Cho phép phạm nhân hiến mô, bộ phận cơ thể, không được lưu trữ trứng, tinh trùng

Chiều 10-12, với 437/438 đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Thi hành án hình sự sửa đổi. Luật mới được thông qua có 15 chương, 180 điều. Luật mới có hiệu lực thi hành từ 1-7-2026.

Phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi nào?

Đáng chú ý, luật mới được thông qua đã bổ sung quyền và nghĩa vụ của phạm nhân. Cụ thể, được hiến mô, bộ phận cơ thể; được hưởng chế độ, chính sách theo quy định pháp luật về hiến mô, bộ phận cơ thể người.

So với dự thảo trước đó trình Quốc hội, luật được thông qua chưa quy định về việc phạm nhân được lưu trữ trứng, tinh trùng.

Cùng với đó, luật cũng quy định cụ thể về giải quyết trường hợp phạm nhân có nguyện vọng hiến mô, bộ phận cơ thể người.

Phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể khi bảo đảm đủ các điều kiện gồm tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể; hiến mô, bộ phận cơ thể cho người thân thích của phạm nhân.

Đủ điều kiện sức khỏe để hiến mô, bộ phận cơ thể và bảo đảm sức khỏe để tiếp tục chấp hành án sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể.

Tự chịu các chi phí hiến mô, bộ phận cơ thể và chăm sóc sức khỏe bản thân sau khi hiến mô, bộ phận cơ thể.

Là người bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng thuộc trường hợp phạm tội lần đầu và thời gian chấp hành án còn lại dưới 3 năm.

Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục giải quyết trường hợp phạm nhân có nguyện vọng hiến mô, bộ phận cơ thể.

Trước đó, trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho hay nhiều ý kiến tán thành việc bổ sung quyền của phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể.

Một số ý kiến đề nghị chưa quy định phạm nhân được lưu trữ trứng, tinh trùng.

Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ việc bổ sung quyền của phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể là chính sách lớn, thể hiện quan điểm nhân đạo của Đảng, Nhà nước đối với người phạm tội.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo luật đã quy định phạm nhân được hiến mô, bộ phận cơ thể, đồng thời bổ sung quy định về điều kiện chặt chẽ.

Bao gồm tự nguyện hiến mô, bộ phận cơ thể; chỉ được hiến mô, bộ phận cơ thể cho người thân thích; tự chịu chi phí; chỉ áp dụng đối với phạm nhân phạm tội ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng thuộc trường hợp phạm tội lần đầu và thời gian chấp hành án còn lại dưới 3 năm…

Bên cạnh đó, tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với Chính phủ chưa quy định quyền của phạm nhân được lưu trữ trứng, tinh trùng do việc thực hiện quyền này đòi hỏi nguồn lực lớn, khó bảo đảm tính khả thi trong điều kiện hiện nay.

Quy định cụ thể cấm đi khỏi nơi cư trú

Cũng trong chiều 10-12, với 426/430 đại biểu tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết một số ý kiến đề nghị làm rõ nội hàm của khái niệm “cấm đi khỏi nơi cư trú” là cấm đi khỏi địa bàn nào.

Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiếp thu và chỉ đạo chỉnh lý các quy định tại dự thảo luật để làm rõ nội hàm khái niệm “cấm đi khỏi nơi cư trú”.

Theo đó, phạm vi “cấm đi khỏi nơi cư trú” được hiểu là cấm đi khỏi phạm vi địa bàn xã, phường, đặc khu nơi người đó cư trú hoặc phạm vi địa bàn do đơn vị quân đội quản lý để bảo đảm sự có mặt theo yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền.

Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã chỉ đạo rà soát toàn bộ các điều khoản có liên quan tại dự luật để xác định rõ việc áp dụng các quy định về cấm đi khỏi nơi cư trú đối với phạm vi địa bàn xã, phường, đặc khu hoặc phạm vi địa bàn do đơn vị quân đội quản lý.