Trời Tà Cóm sập tối rất nhanh. Mặt trời vừa khuất sau những dãy núi trùng điệp, sương đã phủ kín lối mòn dẫn vào bản. Nhưng khác với trước đây, dọc con đường bê-tông nhỏ len giữa những nếp nhà người Mông, ánh đèn năng lượng mặt trời bừng sáng. Ánh sáng đó được thắp lên từ mô hình “Bản sáng vùng biên” – sáng kiến do Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa khởi xướng, đang lan tỏa dọc tuyến biên giới dài 214 km giáp với nước bạn Lào của tỉnh Thanh Hóa.
Sáng bản làng – ấm lòng dân
Thanh Hóa có 16 xã biên giới, phần lớn nằm ở vùng núi cao, địa hình hiểm trở, giao thông chia cắt. Những năm qua, nhờ sự quan tâm của trung ương và địa phương, đời sống kinh tế – xã hội của người dân khu vực biên giới từng bước được cải thiện. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nơi đây vẫn đối mặt không ít khó khăn: thiên tai, bão lũ, tập quán canh tác lạc hậu, trình độ dân trí còn hạn chế; ở một số nơi, tệ nạn xã hội vẫn âm ỉ tồn tại.
Trong bối cảnh ấy, làm sao để người dân không chỉ “được hỗ trợ”, mà còn tự tin làm chủ cuộc sống, để vùng biên không chỉ yên bình mà còn phát triển bền vững là những trăn trở của những người lính mang quân hàm xanh. Xuất phát từ thực tiễn đó, với sự thống nhất của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã triển khai mô hình “Bản sáng vùng biên” trên toàn tuyến biên giới.
Tháng 7-2024, mô hình được khởi động giai đoạn 1 tại 11/159 thôn, bản đặc biệt khó khăn thuộc 11 xã biên giới của tỉnh Thanh Hóa. Đây đều là những bản làng xa xôi, đường sá hiểm trở, đời sống người dân còn nhiều thiếu thốn.
Pù Đứa, bản người Mông của xã Quang Chiểu, từng được xem là một trong những nơi khó khăn nhất. Đường vào bản chủ yếu là đường đất, mưa xuống thì lầy lội, đa số người dân chưa biết chữ. Từ khi “Bản sáng vùng biên” được triển khai, hàng trăm mét đường bê-tông nội bản được xây dựng, đường làng ngõ xóm được chỉnh trang gọn gàng. Khi đêm xuống, bộ đội đến từng góc bản mở lớp xóa mù chữ. Dưới ánh đèn điện sáng trưng, những phụ nữ Mông lần đầu cầm bút nắn nót từng con chữ. Từ những buổi học ấy, nhiều phụ nữ Mông đã biết đọc, biết viết.
Nếu Pù Đứa đổi thay từng bước thì Tà Cóm (xã Trung Lý) lại là minh chứng rõ nét cho sức lan tỏa của mô hình. Đây là một trong những bản người Mông xa xôi nhất tỉnh Thanh Hóa, cách trung tâm xã gần 50 km, đường rừng quanh co, hiểm trở. Cuộc sống khó khăn kéo dài khiến đói nghèo và tệ nạn ma túy từng là nỗi ám ảnh của bản làng.
Sau hơn một năm triển khai mô hình “Bản sáng vùng biên”, diện mạo Tà Cóm đã khác. Tại bản này, chương trình đã tặng 50 ghế gỗ cho Nhà Văn hóa bản; hỗ trợ tôn lợp sân điểm trường mầm non; lắp đặt 45 đèn năng lượng và quạt mát cho trường học; huy động hàng chục ngày công của cán bộ, chiến sĩ biên phòng và đoàn viên thanh niên địa phương… Nhiều công trình khác như phòng học, nhà vệ sinh, tường rào, nhà công vụ giáo viên cũng được xây mới, sửa chữa.
Theo ông Ngân Văn Lon, Phó Chủ tịch UBND xã Trung Lý, những hỗ trợ thiết thực về vật chất và tinh thần đã giúp người dân nâng cao nhận thức, từng bước tránh xa tệ nạn xã hội, khơi dậy ý chí tự lực vươn lên.
Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa triển khai lắp hệ thống đèn năng lượng mặt trời cho người dân các bản biên giới
Thay đổi diện mạo nông thôn biên giới
Không chỉ Tà Cóm hay Pù Đứa, tại nhiều bản đặc biệt khó khăn khác dọc biên giới của tỉnh Thanh Hóa, diện mạo nông thôn mới đang đổi thay từng ngày. Những con đường hoa được trồng mới, vườn tạp được cải tạo, ao cá, chuồng trại được quy hoạch lại. Nhiều mô hình kinh tế phù hợp với điều kiện địa phương được triển khai và nhân rộng, tạo sinh kế bền vững cho người dân.
Theo Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa, sau hơn một năm thực hiện, mô hình “Bản sáng vùng biên” đã đạt nhiều kết quả tích cực trên hầu hết các lĩnh vực. Các mô hình phát triển kinh tế tiêu biểu như mô hình “Cây sắn năng suất cao” tại các xã Trung Lý, Pù Nhi, Tam Chung; các mô hình chăn nuôi gà đen (xã Trung Lý), gà lai chọi đen, ngan, vịt lai (các xã Tam Chung, Yên Khương, Tén Tằn); trồng lúa nếp hạt cau (xã Yên Khương)… đã giúp nhiều hộ dân nâng cao thu nhập và ổn định cuộc sống. Song song đó, bộ đội biên phòng còn trực tiếp vận động, hỗ trợ người dân cải tạo vườn tạp, quy hoạch vườn rau, ao cá; huy động hàng trăm ngày công giúp làm mới, sửa chữa đường giao thông, nhà văn hóa, điểm trường học.
Ngoài các mô hình kinh tế, Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa còn chủ động kết nối các doanh nghiệp, tổ chức, nhà hảo tâm để hỗ trợ người dân xây dựng nhiều công trình, phần việc ý nghĩa – từ cổng chào, sân bóng chuyền, đường bê-tông, hệ thống đèn năng lượng mặt trời đến trang bị cơ sở vật chất cho nhà văn hóa bản, phòng học vùng cao. Các chương trình như “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản”, “Tết nhân ái” được tổ chức thường xuyên, trao hàng ngàn suất quà cho gia đình chính sách, người có công, người uy tín, hộ nghèo, học sinh.
“Bản sáng vùng biên” đã và đang làm thay đổi diện mạo nông thôn biên giới, góp phần thực hiện nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia và xây dựng thế trận biên phòng toàn dân vững chắc.
Biểu tượng của tinh thần đoàn kết quân – dân
Đại tá Nguyễn Văn Đông, Phó Chính ủy Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa, cho biết mục tiêu cốt lõi của mô hình “Bản sáng vùng biên” là huy động tối đa nguồn lực xã hội để phát triển kinh tế – xã hội gắn với củng cố quốc phòng – an ninh, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân vùng biên. Từ những kết quả đạt được của giai đoạn 1, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa sẽ tổng kết thực tiễn, nhân rộng mô hình trong thời gian tới.
“Mô hình này là biểu tượng của tinh thần đoàn kết quân – dân, là cách những người lính biên phòng giữ vững biên cương từ chính cuộc sống bình yên của nhân dân” – đại tá Nguyễn Văn Đông khẳng định.
Nguồn: https://nld.com.vn/lan-toa-mo-hinh-ban-sang-vung-bien-196251220202708635.htm
