Giữa lúc giá vàng thế giới neo ở mức cao kỷ lục, không khí tại chợ trang sức Shuibei, thủ phủ vàng bạc lớn nhất Trung Quốc, lại sục sôi một cách kỳ lạ. Không phải là những nhà đầu tư lão luyện săn lùng vàng thỏi cỡ lớn, đám đông chen chúc tại các quầy hàng phần lớn là những gương mặt trẻ măng, tay lăm lăm điện thoại livestream.
Món hàng họ săn tìm không được tính bằng lượng hay ounce mà bằng hạt. Những hạt đậu vàng nặng chỉ khoảng 1 gram, những chiếc charm hình bánh bao hay miếng sticker vàng mỏng dính dán ốp điện thoại đang trở thành “đơn vị tiền tệ xã hội” mới.
Câu chuyện của Tina Hong, cô sinh viên 19 tuổi ngành khoa học máy tính tại Phúc Kiến, là một ví dụ điển hình cho sự dịch chuyển dòng tiền này. Bắt đầu từ những ngày đầu năm khi giá vàng còn dễ thở, Tina đã đều đặn trích tiền tiêu vặt mua từng hạt đậu vàng bỏ vào lọ thủy tinh. “Về cơ bản, mua vàng thì rất khó lỗ. Tôi sẽ tiếp tục mua chừng nào giá còn thấp hơn giá quốc tế”, Tina chia sẻ.
Với cô và hàng triệu người trẻ khác, hũ đậu vàng ấy không chỉ là trang sức, mà là niềm tin tài chính được vật chất hóa giữa một nền kinh tế nhiều biến động.
Từ Hello Kitty đến lời chúc phát tài, vàng siêu nhỏ đang dần trở thành tiền tệ xã hội mới của giới trẻ Trung Quốc, trong bối cảnh giá vàng leo thang và khát vọng tìm vận may dễ tiếp cận (Ảnh: Radii).
Từ trào lưu mạng xã hội đến “hầm trú ẩn” thời bão giá
Cơn sốt này không đơn thuần là một trào lưu đu trend nhất thời trên Douyin hay Xiaohongshu, mà là hệ quả tất yếu của bức tranh kinh tế vĩ mô tại đất nước tỷ dân.
Trung Quốc đang trải qua giai đoạn kinh tế với những gam màu xám, gồm áp lực giảm phát, thị trường bất động sản chưa gượng dậy nổi và lãi suất tiết kiệm ngân hàng liên tục bị cắt giảm. Trong bối cảnh đó, niềm tin vào các kênh đầu tư truyền thống của giới trẻ dần lung lay. Thị trường chứng khoán biến động mạnh sau đại dịch khiến nhiều “chứng sĩ” F0 chùn tay.
Thêm vào đó, tỷ lệ thất nghiệp ở giới trẻ (nhóm 16-24 tuổi) từng chạm mốc 13,2% vào giữa năm, khiến thu nhập trở nên bấp bênh. Thay vì tiêu dùng hưởng thụ cho những chuyến du lịch xa xỉ hay hàng hiệu khấu hao nhanh, gen Z đang thực hiện một cuộc di cư sang tiêu dùng tài sản.
Ông Nikos Kavalis, Giám đốc điều hành hãng tư vấn Metals Focus, nhận định: “Giới trẻ đang chuyển sang mua trang sức mang tính tài sản. Hạt đậu vàng vừa thỏa mãn nhu cầu làm đẹp, tặng quà, vừa là một khoản tiết kiệm bắt buộc dưới dạng vật chất”.
Những “báu vật tí hon” này có giá chỉ vài trăm nhân dân tệ (khoảng 1-2 triệu đồng), rẻ hơn một bữa ăn sang trọng tại Thượng Hải, nằm trọn trong khả năng chi trả của nhân viên văn phòng hay sinh viên. Chúng trở thành sự cân bằng hoàn hảo: đủ sang trọng để làm quà cưới, quà biếu công sở, nhưng đủ nhỏ để không tạo áp lực tài chính.
Các ông lớn trong ngành trang sức như Chow Tai Fook hay Lukfook đã nhanh chóng bắt sóng. Số liệu cho thấy, doanh số các sản phẩm vàng thiết kế cho giới trẻ tăng vọt, với gần một nửa lượng mua đến từ khách hàng dưới 35 tuổi.
Vàng không còn là thứ trang sức sến súa của các bà các mẹ, mà được tái định nghĩa thành biểu tượng của sự độc lập tài chính và may mắn.
Góc khuất đầu tư: Bẫy giá và rủi ro vàng không tinh khiết
Tuy nhiên, đằng sau vẻ lấp lánh của những chiếc lọ thủy tinh đầy ắp vàng là những bài toán kinh tế mà không phải “tay mơ” nào cũng nhìn thấu. Giới chuyên gia tài chính cảnh báo rằng, tích trữ hạt đậu vàng chưa chắc đã là món hời như nhiều người lầm tưởng.
Vấn đề đầu tiên nằm ở “phí bảo hiểm”. Để biến một cục vàng thô thành hình hạt đậu, con cá hay Hello Kitty tinh xảo, người mua phải trả thêm chi phí chế tác và bao bì. Các chuyên gia chỉ ra rằng, giá của các sản phẩm vàng mini này thường cao hơn từ 10-30% so với giá vàng giao ngay trên thị trường quốc tế.
Điều này đồng nghĩa với việc ngay khi bước ra khỏi cửa hàng, giá trị khoản đầu tư của họ đã bốc hơi một phần đáng kể. Nếu đem nung chảy để bán lại lấy tiền mặt, người mua thường chịu thiệt thòi vì vàng trang sức khó thanh khoản ngang giá vàng miếng.
Rủi ro thứ hai, đáng báo động hơn, là vấn nạn vàng giả, vàng kém chất lượng. Sự bùng nổ của thương mại điện tử khiến việc mua vàng online trở nên dễ dàng nhưng thiếu kiểm soát.
Câu chuyện của Lily Chen, 26 tuổi, nhân viên văn phòng tại Thượng Hải, là một bài học đắt giá. Sau thời gian dài tích lũy hạt đậu vàng từ các shop online được đánh giá cao, khi cô mang chúng đi đổi lấy vòng tay, thợ kim hoàn phát hiện gần như toàn bộ số “vàng” đó đã bị pha trộn sắt, kẽm và đồng. “Tôi chưa bao giờ ham rẻ bất thường, nhưng chuyện này vẫn xảy ra”, Lily cay đắng thừa nhận.
Ông Nikos Kavalis khuyến nghị thẳng thắn: “Nếu mục tiêu là lợi nhuận đầu tư thuần túy, nhà đầu tư cá nhân sẽ có lợi hơn khi rót tiền vào các quỹ ETF vàng thay vì gom nhặt từng hạt đậu với chi phí gia công cao”.
Giới trẻ Trung Quốc đang bỏ qua tiêu dùng hưởng thụ để chuyển sang mua trang sức mang tính tài sản như hạt đậu vàng, vừa để làm đẹp vừa để đầu tư (Ảnh: ST).
Mặc dù vậy, với nhiều người trẻ Trung Quốc hiện nay, giá trị của hạt đậu vàng không chỉ nằm ở con số trên bảng điện tử. Trong một thế giới đầy bất định, cảm giác cầm nắm được tài sản trong tay mang lại sự an tâm về mặt tâm lý – thứ mà các con số trong tài khoản ngân hàng không thể mang lại.
Cơn sốt hạt đậu vàng có thể không phải là chiến lược đầu tư tối ưu nhất về mặt con số, nhưng nó phản ánh sự thích nghi của một thế hệ trước áp lực kinh tế. Việc sở hữu một hạt vàng nhỏ mỗi tháng chính là liều thuốc an thần, là niềm hy vọng hữu hình rằng họ vẫn đang tích lũy cho tương lai.
Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/vang-le-thanh-lua-chon-tich-san-moi-cua-gioi-tre-trung-quoc-20251224210600416.htm

