Dự kiến siết đường từ ‘trường’ lên ‘đại học’

Đề xuất trên nằm trong dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Giáo dục đại học, được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến đến ngày 27/12.

Theo dự thảo, để được công nhận là “đại học”, các cơ sở đào tạo phải có ít nhất 5 trường thành viên, nhiều hơn 3 so với hiện nay. Ngoài ra, số ngành đào tạo tiến sĩ cần đạt là 25, tăng 15; quy mô sinh viên lên đến 25.000, trong khi hiện tại chỉ 15.000.

Dự kiến tiêu chí thành lập trường trực thuộc cũng khó hơn khi phải có ít nhất 5.000 sinh viên, thay vì 2.000 theo quy định cũ.

Trong dự thảo, Bộ cũng đề xuất chi tiết về đội ngũ giảng viên, số học viên sau đại học (thạc sĩ, tiến sĩ), tỷ trọng nguồn thu từ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, tính quốc tế hóa… Những tiêu chí này chưa được đề cập ở quy định hiện nay.

Cụ thể như sau:

Theo Luật Giáo dục đại học năm 2018, trường đại học và đại học là hai khái niệm khác nhau. Trường đại học, học viện là cơ sở đào tạo và nghiên cứu nhiều ngành. Còn đại học đào tạo, nghiên cứu nhiều lĩnh vực, gồm các trường đại học, khoa thành viên.

Cả nước hiện có 12 đại học, trong đó có 10 cơ sở công lập gồm: Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP HCM, Đại học Thái Nguyên, Huế, Đà Nẵng, Bách khoa Hà Nội, Kinh tế TP HCM, Kinh tế Quốc dân, Công nghiệp Hà Nội và Đại học Cần Thơ. Hai đại học tư thục là Duy Tân và Phenikaa.

Theo dự kiến trên, nhiều trường không đạt. Ví dụ, ở tiêu chí tỷ lệ giảng viên là tiến sĩ, Đại học Công nghiệp Hà Nội hay Kinh tế TP HCM mới chỉ đạt 35-45%, trong khi Bộ yêu cầu tối thiểu là 60%.

Về tỷ trọng nguồn thu từ khoa học công nghệ, hầu hết thấp hơn nhiều so với dự kiến của Bộ (20%). Tại Đại học Bách khoa Hà Nội, nguồn thu này chỉ chiếm hơn 6,7% tổng thu (năm 2024), Kinh tế Quốc dân là hơn 3% (năm 2023).

Bộ cho biết các đại học đã được công nhận trước ngày 1/1/2026 vẫn được hoạt động nhưng phải đáp ứng các quy định trên trong 5 năm tới.

Dương Tâm