Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Quảng nói về việc thành lập tòa án chuyên biệt

(PLO)- Theo Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Quảng, việc thành lập tòa án chuyên biệt sẽ tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi, minh bạch và tin cậy để thu hút các nhà đầu tư. 

Ngày 17-12, TAND TP.HCM tổ chức Hội nghị triển khai công tác năm 2026 TAND hai cấp TP.HCM.

Thành lập tòa chuyên biệt tạo niềm tin cho nhà đầu tư

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Quảng, Chánh án TAND Tối cao, cho biết năm 2026 là năm bản lề và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng cùng với những định hướng, yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Đại hội XIV của Đảng sắp tới sẽ khẳng định những quan điểm lớn nhằm định hướng để đất nước bước vào kỷ nguyên mới; xây dựng nhà nước pháp quyền, thực hiện quyền tư pháp, bảo vệ quyền con người, quyền công dân…

Nghị quyết 68 của Bộ chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia… đã trở thành nền tảng quan trọng để phát triển đất nước. Điều này đã đặt ra cho cả hệ thống chính trị, trong đó có ngành tòa án những yêu cầu để thực hiện hiệu quả gắn với chức năng của ngành.

Chánh án TAND Tối cao cho rằng ngành tòa án hiện nay không chỉ chống oan sai mà còn đảm bảo công lý, công bằng và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân và doanh nghiệp; xây dựng được môi trường pháp lý thực sự cho kiến tạo và phát triển đất nước.

TP.HCM sẽ là Trung tâm Tài chính Quốc tế, hình thành Khu thương mại tự do với chính sách, cơ chế đặc thù vượt trội. Với truyền thống năng động, sáng tạo, TP.HCM luôn đưa ra nhiều giải pháp và tiên phong trong đổi mới, sáng tạo và là nơi tổng kết thực tiễn của việc xây dựng thể chế. Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Quảng mong muốn ngành toà án phải có sự đóng góp vào việc này.

Ông Nguyễn Văn Quảng cho hay cấp có thẩm quyền đã giao cho Đảng uỷ TAND Tối cao xây dựng Luật Toà án chuyên biệt tại Trung tâm Tài chính quốc tế. Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật này.

Việc TP.HCM trở thành Trung tâm Tài chính Quốc tế, nhiều nhà đầu tư đã thắc mắc khi xảy ra tranh chấp sẽ được xét xử theo luật nào và ai sẽ xét xử. Ông Quảng cho biết tòa án chuyên biệt sẽ là nơi giải quyết, đây là một lĩnh vực mới và có nhiều khó khăn. Nếu giải quyết được sẽ tạo ra môi trường an toàn để nhà đầu tư an tâm đầu tư.

“Lần đầu tiên, chúng ta sẽ xét xử theo hệ thống thông luật thay vì hệ thống dân luật… Lần đầu tiên phiên xét xử có thẩm phán nước ngoài và thư ký người nước ngoài. Lần đầu tiên toà án chuyên biệt trong Trung tâm Tài chính Quốc tế sẽ ban hành quyết định thi hành án. Lần đầu tiên ở một toà án có hai cấp xét xử có sơ thẩm, phúc thẩm… và rất nhiều đặc thù vượt trội” – ông Quảng chia sẻ.

Chánh án TAND Tối cao cho biết thêm, có ý kiến đặt vấn đề về tính độc lập xét xử liệu có được đảm bảo khi một toà án có hai cấp xét xử. Theo ông Quảng, đó là tư duy của hệ thống thông luật khi thẩm phán xét xử độc lập. Hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm xét xử độc lập hoàn toàn, đảm bảo tính linh hoạt và phù hợp với chuẩn mực của thông lệ quốc tế. Đề cao vai trò độc lập cũng như chịu trách nhiệm của thẩm phán.

Cũng có quan điểm đặt vấn đề điều này có vi hiến không? Chánh án TAND Tối cao cho rằng đây không phải là vi hiến mà là yêu cầu thực tiễn. Bởi, tòa án chuyên biệt theo hệ thống thông luật, pháp luật quốc tế… sẽ tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, việc thành lập tòa án chuyên biệt phải đặt ra một số vấn đề khi lựa chọn ra được nhân sự đủ năng lực, trình độ để Chánh án TAND Tối cao trình Chủ tịch nước bổ nhiệm; vấn đề chi trả tiền lương tương xứng cho những người này…

Người đứng đầu ngành tòa án mong muốn tòa án là nơi đóng góp và tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi, minh bạch và tin cậy để thu hút các nhà đầu tư.

TAND TP.HCM sẽ là lực lượng nòng cốt khi thành lập tòa án chuyên biệt

Chánh án TAND TP.HCM Lê Thanh Phong cho biết những ý kiến chỉ đạo đã khẳng định vai trò, vị trí quan trọng của TAND TP.HCM nhằm hướng tới xây dựng TP.HCM trở thành trung tâm kinh tế, tài chính.

TAND hai cấp TP.HCM sẽ tập trung hoạt động ở 3 trụ cột, gồm: Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng; xây dựng đội ngũ thẩm phán có tâm sáng và trái tim nhân ái, bản lĩnh và nâng cao chất lượng xét xử trong tình hình mới.

Đặc biệt, tập trung đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thẩm phán về kinh doanh thương mại, tài chính và trình độ ngoại ngữ để sẵn sàng đáp ứng yêu cầu khi thành lập Tòa án chuyên biệt trong Trung tâm tài chính Quốc tế, đặt tại TP.HCM.

“Chúng tôi cam kết sẽ là lực lượng nòng cốt, ban đầu cho tòa án này khi được thành lập” – ông Phong nói.

TAND hai cấp TP tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác đấu tranh và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; xét xử theo tinh thần kiến tạo phát triển, vừa nghiêm minh, khoan hồng trên tinh thần thượng tôn pháp luật, đồng thời tạo thuận lợi để phát triển kinh tế.