Kỷ niệm 260 năm ngày sinh đại thi hào Nguyễn Du

Dự lễ kỷ niệm có GS-TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư.

Trình bày diễn văn tại buổi lễ, ông Nguyễn Duy Lâm, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh, cho biết Nguyễn Du sống trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX. 

Gia đình và cá nhân ông trải qua nhiều thăng trầm, 11 tuổi cha mất, 13 tuổi mẹ qua đời, 10 năm gió bụi lưu lạc, 18 năm lận đận chốn quan trường, Nguyễn Du đã thấu tận nỗi đau nhân thế, chứng kiến “những điều trông thấy mà đau đớn lòng”.

Chính những biến thiên của thời cuộc, cùng trái tim giàu lòng trắc ẩn và tài năng thiên bẩm đã hun đúc nên một tâm hồn nghệ sĩ mẫn cảm, nhân hậu, thôi thúc ngòi bút của ông thăng hoa, để lại cho hậu thế những di sản văn chương trác tuyệt như: Thanh hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm, Bắc hành tạp lục, Văn chiêu hồn và đỉnh cao là Truyện Kiều, một kiệt tác văn học của mọi thời đại.

“Giá trị nghệ thuật của Truyện Kiều là vẻ đẹp tuyệt vời của ngôn ngữ, là sự kết hợp giữa ngôn ngữ bác học với ngôn ngữ bình dân. Giữa tính nhạc, tính nhịp điệu lay động lòng người của thơ ca và tính chân thực tài tình trong miêu tả nhân vật.

Truyện Kiều đã phơi bày hiện thực bất công của xã hội phong kiến, đồng thời khẳng định giá trị nhân văn, lòng nhân ái và khát vọng tự do, giải phóng con người”, ông Lâm nhấn mạnh.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, GS-TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận T.Ư, cho hay cách đây 10 năm, năm 2015, UNESCO đã cùng Việt Nam tổ chức kỷ niệm 250 năm ngày sinh Nguyễn Du, sự kiện chính thức vinh danh Nguyễn Du là danh nhân văn hóa thế giới. 

Sự kiện đó không chỉ là niềm tự hào lớn lao của dân tộc ta, mà còn khẳng định một cách trang trọng rằng di sản tư tưởng và nhân văn của Nguyễn Du đã trở thành một di sản mang tầm vóc thời đại, vượt ra ngoài biên giới quốc gia, mang sức sống của một giá trị toàn cầu.

Nguyễn Du đã để lại những giá trị nhân văn phổ quát cho nhân loại, mà hạt nhân là tư tưởng vì con người, lấy con người là trung tâm, trong mọi suy tư và sáng tạo nghệ thuật, thể hiện tầm vóc tư tưởng vĩ đại của ông. 

Thông qua Truyện Kiều, Nguyễn Du đặt ra những vấn đề mang giá trị toàn cầu: quyền làm người, phẩm giá con người, vị thế của người phụ nữ, lên án sự bất công xã hội và đề cao khát vọng sống có nhân phẩm.

“260 năm ngày sinh đại thi hào, những giá trị tư tưởng và tinh thần nhân văn tỏa sáng trong di sản Nguyễn Du vẫn soi rọi tâm hồn của mọi người dân Việt Nam hôm nay. Tôi tin tưởng rằng, Đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh sẽ tiếp tục phát huy truyền thống văn hóa, hiếu học, yêu nước và cách mạng, cùng cả nước thực hiện thắng lợi khát vọng phát triển vì một Việt Nam hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc”, ông Thắng bày tỏ.

Sau lễ kỷ niệm là phần nghệ thuật mang chủ đề “Đại thi hào Nguyễn Du – Chữ tâm sáng mãi”, gồm 4 chương: Thuở ấu thơ; Mười năm gió bụi; Viết Kiều đất nước hóa thành văn và Đồng vọng với thời gian.

Chương trình được dàn dựng theo hình thức hoạt cảnh kết hợp dân ca ví, dặm, lời bình và âm nhạc tái hiện chân dung, cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Du. 

Nhiều nghệ sĩ tên tuổi cùng các đoàn nghệ thuật T.Ư và địa phương tham gia biểu diễn, tạo nên không gian nghệ thuật trang trọng, sâu lắng và giàu giá trị truyền thống.