Chuyên gia đề xuất giải pháp để doanh nghiệp hoàn tất thủ tục dự án trong 24 giờ

Tham luận tại hội thảo, PGS.TS Trương Thị Hiền, nguyên Giám đốc Học viện Cán bộ TP.HCM, Chủ tịch Hội Nữ trí thức TP.HCM, đánh giá kinh tế tư nhân ở TP.HCM phát triển mạnh về số lượng và chất lượng.

Đến cuối năm 2024, TP.HCM có hơn 450.000 doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó trên 97% là doanh nghiệp tư nhân, đóng góp khoảng 54% GRDP TP.HCM. Nhiều lĩnh vực vốn được coi là thế mạnh của kinh tế nhà nước, nay khu vực tư nhân đã tham gia sâu, thậm chí giữ vị trí dẫn dắt như logistics, công nghệ thông tin, bất động sản…

Tuy vậy, một trong những rào cản lớn nhất khiến kinh tế tư nhân chưa phát huy tối đa tiềm năng nằm ở vấn đề thể chế. Nhiều thủ tục chồng chéo, nhất là lĩnh vực đất đai, xây dựng, đầu tư. Một doanh nghiệp thường mất 1 – 2 năm để hoàn tất thủ tục xin phép một dự án bất động sản hoặc sản xuất.

PGS.TS Trương Thị Hiền đề xuất TP.HCM cần xây dựng cơ chế “một cửa liên thông số”, giúp doanh nghiệp hoàn tất thủ tục trong 24 – 48 giờ.

PGS.TS Phạm Tiến Đạt, Hiệu trưởng Trường đại học Tài chính – Marketing, đánh giá các tỉnh khu vực phía Nam luôn không ngừng khẳng định vai trò đầu tàu.

Học hỏi từ mô hình của Trung Quốc và Hàn Quốc, ông Đạt gợi ý Việt Nam cần cân bằng hai định hướng, vừa khơi dậy “quả đấm” tập đoàn kinh tế tư nhân, nhưng vừa phải có cơ chế giám sát, kiểm soát.

“Các tập đoàn này ngoài vốn chủ sở hữu còn cần hệ thống vốn vay qua trái phiếu, ngân hàng. Việc giám sát là hết sức cần thiết, tránh trường hợp ban hành rất nhiều cơ chế, quy mô nhưng lợi nhuận của các tập đoàn lại nhỏ, thu ngân sách không tương xứng”, ông chỉ rõ.

‘Nhiều hộ kinh doanh không muốn phát triển thành doanh nghiệp’

Nêu ý kiến tại hội thảo, TS Nguyễn Thanh Bình, Phó trưởng khoa kinh tế Trường đại học Kinh tế – Luật (Đại học Quốc gia TP.HCM), chỉ rõ thực trạng nhiều hộ kinh doanh không muốn chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Ông Bình dẫn chứng nhiều hộ kinh doanh có doanh thu hằng năm đến 400 tỉ nhưng không muốn “lớn” vì muốn được hưởng ưu đãi thuế khoán, các quy trình thanh tra, kiểm tra. Tỉ suất lợi nhuận ở khu vực kinh tế tư nhân khá thấp, thấp hơn so với lãi suất trung bình là 2,5 – 3%/năm.

Ông Nguyễn Thanh Bình đề xuất Nhà nước sớm hoàn thiện thể chế sở hữu, đặc biệt là sở hữu đất đai và phát triển các loại hình doanh nghiệp, làm sao đảm bảo tính công bằng, khuyến khích hộ kinh doanh sớm chuyển đổi thành doanh nghiệp.

PGS.TS Võ Phước Tấn, Trường đại học Cửu Long, cũng đề xuất nới lỏng những điều kiện vay tín dụng. Đa số doanh nghiệp vừa và nhỏ không tiếp cận được vốn vay. Ông Tấn nói một doanh nghiệp nhỏ cần 10 năm để “trưởng thành”. Do vậy cần miễn giảm, kéo dài thời gian thuế cho doanh nghiệp, phải “nuôi cho doanh nghiệp lớn”.

Cũng tại hội nghị, ThS Lê Văn Phúc, Phân hiệu Học viện Hành chính và Quản trị công tại TP.HCM, nhận định doanh nghiệp cần chú trọng yếu tố kinh doanh đi kèm với chính trị, lịch sử, đạo đức, văn hóa. Ông Phúc chỉ điểm nếu làm kinh tế mà không hiểu biết về kiến thức liên ngành là “không bền vững”.

Một điểm nghẽn nữa ông Phúc chỉ ra là người dân Việt Nam còn tư duy làm ăn tản mạn, “theo cái trước mắt, quên cái lâu dài”. Ông gợi ý cần cởi trói tư duy theo hướng thực sự mở rộng, từ đó tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển.

Phát biểu kết luận hội thảo, PGS.TS Phạm Minh Tuấn, Phó tổng biên tập Tạp chí Cộng Sản, nêu rõ định hướng phát triển thời gian tới sẽ tiếp tục nâng tầm nhận thức và quyết tâm chính trị về vai trò của kinh tế tư nhân.

Đẩy mạnh cải cách thể chế một cách thực chất. Phát triển mạnh mẽ đội ngũ doanh nhân Việt Nam, đặc biệt ở khu vực phía Nam, không chỉ giỏi kinh doanh mà còn có trách nhiệm xã hội, ý thức công dân và tinh thần dân tộc.