Biến ưu đãi thuế thành “mỏ vàng” buôn lậu xăng dầu

Ngày 19-12, tại phiên tòa xét xử vụ án buôn lậu và nhận hối lộ xảy ra tại TP HCM và Đội nghiệp vụ hải quan SP-PSA thuộc Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Phú Mỹ, sau nhiều ngày xét hỏi, VKSND TP HCM đã trình bày quan điểm luận tội và đề nghị mức án đối với Lê Tấn Hòa, chủ sở hữu Công ty TNHH Vận tải Xăng dầu Saigon Transco, cùng 52 đồng phạm về các tội “Buôn lậu” và “Nhận hối lộ”.

Những chuyến sà lan chở theo tiền và tội

Theo đại diện VKSND, các bị cáo đã lợi dụng quy định về xăng dầu tạm nhập tái xuất của tàu biển chạy tuyến quốc tế, vốn được miễn thuế theo Nghị định 83/2014/NĐ-CP, để thực hiện hành vi buôn lậu. Cụ thể, khi tàu biển có nhu cầu, đại lý cung ứng dầu sẽ lập đề nghị cấp hàng, gửi tới các công ty ủy quyền của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam để đặt hàng. Sau đó, các công ty ủy quyền chỉ định đơn vị vận chuyển và giám sát việc cấp dầu cho tàu.

Từ tháng 3-2022, Lê Tấn Hòa thành lập Công ty Saigon Transco (chỉ có chức năng vận chuyển) đứng tên đại diện pháp luật là Lê Văn Phước (cháu Hòa). Hòa chỉ đạo nhân viên mua lại trái phép dầu FO, DO của tàu biển quốc tế để tiêu thụ trong nội địa, thu lợi bất chính. Từ năm 2022 đến 2024, Lê Tấn Hòa và đồng phạm thực hiện 90 chuyến cấp dầu, mua lại hơn 1,7 triệu lít xăng dầu, trị giá trên 34 tỉ đồng, thu lợi bất chính hơn 4,7 tỉ đồng. Nhóm công chức hải quan tại Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Phú Mỹ nhận tổng cộng 953 triệu đồng để buông lỏng giám sát.

Phiên tòa cũng hé lộ nhiều tình tiết liên quan đến kho xăng dầu không có chức năng kinh doanh tại số 30 Đào Trí, phường Phú Thuận, TP HCM. Theo cáo buộc, sau mỗi chuyến “gom dầu” trên biển, các sà lan của Saigon Transco cập bờ tại kho này. Theo quy định, kho chỉ là nơi nhận dầu để trung chuyển. Tuy nhiên thực tế, nhân viên được Hòa điều hành, gồm Lê Minh Thuận và đồng phạm, bơm dầu từ sà lan sang 2 ghe gỗ nhỏ được cải tạo, lắp bồn chứa và máy bơm. Dầu sau đó được chuyển gần bờ và qua hệ thống ống bơm có sẵn để đưa vào 4 bồn chứa nằm trong kho 30 Đào Trí. Kho biến thành một “kho trung chuyển nội địa”, tích trữ khối lượng dầu mua lại trái phép.

Khi có khách mua, Thuận và Lê Văn Phước phối hợp với nhân viên kho hướng dẫn xe bồn vào bãi để bơm dầu trực tiếp từ các bồn chứa lên xe, rồi đưa đi tiêu thụ trong nội địa. Mọi khoản thu từ việc mua bán dầu trái phép, cùng với tiền hối lộ chi cho hải quan và đại lý, đều được Trần Thị Thùy Dung ghi lại, cập nhật vào sổ sách và máy tính kế toán của công ty.

VKSND TP HCM xác định với thủ đoạn tinh vi này, các bị cáo đã buôn lậu tổng cộng hơn 1,7 triệu lít dầu, gây thất thu thuế và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường xăng dầu, đồng thời làm lũng đoạn công tác kiểm soát tại cảng.

Đề nghị mức án nghiêm khắc

Đáng chú ý, VKSND TP HCM đánh giá vai trò từng bị cáo, xác định Nguyễn Quốc Dũng, cựu Giám đốc Công ty Minh Châu Bunkering, là đối tượng giúp sức đắc lực và hưởng lợi bất chính đặc biệt lớn. VKSND đề nghị mức án cao nhất, từ 14-15 năm tù, vượt qua cả mức án dành cho chủ mưu Lê Tấn Hòa, 13-14 năm tù.

Cụ thể, Công ty Minh Châu Bunkering là đại lý cung ứng dầu tái xuất cho tàu biển quốc tế. Khi tàu có nhu cầu, công ty lập đề nghị cấp hàng và chỉ định đơn vị vận chuyển. Tuy nhiên, Nguyễn Quốc Dũng không giám sát việc giao nhận dầu theo hợp đồng mà báo lại cho Lê Tấn Hòa, để Saigon Transco mua lại dầu tạm nhập – tái xuất, tiêu thụ nội địa.

Trong khoảng thời gian từ ngày 30-8-2023 đến 12-1-2024, Công ty Minh Châu Bunkering tham gia 42 chuyến buôn lậu, cung ứng hơn 152.364 tấn dầu cho tàu biển quốc tế, trong đó 709,3 tấn dầu bị mua lại trái phép, trị giá gần 16 tỉ đồng. Nguyễn Quốc Dũng hưởng lợi bất chính hơn 13,7 tỉ đồng từ các khoản hoa hồng mà không cung cấp hóa đơn, chứng từ chứng minh đã chuyển lại cho đối tác.

Những nhân viên trực tiếp giúp sức cho Saigon Transco, như Trần Thị Thùy Dung, Nguyễn Phi Phương, Võ Đình Khoa, bị đề nghị 10-11 năm tù; Lê Minh Thuận, Trần Minh Tâm cùng đồng phạm 9-10 năm tù. Các nhân viên, thuyền viên khác bị đề nghị mức án từ 2-8 năm tù, trong đó Lê Vân Tư 2-3 năm nhưng cho hưởng án treo.

Không dừng lại ở hành vi buôn lậu, vụ án còn phơi bày “luật ngầm” trong một bộ phận công chức hải quan. Theo cáo buộc, Đỗ Thị Ngọc Quỳnh (cựu Đội trưởng Đội nghiệp vụ hải quan SP-PSA thuộc Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Phú Mỹ) chỉ đạo chủ trương nhận hối lộ, phân công Hồ Việt Tân làm đầu mối liên hệ doanh nghiệp, thu tiền và thống kê theo tháng. Mức “bôi trơn” được ấn định theo tấn dầu, cộng thêm tiền cho mỗi sà lan hoặc xe bồn.

Trong số 11 công chức của đội này, Quỳnh cùng các bị cáo Ngô Trung Hiếu, Hồ Việt Tân, Bùi Huỳnh Bá Phước, Nguyễn Xuân Tưởng, Vũ Hồng Hà bị truy tố về tội “Nhận hối lộ”.

Từ tháng 3-2022 đến tháng 1-2024, đội SP-PSA giám sát 80 chuyến cấp dầu, tương ứng 132 tờ khai, tổng cộng 15.353,9 tấn dầu do Saigon Transco vận chuyển. Nhóm hải quan đã nhận hối lộ tổng cộng 953,1 triệu đồng, chưa tính 29,75 triệu đồng bị bắt quả tang ngày 13-1-2024.

VKSND đề nghị mức án đối với các bị cáo Đỗ Thị Ngọc Quỳnh và Bùi Huỳnh Bá Phước từ 8-9 năm tù, các bị cáo là các cán bộ còn lại bị đề nghị mức án từ 7-8 năm tù.

Đại diện VKSND nhấn mạnh việc xử lý nghiêm các bị cáo nhằm trừng phạt hành vi phạm tội, răn đe, phòng ngừa chung, đồng thời khẳng định quan điểm không có “vùng cấm” trong đấu tranh chống buôn lậu và tham nhũng hải quan.