Cận cuối năm, doanh nghiệp ngành gỗ vẫn hối hả tìm đơn hàng

Ông Trần Quốc Mạnh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phát triển sản xuất thương mại Sài Gòn, cho biết dù đã sớm có nhiều đơn hàng cho dịp Tết dương lịch và Noel, doanh nghiệp vẫn đang nỗ lực sản xuất và tìm kiếm thêm các đơn hàng xuất khẩu.

Nỗ lực tìm kiếm đơn hàng

Theo ông Mạnh, giá trị xuất khẩu của đơn vị vẫn tăng trưởng. Tuy nhiên, tình hình chung của ngành gỗ năm nay, nhất là đơn hàng cuối năm, không quá khởi sắc.

Nguyên nhân do áp lực từ thuế quan, các quy định về phòng vệ thương mại, truy xuất nguồn gốc từ Mỹ, luật chống phá rừng hay cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) từ EU.

Tương tự, ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch Công ty Cổ phần Xây dựng Kiến trúc AA, cho biết ưu tiên lớn nhất hiện nay là tìm thêm đơn hàng cho mùa xuân. Theo ông Khanh, trong bối cảnh biến động, doanh nghiệp muốn sản xuất được càng nhiều càng tốt vì chưa ai dự báo chính xác diễn biến năm 2026.

Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch thường trực Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM (Hawa) cũng thông tin hầu hết doanh nghiệp thành viên đã kín đơn hàng đến hết năm. Các đơn hàng cho mùa Noel và Tết đã sớm được chuẩn bị từ quý 3-2025. Tuy nhiên, số liệu từ Hawa cho thấy giá trị xuất khẩu gỗ dịp cuối năm có tăng trưởng song ở mức chậm.

“Dù vậy, xét trong bối cảnh áp lực thuế quan từ Mỹ cũng như các quy định truy xuất nguồn gốc từ châu Âu, việc doanh nghiệp vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng và khai thác tốt thị trường Nhật Bản, EU, Trung Quốc… là tín hiệu tốt”, ông Phương nói.

Tuy nhiên, ông Phương lưu ý giai đoạn cuối năm 2025 và đầu năm 2026, ngành gỗ đang chịu nỗi lo thuế quan của Mỹ đối với đồ nội thất nhập khẩu. Các sản phẩm bị ảnh hưởng tập trung vào nhóm chủ lực như tủ bếp, ghế bọc nệm… Điều này khiến nhà mua hàng Mỹ chần chừ trong các đơn hàng mới, dù nhu cầu với sản phẩm gỗ Việt Nam rất lớn.

“Tôi tin Chính phủ và các bộ, ngành sẽ sớm đối thoại với Mỹ để làm rõ quy định. Thời gian này, doanh nghiệp Việt cần tiếp tục mở rộng sang các thị trường khác, đồng thời đẩy mạnh khai thác thị trường nội địa và đa dạng hóa sản phẩm”, ông Phương chia sẻ.

Nỗ lực tìm hướng đi mới

Trong bối cảnh khó khăn chung, các doanh nghiệp xuất khẩu cho biết đã chủ động tìm cách ứng phó để duy trì tăng trưởng.

Ông Huỳnh Lê Đại Thắng, Giám đốc Công ty TNHH Đồ gỗ Nghĩa Sơn (Đồng Nai) cho biết dù kinh tế toàn cầu biến động, mỗi tháng doanh nghiệp vẫn xuất khẩu khoảng 60 container nội ngoại thất sang Mỹ, EU, Nhật Bản…

Điều này nhờ vào việc doanh nghiệp sớm tham gia chuỗi phân phối toàn cầu và tận dụng các nền tảng thương mại điện tử quốc tế để mở rộng tiếp cận khách hàng.

Tương tự, ông Trần Lam Sơn, Phó Tổng giám đốc Công ty Thiên Minh Furniture thông tin, nhờ lợi thế sản xuất sản phẩm từ gỗ keo (acacia) trong nước, doanh nghiệp chủ động nguồn nguyên liệu và đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc.

Ngoài gỗ keo, Thiên Minh còn tận dụng cỏ năn tượng từ miền Tây để sản xuất hàng đan lát. Đây là nguyên liệu mang đậm đặc trưng riêng của Việt Nam, có tính tái tạo nhanh, thân thiện môi trường.

Chính các yếu tố này giúp doanh nghiệp duy trì và tăng trưởng đơn hàng cho dịp cuối năm, nhất là tại thị trường Mỹ, EU. Hiện nay, các sản phẩm của doanh nghiệp đa phần phục vụ cho dòng sản phẩm ngoài trời, thân thiện môi trường.

Cũng theo ông Sơn, dù đang làm tốt mô hình B2B với năng lực xuất khẩu 150 container/tháng, ông nhận thấy nhiều rủi ro tiềm ẩn khi phụ thuộc quá nhiều vào đơn hàng gia công. Đó là biên lợi nhuận mỏng, dễ bị thay thế, không có tên tuổi. Chính vì thế, đơn vị quyết định phát triển thêm sản phẩm riêng mảng B2C (trực tiếp đến khách hàng) và xuất khẩu trực tuyến qua các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới.

Ông Sơn thừa nhận xuất khẩu trực tuyến nếu khai thác đúng hướng sẽ mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt trong thị trường nội, ngoại thất tại Mỹ.

Chia sẻ số liệu thực tế khi xuất khẩu qua Amazon, bà Trần Ngọc Lam Giang, Giám đốc điều hành Green Mekong cho biết đơn vị đã nắm bắt tâm lý người tiêu dùng Mỹ thích hàng “gỗ xanh”, dễ lắp ráp để tập trung sản xuất.

Chỉ sau 6 tháng xuất khẩu qua Amazon, Green Mekong đã có lãi và duy trì tăng trưởng. Đặc biệt, vỉ gỗ lót sàn là sản phẩm ngách có tiềm năng bùng nổ doanh thu. Hiện 6/12 mã sản phẩm của đơn vị được Amazon dán nhãn đánh giá chất lượng tốt, giá cả hợp lý và sẵn sàng giao ngay. Trong khi đó người tiêu dùng Mỹ, đặc biệt là thế hệ Millennials và Gen Z, đang rất thích các sản phẩm bền vững, tự nhiên, thủ công với giá cả hợp lý.

“Đây lại chính là lợi thế cạnh tranh tuyệt đối của các nhà sản xuất Việt Nam so với các đối thủ công nghiệp khác trong ngành gỗ, nội thất”, bà Giang nói.