Việt Nam đang thiếu khoảng 80.000 nhân lực các ngành công nghệ chiến lược

Tại lễ phát động Chương trình đồng hành cùng sinh viên Việt Nam tài năng công nghệ năm 2026 ngày 27-12, anh Lâm Tùng, Phó chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam, cho hay nhiều lĩnh vực công nghệ chiến lược đang thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.

Hơn 2 triệu sinh viên đại học nhưng ít sinh viên học khoa học – công nghệ

Anh Tùng dẫn số liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Việt Nam có hơn 2 triệu sinh viên đại học. 

Tuy nhiên tỉ lệ sinh viên theo học các lĩnh vực STEM chỉ đạt khoảng 27% đến 31% (tương đương khoảng 600.000 sinh viên. Tỉ lệ này còn thấp so với yêu cầu của nền kinh tế dựa trên khoa học – công nghệ.

Trong khi đó theo dự báo của Bộ Khoa học và Công nghệ, từ nay đến năm 2030 Việt Nam cần bổ sung khoảng 1,3 đến 1,5 triệu nhân lực công nghệ, trong đó 35 – 40% là nhân lực chất lượng cao.

Nhiều lĩnh vực công nghệ chiến lược đang thiếu hụt nghiêm trọng như trí tuệ nhân tạo (70.000 – 80.000 nhân lực), điện toán đám mây và dữ liệu lớn (khoảng 150.000), bán dẫn (tối thiểu 50.000 kỹ sư) và an ninh mạng (khoảng 70.000 chuyên gia).

“Trong dòng chảy đó, hôm nay Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam chính thức triển khai Chương trình đồng hành cùng sinh viên Việt Nam tài năng công nghệ, với tinh thần hành động rõ ràng, mục tiêu cụ thể, sản phẩm đo đếm được và tác động thực chất” – anh Tùng nói.

Hỗ trợ hoàn thiện dự án và khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên

Hội Sinh viên Việt Nam xác định trong năm 2026, Hội có “20 hoạt động – 5 con số lớn” là cam kết hành động của tổ chức Hội đối với sinh viên tài năng công nghệ trên phạm vi toàn quốc và trong cộng đồng sinh viên, nhà khoa học, thạc sĩ, nghiên cứu sinh, tiến sĩ trẻ Việt Nam ở nước ngoài.

Trong đó tổ chức ít nhất 20 hoạt động học thuật – khoa học – công nghệ trọng tâm cấp Trung ương, gắn trực tiếp với 11 nhóm công nghệ chiến lược của quốc gia. 

Đó là các ngành trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, blockchain, bán dẫn, 5G/6G, tự động hóa, an ninh mạng, công nghệ không người lái, đến y – sinh học, năng lượng sạch và Net Zero.

Đây sẽ là những không gian học thuật mở, có chiều sâu chuyên môn, gắn nghiên cứu với yêu cầu phát triển thực tiễn.

Hội Sinh viên Việt Nam phấn đấu thu hút trên 15.000 sinh viên, học sinh, thạc sĩ, nghiên cứu sinh, tiến sĩ trẻ tham gia trực tiếp.

Chương trình đặt mục tiêu hình thành các bài báo khoa học, tham luận và ý tưởng đổi mới sáng tạo của sinh viên, thông qua các hội nghị, hội thảo khoa học sinh viên trong nước và quốc tế, các cuộc thi học thuật, hackathon và sân chơi công nghệ.

Các hoạt động này tập trung vào các lĩnh vực mũi nhọn như AI, dữ liệu, blockchain, bán dẫn, UAV, y sinh và năng lượng. Từ đó chọn ra hỗ trợ ít nhất 1.000 báo khoa học công bố quốc tế của sinh viên.

Từ các hoạt động này, Hội Sinh viên Việt Nam lựa chọn ít nhất 200 dự án, ý tưởng công nghệ tiêu biểu hỗ trợ hoàn thiện sản phẩm, kết nối chuyên gia, doanh nghiệp… từng bước hình thành nguồn dự án nghiên cứu ứng dụng và khởi nghiệp sáng tạo.

Chương trình đồng hành với sinh viên tài năng công nghệ hướng tới giới thiệu, trưng bày ít nhất 150 sản phẩm, mô hình, giải pháp khoa học – công nghệ của sinh viên.

Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam sẽ đầu tư mạnh cho nền tảng tri thức và hệ sinh thái đồng hành, với mục tiêu bổ sung ít nhất 5.000 đầu mục tài liệu khoa học – công nghệ vào kho học liệu số trên Cổng thông tin sinh viên với khoa học công nghệ.

Hội sẽ thu hút trên 500 thạc sĩ, nghiên cứu sinh, tiến sĩ trẻ, nhà khoa học trẻ trong và ngoài nước tham gia cố vấn, đồng hành cùng sinh viên, kết nối với các doanh nghiệp, viện nghiên cứu và tổ chức khoa học trong và ngoài nước.