Bộ Giáo dục: Sắp xếp trường học không phải cuộc đua cắt giảm

Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng nêu quan điểm trên tại Hội nghị về sắp xếp, tổ chức các trường mầm non, phổ thông, sáng 19/12.

Cả nước hiện có gần 11.560 trường tiểu học (8,8 triệu học sinh) và hơn 8.400 trường THCS (6,6 triệu học sinh). Tất cả xã, phường đều có trường tiểu học, nhưng chỉ hơn 93% đơn vị hành chính cấp này có trường THCS, số thiếu chủ yếu thuộc các vùng sâu, biên giới, hải đảo do mật độ dân cư thấp, điều kiện địa lý đặc thù.

Trong 23 tỉnh, thành đã báo cáo về phương án sắp xếp, Bộ cho biết đa số giữ nguyên trạng hoặc giảm dưới 10%; chỉ một tỉnh giảm 42-45% số trường mỗi cấp.

Ngoài ra, nhiều xã, phường hợp nhất 3-4 trường thành một, hoặc nhập các trường có quy mô lớn, khiến số học sinh vượt nhiều lần ngưỡng cho phép. Bộ ghi nhận một trường học có 9 phó hiệu trưởng, gấp ba lần quy định.

Ông Thưởng không nêu chi tiết, song đánh giá việc sắp xếp theo hướng cơ học sẽ làm mất cân đối quy mô trường lớp, tiềm ẩn nguy cơ quá tải, có thể gây xáo trộn đội ngũ, học sinh, chênh lệch về chất lượng và cơ hội học tập giữa các vùng, miền.

Với nhóm phổ thông dân tộc bán trú, việc sáp nhập với trường khác còn khiến tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số giảm, mất tính đặc thù để hưởng các chính sách riêng.

Vì vậy, ông Thưởng lưu ý việc sắp xếp mạng lưới trường lớp không phải là cắt giảm cơ học, không chạy theo số lượng giảm trường và điểm trường.

Ông lấy ví dụ những nơi có điểm trường lẻ, quy mô nhỏ, không còn phù hợp thì cần sắp xếp, sáp nhập. Ngược lại, nơi đông học sinh, sĩ số vượt chuẩn phải tính phương án chia tách, xây trường mới.

Bộ đánh giá mạng lưới trường học nhìn chung đáp ứng yêu cầu phổ cập giáo dục, nhưng chênh lệch về sĩ số lớp giữa các vùng. Chẳng hạn, ở các đô thị lớn và địa bàn có khu công nghiệp, sĩ số ở tiểu học là gần 38 học sinh/lớp, THCS 44,5, riêng Hà Nội và TP HCM trên 55. Ngược lại ở miền núi phía Bắc và Tây Nguyên, nhiều trường chỉ có 18 em/lớp, có khi phải tổ chức dạy ghép.

Theo ông Thưởng, các địa phương cần lưu ý ba nguyên tắc: đủ trường, đủ lớp, đủ giáo viên khi sắp xếp. Việc này còn phải đáp ứng các mục tiêu phổ cập giáo dục, tuân thủ quy định hiện hành về tiêu chuẩn trường lớp, cơ sở vật chất, giáo viên.

Cụ thể:

Hồi tháng 9, Ban chỉ đạo Tổng kết thực hiện Nghị quyết 18 của Chính phủ yêu cầu các địa phương cơ bản giữ nguyên trường mầm non, phổ thông hiện có, đề xuất điều chỉnh theo hướng thuận tiện cho người dân.

Các tỉnh miền núi, vùng cao, dân tộc thiểu số rà soát, sắp xếp các điểm trường lẻ để tập trung hình thành trường dân tộc nội trú, bán trú tại trung tâm xã hoặc liên xã.

Bộ Nội vụ cũng yêu cầu tương tự, trong đó các trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên được hợp nhất thành trường trung học nghề (tương đương cấp trung học phổ thông), trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo.

Thanh Hằng