Xuất khẩu rau quả sang EU đạt mức cao nhất từ trước tới nay

Theo số liệu Hải quan, hết tháng 9, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang Liên minh châu Âu (EU) đạt khoảng 269 triệu USD, tăng 51,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Với đà tăng trưởng này, các cơ quan chuyên môn ước tính kim ngạch xuất khẩu sang thị trường EU trong cả năm 2025 có thể vượt mốc 350 triệu USD, thậm chí tiệm cận 400 triệu USD, mức cao nhất từ trước đến nay.

EU hiện là một trong những thị trường có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất của ngành rau quả Việt Nam, qua đó góp phần giảm sự phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống. Đà tăng này chủ yếu đến từ sự chuyển dịch rõ rệt trong cơ cấu mặt hàng xuất khẩu, khi các sản phẩm chế biến và trái cây nhiệt đới ngày càng chiếm tỷ trọng lớn.

Trong đó, chanh leo nổi lên là mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang EU, chiếm khoảng 25% tổng kim ngạch và ghi nhận mức tăng trưởng trên 100% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhiều sản phẩm khác như xoài, dứa và dừa cũng đạt tốc độ tăng trưởng hai đến ba chữ số, nhờ phù hợp với xu hướng tiêu dùng xanh và lành mạnh tại châu Âu. Bên cạnh đó, một số mặt hàng chế biến như hạt dẻ cười, chủ yếu dưới hình thức chế biến hoặc tái xuất, cũng mang lại kim ngạch đáng kể. Sầu riêng và thanh long đang từng bước mở rộng thị phần tại EU, dù vẫn phải cạnh tranh gay gắt với nguồn cung từ các quốc gia Mỹ Latin và châu Phi.

Xét theo thị trường, Hà Lan tiếp tục là cửa ngõ nhập khẩu lớn nhất của rau quả Việt Nam vào EU, chiếm khoảng 35-40% tổng kim ngạch trong khối, nhờ vai trò trung tâm logistics và phân phối của châu Âu. Đức và Pháp là hai thị trường lớn tiếp theo, với sức mua tăng ổn định, đặc biệt với các sản phẩm chế biến và trái cây đông lạnh.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, tăng trưởng đột biến của xuất khẩu rau quả sang EU đến từ nhiều yếu tố. Trước hết, các ưu đãi thuế quan từ EVFTA đang phát huy hiệu quả rõ rệt, giúp rau quả Việt Nam có lợi thế cạnh tranh về giá so với các đối thủ trong khu vực như Thái Lan, quốc gia hiện chưa có hiệp định thương mại tự do với EU. Cùng với đó, chất lượng sản phẩm được cải thiện đáng kể khi số lượng lô hàng bị EU cảnh báo vi phạm quy định an toàn thực phẩm giảm khoảng 50% so với cùng kỳ, phản ánh nỗ lực kiểm soát dư lượng và tuân thủ tiêu chuẩn của doanh nghiệp Việt Nam.

Đặc biệt, xu hướng chuyển dịch sang chế biến sâu đang mở ra dư địa tăng trưởng mới cho ngành rau quả. EU ưu tiên nhập khẩu các sản phẩm có giá trị gia tăng cao như nước ép, trái cây sấy và đông lạnh, thay vì chỉ tiêu thụ hàng tươi như trước. Việc đẩy mạnh chế biến không chỉ giúp doanh nghiệp kéo dài thời gian bảo quản, giảm rủi ro logistics mà còn nâng giá trị xuất khẩu trên mỗi đơn vị sản phẩm.

Dù được đánh giá là thị trường khó tính, EU đang trở thành điểm sáng trong bức tranh xuất khẩu rau quả năm 2025, với tốc độ tăng trưởng cao nhất trong các thị trường lớn và tiềm năng mở rộng còn nhiều dư địa trong các năm tới.

Hiện, nhiều doanh nghiệp đơn vị chế biến lớn đang mở rộng đầu tư để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ gia tăng từ những thị trường khó tính như Mỹ, EU. Điển hình, Công ty cổ phần Chế biến Thực phẩm Xuất khẩu Miền Tây (WestFood) vừa đưa vào hoạt động nhà máy chế biến nông sản WestFood Hậu Giang, cơ sở lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long với diện tích 7 ha, vốn đầu tư 666 tỷ đồng và công suất thiết kế 30.000 tấn thành phẩm mỗi năm.

Thi Hà