Hẹp mạch máu nuôi tim do xơ vữa tích tụ

ThS.BS.CKII Huỳnh Hoàng Khang, Trưởng khoa Ngoại tim mạch, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết cả ba nhánh mạch máu chính nuôi tim của bệnh nhân hẹp nặng 70-90%. Nguyên nhân là mảng xơ vữa tích tụ trên thành động mạch làm thu hẹp lòng mạch, cản trở lưu lượng máu đến nuôi tim. Tim không nhận đủ lượng oxy cần thiết dẫn đến nguy cơ rối loạn nhịp tim, suy tim, nhồi máu cơ tim.

Bác sĩ Khang đánh giá tình trạng xơ vữa phức tạp, rải rác tại nhiều vị trí trên ba nhánh mạch vành, khả năng đặt stent không tối ưu vì không tái thông hoàn toàn sau can thiệp. Chỉ số Syntax của anh Hào là 40 thuộc nhóm tổn thương phức tạp. Syntax là hệ thống tính điểm nhằm đánh giá mức độ phức tạp của bệnh động mạch vành, hướng dẫn lựa chọn giữa can thiệp động mạch vành qua da (PCI) và phẫu thuật bắc cầu mạch vành. Bệnh nhân có điểm Syntax thấp (≤ 22) được khuyến nghị thực hiện PCI, trong khi những người có điểm Syntax cao (≥ 33) thường được khuyên nên phẫu thuật để đạt kết quả lâu dài tốt.

Trên cơ sở đó, êkíp phẫu thuật bắc cầu mạch vành không tuần hoàn ngoài cơ thể (off-pump) cho anh Hào. Khác với phương pháp mổ bắc cầu kinh điển phải ngừng tim và sử dụng máy tim phổi nhân tạo, kỹ thuật off-pump cho phép phẫu thuật viên thao tác trong khi tim vẫn đập (không cần làm liệt tim).

Theo bác sĩ Khang, kỹ thuật này giúp nhiều bệnh nhân giảm thời gian nằm viện, giảm một số biến chứng sau mổ như nhiễm trùng, viêm phổi, loạn nhịp tim, đột quỵ. Trong 5 giờ, bác sĩ thực hiện 4 cầu nối từ hai động mạch vú trong và tĩnh mạch hiển phải. Hệ mạch máu tim được khơi thông hoàn toàn.

Ba ngày sau, anh Hào có thể sinh hoạt gần như bình thường, hết đau ngực và khó thở, xuất viện sau một tuần. Bác sĩ tiên lượng anh sẽ phục hồi khả năng gắng sức sau khoảng 4-6 tuần nếu tuân thủ phác đồ điều trị và tập luyện.

Theo bác sĩ Khang, bệnh mạch vành ba nhánh thường gặp ở người lớn tuổi, nhất là ở những người ít vận động, ăn uống không hợp lý hoặc có các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa lipid. Anh Hào mắc ba bệnh lý nền này, từng hút thuốc lá nhiều năm.

Sau ca phẫu thuật hoặc can thiệp tái thông hệ mạch vành, anh cần tái khám định kỳ, tuân thủ phác đồ dùng thuốc, thay đổi lối sống để phòng tái phát. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh như hạn chế ăn thực phẩm chứa cholesterol, chất béo bão hòa. Tập thể dục đều sẽ cải thiện lưu thông máu. Kiểm soát tốt huyết áp, đường huyết, cholesterol bằng cách sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Ngưng hút thuốc và hạn chế rượu bia, tránh thức khuya hay căng thẳng kéo dài.

Khi xuất hiện các dấu hiệu như đau thắt ngực kéo dài, khó thở, mệt mỏi bất thường, chóng mặt, ngất xỉu hoặc tim đập bất thường, triệu chứng nghi ngờ nhồi máu cơ tim như đau ngực lan xuống tay hoặc hàm, vã mồ hôi nhiều…, người bệnh cần đến bệnh viện ngay.

Thu Hà

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi