Vì sao xăng E10 vẫn còn khó bán?

“Khai tử” E5 sớm hơn so dự tính

Hôm nay (25.12), theo thông báo, Petrolimex Nghệ An dừng xuất bán mặt hàng xăng E5 RON92-II tại các kho xăng dầu. Tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu trực thuộc, sẽ tiếp tục kinh doanh đến khi hết tồn kho và dự kiến dừng hẳn việc bán xăng E5 RON92-II từ ngày đầu năm mới 1.1.2026. Trong thông báo phát đi cho khách hàng, Petrolimex Nghệ An cũng cho biết, từ ngày 1.1 – 30.4.2026, công ty chỉ kinh doanh một mặt hàng xăng khoáng RON 95-III; từ ngày 1.5 – 31.5.2026 công ty sẽ đồng thời kinh doanh 2 loại xăng khoáng RON 95-III và xăng sinh học E10 RON 95-III. Việc kinh doanh xăng khoáng trên toàn hệ thống sẽ ngưng đến cuối tháng 5.2026; từ 1.6.2026, doanh nghiệp chỉ kinh doanh một mặt hàng xăng E10 RON 95-III trên toàn hệ thống. Trên trang web của Petrolimex Nghệ An cho thấy đơn vị này đang có 89 cửa hàng xăng dầu trực thuộc, bên cạnh đó là 3 thương nhân phân phối và 28 thương nhân nhượng quyền bán lẻ.

Khảo sát tại TP.HCM, nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu từng có trụ bơm chứa xăng sinh học E5 RON 92-II, nay không còn nhập hàng về nữa. Nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống của các thương hiệu lớn lẫn cửa hàng bán lẻ của các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu hầu như tự động ngưng hoặc còn bán xăng sinh học E5 với lượng khá khiêm tốn. “Khách hàng ít mua nên không nhập về bán nữa, bởi nhập về để tồn lâu, tỷ lệ hao hụt đối với xăng sinh học lớn nên chỉ có lỗ, không có lãi”, một quản lý cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên đường Lũy Bán Bích (TP.HCM) cho hay.

Ông Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Công ty TNHH Xăng dầu Hải Âu Phát, doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu khu vực Tây nguyên, chia sẻ: “Kinh nghiệm bán mặt hàng xăng sinh học tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu của chúng tôi cho thấy tỷ lệ hao hụt đối với xăng E5 là rất lớn, tăng 0,1 – 0,3%, cao gấp 3 – 5 lần so với mức hao hụt cho phép. Tính trung bình mất 200 – 250 lít/10.000 lít xăng E5. Đó là lý do sau một thời gian, nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu không còn mặn mà bán E5 nữa”.

Theo Thông tư 50 quy định về lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống tại VN của Bộ Công thương, từ ngày 1.6.2026, xăng không chì (theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hiện hành) phải phối trộn, pha chế thành xăng E10 (pha 10% ethanol vào xăng không chì) trước khi bán ra thị trường; còn xăng E5 RON 92 vẫn được sử dụng đến hết tháng 12.2030. Tuy nhiên, diễn biến trên thị trường cho thấy xăng sinh học E5 có xu hướng bị “khai tử” sớm hơn so với lộ trình. Thực tế, từ nhiều năm qua, tỷ lệ tiêu thụ xăng sinh học E5 trên thị trường ngày càng giảm. Từ sản lượng phối trộn đạt trên 2 triệu m³/năm, chiếm gần 50% tổng lượng xăng bán ra của Petrolimex, đến năm 2024 chỉ còn khoảng 20%, thậm chí tại nhiều thị trường chỉ còn 12 – 15%.

Trao đổi với PV Thanh Niên, đa số cửa hàng xăng dầu đang ngưng kinh doanh xăng E5 đều cho biết do người mua giảm nên “nản” không bán. Một thương nhân bán lẻ xăng dầu có 6 cửa hàng tại TP.HCM thừa nhận công ty ngưng nhập xăng E5 từ đầu năm 2024 vì càng bán càng lỗ hoặc lãi không bao nhiêu. “Thực tế, xăng E5 phù hợp với xe đời cũ, lâu dần xe đời cũ được thay mới, nên sản lượng bán ra giảm. Trước thời điểm 1.6.2026, chúng tôi dự tính sẽ nhập xăng E10 để làm quen dần trước khi bán chính thức theo quy định của Bộ Công thương”, vị thương nhân này cho hay.

Chiếm 10% tổng sản lượng bán ra?

“Chê” xăng E5, vậy với xăng E10 RON 95-III thì sao? Chị Thanh Hồng (P.Bàn Cờ, TP.HCM) cho biết, chị đi xe gắn máy hiệu Lead đời 2019, từ ngày TP.HCM có bán xăng E10, chị đã mua dùng nhiều lần, xài cả xăng khoáng lẫn xăng sinh học, nhưng xe vẫn chạy tốt. “Ban đầu tôi đổ xăng E10 vì tò mò, muốn xem loại xăng này dùng ổn không, nên vào cửa hàng xăng dầu thấy có bán thì mua dùng thôi. Quan trọng là yếu tố thân thiện với môi trường của xăng sinh học thuyết phục mình chứ không phải giá cả, bởi 2 loại xăng sinh học và xăng khoáng có giá bán chênh nhau không bao nhiêu. Sau vài lần, có hôm vào cây xăng lại không có E10, tôi đổ luôn xăng RON 95-III, xe vẫn chạy tốt. Cho đến nay, xe tôi chạy chưa gặp bất kỳ sự cố nào”, chị Thanh Hồng cho biết.

Sáng 24.12, tại cây xăng trên đường Lũy Bán Bích, chị Trần Thị Sửu vào đổ xăng RON 95-III, khi được hỏi thì chị cho biết thỉnh thoảng vẫn đổ xăng E10 lẫn lộn với xăng RON 95-III để chạy. “Tiện đâu đổ đó, không phân biệt, nhưng đến nay xe tôi chưa thấy có vấn đề gì. Tuy nhiên nếu vào cây xăng đổ, tôi có thói quen vẫn ưu tiên dùng xăng khoáng”, chị Sửu nói.

Trên thị trường, một số cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc hệ thống Petrolimex và PVOil tại TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Quảng Ngãi đã tổ chức bán thí điểm xăng sinh học E10, sớm nhất là từ ngày 1.8 đến nay. Thông tin tại tọa đàm “Sử dụng xăng sinh học E10 – Phát triển bền vững” do Báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức cuối tháng 11 cho thấy, sản lượng tiêu thụ xăng E10 tại nhiều địa phương tăng 12 – 18%, tuy vậy so với xăng khoáng còn khá khiêm tốn. Khảo sát một số cửa hàng bán lẻ xăng dầu Petrolimex tại TP.HCM, được biết sản lượng xăng E10 tiêu thụ chỉ chiếm tối đa 10% trên tổng sản lượng bán ra mỗi ngày.

Người tiêu dùng vẫn còn dè dặt, doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu cũng lo lắng không kém. Ông Nguyễn Xuân Thắng cho rằng không phải loại xe nào cũng dùng được xăng E10. Thế nên, quan điểm của doanh nghiệp là ủng hộ giảm phát thải, ủng hộ nhiên liệu sinh học, song cần có khảo sát và công bố từ bộ chuyên môn về những loại xe nào tương thích với xăng sinh học, loại nào không thể, từ đó đưa ra lộ trình chuyển đổi, chứ không thể bắt buộc kinh doanh một loại xăng E10 mà trên thị trường còn xe không dùng được. Về phía nhà kinh doanh, song song việc thực thi Thông tư 50, Bộ Công thương cần đề xuất Chính phủ chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xăng dầu về kỹ thuật, tài chính, pháp lý… khi chuyển đổi sang kinh doanh hoàn toàn xăng E10.

“Đây là chuyển đổi về nhiên liệu rất quan trọng, tác động đến doanh nghiệp và người tiêu dùng. Về phía doanh nghiệp bán lẻ, vì tính chất hao hụt cao của sản phẩm, chúng tôi kiến nghị phải có mức lợi nhuận đạt từ 7% trở lên mới đủ bù chi phí, hao hụt khi kinh doanh xăng E10. Mức chiết khấu về cho bán lẻ từ 1.400 – 1.600 đồng/lít mới có lãi”, ông Nguyễn Xuân Thắng nói.