Dự kiến cấm dùng từ ‘quốc tế’, ‘quốc gia’ khi đặt tên trường đại học

Bộ Giáo dục và Đào tạo ngày 19/12 cho biết đang dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Giáo dục đại học, gồm việc đặt tên cơ sở giáo dục đại học.

Theo đó, nguyên tắc chung khi đặt tên trường là không gây nhầm lẫn về loại hình, tính chất sở hữu, phạm vi hoạt động, chất lượng hoặc vị thế. Các trường cũng không được sử dụng từ ngữ thể hiện danh hiệu, thứ hạng hoặc gây nhầm lẫn với tên của cơ quan nhà nước, đơn vị vũ trang, tổ chức chính trị – xã hội.

Bộ dự kiến cấm các trường sử dụng từ ngữ mang tính “quốc gia” hoặc thể hiện vị thế đặc biệt như: “quốc tế”, “quốc gia”, “Việt Nam”, “Hồ Chí Minh”, “International”, “National”, “State”, trừ khi được cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Về cấu trúc, tên tiếng Việt phải gồm: Cụm từ xác định loại hình (đại học, trường đại học, học viện); cụm từ xác định lĩnh vực (nếu cần) và tên riêng (địa danh, danh nhân…). Dự thảo nêu rõ: Không được ghép tiếng Việt và tiếng nước ngoài trong tên tiếng Việt, từ ngữ sử dụng phải có nghĩa, chuẩn mực, được dùng phổ biến.

Với tên tiếng nước ngoài hoặc tên giao dịch quốc tế, các trường phải dịch tương đương tiếng Việt, không được làm tăng mức độ, vị thế hoặc loại hình. Tên miền Internet, tên thương mại, viết tắt phải nhất quán với tên tiếng Việt và tên tiếng nước ngoài.

Quy định hiện hành không đưa ra các nguyên tắc chi tiết như trên mà chỉ yêu cầu đảm bảo sự trong sáng của ngôn ngữ, không vi phạm truyền thống lịch sử, thuần phong mỹ tục, không gây nhầm lẫn về đẳng cấp, thứ hạng, nội dung chương trình đào tạo. Trong cấu trúc, phần tên riêng có thể là địa phương, danh nhân, tên cá nhân, tổ chức…

Hiện, tên đại học ở Việt Nam khá đa dạng. Một số trường tư thục có chữ “quốc tế” như Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng (Hong Bang International University), Trường Đại học Tư thục Quốc tế Sài Gòn (The Saigon International University).

Nhiều trường có tên tiếng Việt giống nhau nhưng tên tiếng Anh lại khác. Ví dụ, trường Đại học Sư phạm Hà Nội có tên tiếng Anh là “Hanoi National University of Education”, Đại học Sư phạm Hà Nội 2 là “Hanoi Pedagogical University 2”, trường Sư phạm TP HCM là “Ho Chi Minh City University of Education”.

Ngoài ra, Bộ bổ sung quy tắc đặt tên phân hiệu.

Với phân hiệu của trường nước ngoài tại Việt Nam, tên bắt buộc phải có: Tên trường bằng tiếng Việt; tên quốc gia nơi trường thành lập và cụm từ “phân hiệu” kèm địa danh.

Tên phân hiệu không được dùng các từ gây hiểu nhầm là cơ sở công lập hoặc do Chính phủ Việt Nam tài trợ như “National”, “State”, “Federal”, “Royal”, “Government”…, trừ khi được cơ quan có thẩm quyền quyết định.

Các trường cũng không được tùy tiện đặt tên phân hiệu để tạo ấn tượng về tính “quốc tế”, “liên chính phủ” hay có quyền cấp bằng độc lập.

Với các đại học Việt Nam, tên chi nhánh bắt buộc phải có cụm từ “phân hiệu”, tên trường, tên địa phương nơi đặt phân hiệu, không tùy tiện sử dụng tên danh nhân, địa danh đặc biệt hoặc từ ngữ tạo ấn tượng độc lập với các cơ sở giáo dục đại học.

Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến góp ý cho dự thảo này tới 27/12.

Dương Tâm