Khuyến khích doanh nghiệp bằng cách ưu đãi thuế và mặt bằng
Vấn đề hoàn thiện hạ tầng, kết nối giao thông tích hợp và liền mạch, phát triển xanh bền vững là chủ đề được quan tâm tại một sự kiện gần đây, đặc biệt với hạ tầng trạm sạc xe điện.
Bà Nguyễn Thị Dạ Thảo, Trưởng phòng Quản lý đường sắt đô thị, Sở Xây dựng TPHCM, nói để đảm bảo đồng bộ hóa hệ thống trạm sạc, đơn vị này đang hoàn thiện Đề án phát triển hệ thống trạm sạc công cộng, dự kiến hoàn thành trong tháng 12; đề xuất vị trí trụ sạc, trạm đổi pin công cộng trên địa bàn.
Sở cũng đã trình UBND TP về Đề án khai thác bến bãi xe bus để lắp đặt trụ sạc siêu nhanh, hướng dẫn giải quyết các vướng mắc khi lắp đặt trụ sạc điện; góp ý và kiến nghị sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn đối với nhà chung cư (chung cư hiện hữu, chung cư sắp xây mới) có lắp đặt trụ, trạm sạc xe điện, quy chuẩn về hệ thống hạ tầng kỹ thuật – công trình bãi đỗ xe.
Thành phố sẽ cho phép sử dụng tạm thời lòng đường – vỉa hè tại các vị trí an toàn để lắp trụ sạc; nghiên cứu tích hợp trụ sạc điện với trụ chiếu sáng; rà soát đất công, đất trống, công viên, bãi xe… để bố trí thêm vị trí lắp đặt các trụ sạc điện, tủ đổi pin.
Một trạm sạc xe điện tại khu đô thị Phú Mỹ Hưng, TPHCM (Ảnh: Ngọc Tân).
TS Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý TPHCM, cho biết đất công cộng, đất trụ sở cơ quan nhà nước, công viên, vườn hoa là những vị trí phù hợp để đặt trạm sạc cho ô tô, xe bus, xe máy và tủ đổi pin. Với các vị trí đủ điều kiện, thành phố nên cho thí điểm ngay. Đầu sạc phải đáp ứng tiêu chí, quy chuẩn quốc gia.
Ông Thắng đề nghị TPHCM khuyến khích doanh nghiệp bằng cách ưu đãi thuế và mặt bằng. Các sở, ngành và đơn vị liên quan cần xác định nhanh quỹ đất, nguồn điện để lập quy hoạch mạng lưới trạm sạc. Hạ tầng trạm sạc phải được giải quyết sớm.
Bên cạnh đó, TPHCM cần xây dựng khung chế tài tổng thể khi nhà đầu tư là doanh nghiệp tư nhân tham gia hoàn thiện hạ tầng, xây dựng trạm sạc chuẩn hóa theo quy định để phòng ngừa rủi ro được liệt kê theo lĩnh vực vi phạm. Ngoài chế tài, Nhà nước cần chính sách khuyến khích như ưu đãi thuế, hỗ trợ vốn vay, hoặc nhượng quyền hợp tác với các hãng xe điện.
Đề xuất cơ chế dùng chung như viễn thông
TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, nói chuyển đổi xe xăng sang xe điện là xu thế tất yếu. Tuy nhiên, hạ tầng trạm sạc tại Việt Nam đang phát triển theo mô hình trăm hoa đua nở nhưng thiếu quy hoạch tổng thể. Sự manh mún về quy mô hạ tầng xe điện đang xảy ra, khi tài xế xe điện hãng A không sạc được (hoặc không được phép sạc) tại trạm của hãng B, gây lãng phí nguồn lực đất đai và hạ tầng điện lưới.
Theo quy hoạch điện VIII và các cam kết Net Zero, lượng xe điện sẽ tăng đột biến. Dự báo đến năm 2030, Việt Nam cần khoảng 50.000 trạm sạc công cộng. Nếu chỉ dựa vào một doanh nghiệp tư nhân, Việt Nam sẽ đối mặt rủi ro độc quyền tự nhiên hoặc thiếu hụt nguồn cung cục bộ.
Chuyên gia chỉ ra hệ quả là lãng phí nguồn lực. Việc mỗi hãng xe tự xây trạm sạc riêng (mô hình kín) giống như việc mỗi hãng điện thoại tự xây cột sóng riêng. Các hãng taxi, vận tải mới e ngại chuyển sang xe điện vì không tiếp cận được hệ thống trạm sạc phủ rộng, kìm hãm mục tiêu xanh hóa giao thông.
Do đó, ông Hiếu đề xuất nhiều giải pháp, trong đó có quy định các hãng xe có thể sạc được ở các trạm chung như quy định chuyển vùng trong viễn thông, đúng tinh thần của kinh tế chia sẻ. Nhà nước cần ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc về khả năng tương tác liên thông.
Ngoài ra, thay vì đầu tư trực tiếp, Nhà nước nên có gói tín dụng ưu đãi hoặc giảm thuế đất cho các doanh nghiệp xây dựng trạm sạc dùng chung. Nếu đơn vị A xây trạm sạc chỉ phục vụ xe của hãng A thì được áp dụng thuế suất bình thường; còn nếu xây trạm sạc phục vụ mọi loại xe thì được áp dụng miễn giảm thuế đất và ưu đãi vay vốn.
Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/can-co-co-che-uu-dai-de-khuyen-khich-doanh-nghiep-dau-tu-tram-sac-20251210172256326.htm
