (cũ). Ban chỉ chịu trách nhiệm kiểm tra heo từ các tỉnh đưa vào TPHCM, đối chiếu vòng nhận diện rồi chuyển về các điểm kinh doanh.
Sở An toàn thực phẩm TPHCM hiện áp dụng quản lý, truy xuất nguồn gốc thịt heo bằng vòng nhận diện (Ảnh: Hoàng Lê).
Ở giai đoạn từ trang trại đến cơ sở giết mổ thuộc trách nhiệm ngành nông nghiệp, nên rất cần sự phối hợp thực hiện giữa các bên trong vấn đề truy xuất nguồn gốc.
“Qua đối chiếu, chúng tôi phát hiện còn nhiều con heo không có thông tin rõ ràng trên vòng, nghĩa là khâu quản lý từ trang trại đến lò mổ vẫn còn lỏng lẻo”, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM nhận định.
Truy xuất nguồn gốc không phải “cây đũa thần”
Dù vậy, bà Phong Lan nhấn mạnh việc truy xuất nguồn gốc không phải là “cây đũa thần”. Hiện tại, TPHCM vẫn cần duy trì cách kiểm tra truyền thống qua dấu kiểm dịch, kết hợp kiểm tra bằng vòng nhận diện để tăng thêm tính bảo đảm an toàn cho thực phẩm.
Theo quy định chung của các tỉnh, khi heo vào lò mổ sẽ được cán bộ thú y kiểm tra để xác định tình trạng sức khỏe, nếu đạt yêu cầu mới được phép giết mổ và đóng dấu kiểm dịch. Như vậy, quy trình an toàn nhìn chung vẫn đảm bảo.
Riêng TPHCM, cơ quan chức năng áp dụng thêm vòng nhận diện để tăng mức độ kiểm soát, và hiện tiếp tục đề xuất mở rộng, nâng cấp hệ thống này.
Heo cung ứng cho TPHCM được nuôi tại trang trại ở tỉnh Đồng Nai (Ảnh: Hoàng Lê).
Về công tác giết mổ, TPHCM đã chuyển hướng sang các cơ sở giết mổ tập trung theo mô hình công nghiệp. Cách làm này hiệu quả hơn so với mô hình nhỏ lẻ, vì tập trung sẽ giúp việc kiểm soát và quản lý tốt hơn.
Tuy nhiên, khi thành phố siết chặt công tác này, có tình trạng các thương lái đưa heo đi giết mổ ở tỉnh lân cận với chi phí thấp hơn, rồi đưa sản phẩm trở lại TPHCM, dẫn đến khó khăn trong kiểm soát tổng thể.
Bà Phong Lan tiếp tục khẳng định, muốn triển khai hiệu quả việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm bằng vòng nhận diện, cần áp dụng thống nhất trên toàn quốc và phải có sự vào cuộc của ngành nông nghiệp.
“Hiện nay, việc thuyết phục ngành nông nghiệp thay đổi phương thức quản lý vẫn gặp nhiều khó khăn”, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TPHCM trăn trở.
Đề án “Chuỗi thực phẩm an toàn” được triển khai từ năm 2017, phối hợp giữa TPHCM với 15 tỉnh, thành là vùng cung ứng nông sản chủ lực (sau quá trình sắp xếp lại địa giới hành chính hiện còn 6 tỉnh, gồm Cần Thơ, Đồng Nai, Đồng Tháp, Lâm Đồng, Tây Ninh, Vĩnh Long).
Theo Sở An toàn thực phẩm TPHCM, trong giai đoạn 2025-2030, TPHCM sẽ cập nhật các biên bản hợp tác với 6 tỉnh, tăng cường kiểm soát thực phẩm từ gốc – kiểm soát ngay tại vùng trồng, vùng nuôi; áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc hiện đại; hoàn thiện hệ thống kiểm nghiệm; bổ sung quy chuẩn, tiêu chí đánh giá chất lượng an toàn thực phẩm và nâng cao hiệu quả quản lý chuỗi cung ứng.
Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/giam-doc-so-attp-noi-ly-do-heo-co-vong-nhan-dien-nhung-khong-the-nhan-dien-20251209171404560.htm
