Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Reuters).
Theo báo New York Times (Mỹ), trong kế hoạch hòa bình cập nhật do Ukraine chuyển cho Mỹ, Kiev đã bác bỏ yêu cầu nhượng lại vùng Donbass cho Nga và không từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO.
New York Times cho biết, tài liệu cập nhật do Ukraine soạn thảo gồm 20 điểm. Kế hoạch hòa bình do Ukraine đề xuất đã loại bỏ hầu hết các điều khoản mà Kiev cho là không thể chấp nhận được và có lợi cho Nga. Điều này có thể khiến kế hoạch của Ukraine trở nên khó chấp nhận đối với Điện Kremlin.
Theo tài liệu cập nhật, Ukraine yêu cầu các đảm bảo pháp lý để bảo vệ nước này trước các cuộc tấn công có thể xảy ra của Nga trong tương lai.
Cụ thể, Ukraine đề xuất các đảm bảo này phải được Quốc hội Mỹ phê chuẩn để chúng có tính ràng buộc pháp lý đối với bất kỳ tổng thống Mỹ nào. Sau khi rút kinh nghiệm từ Bản ghi nhớ Budapest, Ukraine được cho là không có ý định chấp nhận những đảm bảo của Mỹ “một cách dễ dàng”.
Kiev cũng không chấp nhận các yêu cầu từ Tổng thống Donald Trump, sau khi nhà lãnh đạo Mỹ gần đây nói rằng Ukraine nên nhượng lại một phần lãnh thổ cho Nga.
“Đề xuất này đã loại bỏ những phần trong kế hoạch ban đầu của Tổng thống Trump mà Ukraine cho là xâm phạm lằn ranh đỏ của Ukraine… Ukraine muốn giữ quyền kiểm soát các khu vực ở miền Đông Ukraine mà kế hoạch của ông Trump cho rằng nước này nên nhượng lại”, New York Times đưa tin.
Một thay đổi lớn khác là Ukraine bác bỏ yêu cầu của Mỹ về việc từ bỏ tư cách thành viên NATO. Điều này có khả năng khiến Nga khó chấp nhận kế hoạch hòa bình của Ukraine vì Moscow nhiều lần yêu cầu Kiev từ bỏ nguyện vọng gia nhập NATO và trở thành một quốc gia trung lập.
Các cuộc đàm phán tiếp theo, bao gồm cả các cuộc thảo luận về phiên bản kế hoạch hòa bình của Mỹ do Ukraine đề xuất, dự kiến sẽ tiếp tục vào ngày 15/12.
Kế hoạch hòa bình ban đầu của Mỹ, bao gồm 28 điểm và phần lớn phản ánh lập trường của Nga, đã vấp phải sự phản đối của Ukraine và các nước châu Âu. Sau các cuộc tham vấn, văn kiện đã được rút gọn xuống còn 20 điểm và được sửa đổi để dễ chấp nhận hơn đối với Kiev.
Gần đây, Ukraine đã đệ trình văn bản phản hồi của nước này đối với kế hoạch hòa bình của Mỹ, đề xuất thêm các ý tưởng để giải quyết các vấn đề tranh chấp. Văn kiện này được chuẩn bị cùng với các đối tác châu Âu, nhưng phiên bản cuối cùng vẫn chưa được hoàn thiện. Các “điểm bất đồng” lớn nhất vẫn là vấn đề lãnh thổ, tư cách thành viên NATO và các đảm bảo an ninh.
Nga tuyên bố sáp nhập các vùng Donetsk và Lugansk ở miền Đông Ukraine (Ảnh: Sky).
Nga hiện kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine. Năm 2022, Nga tuyên bố sáp nhập 4 vùng ở Ukraine, trong đó có Donetsk và Lugansk.
Theo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Nga muốn “kiểm soát toàn bộ vùng Donbass”, gồm tỉnh Donetsk và Lugansk, điều mà Ukraine “không thể chấp nhận”. Ông tuyên bố bất kỳ giải pháp lãnh thổ nào nhằm chấm dứt cuộc chiến cũng phải do người dân Ukraine quyết định, thông qua bầu cử hoặc trưng cầu dân ý.
Tổng thống Zelensky cho biết Mỹ đã đề nghị Ukraine rút quân khỏi các vùng lãnh thổ mà Kiev còn kiểm soát ở Donbass để thiết lập “vùng kinh tế tự do” tại khu vực này. Phía Nga gọi đây là vùng “phi quân sự” và lực lượng Nga sẽ không tiến vào đó.
Theo trang tin Axios, Mỹ coi tuyên bố của Tổng thống Ukraine về khả năng tổ chức trưng cầu dân ý về lãnh thổ là một bước tiến. Đại diện Nhà Trắng cho biết châu Âu cũng bày tỏ sẵn sàng ủng hộ một cuộc trưng cầu dân ý nếu Tổng thống Ukraine đưa ra quyết định như vậy.
Tuy nhiên, ông Zelensky vẫn hoài nghi về đề xuất của Mỹ về việc tạo ra một “vùng kinh tế tự do” ở Donbass và kêu gọi làm rõ các khía cạnh khác của thỏa thuận. Việc tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý trong bối cảnh chiến sự hiện tại sẽ là một nhiệm vụ rất khó khăn.
Đáp lại đề xuất của Tổng thống Ukraine về việc tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về “các vấn đề lãnh thổ”, Trợ lý chính sách đối ngoại Điện Kremlin Yury Ushakov nhấn mạnh toàn bộ vùng Donbass là lãnh thổ của Nga theo Hiến pháp Nga. Ông khẳng định Donbass sớm muộn cũng sẽ nằm dưới sự kiểm soát hoàn toàn của Nga.
Theo ông Ushakov, một thỏa thuận ngừng bắn ở Donbass chỉ có thể đạt được sau khi quân đội Ukraine rút lui. Ông cho rằng, mục tiêu của Tổng thống Ukraine tại các cuộc đàm phán là đưa những đề xuất không thể chấp nhận được đối với Nga vào các văn kiện của Mỹ về giải quyết hòa bình tình hình ở Ukraine.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/bao-my-he-lo-lap-truong-ukraine-ve-lanh-tho-trong-ke-hoach-hoa-binh-20-diem-20251214064302820.htm
