Chờ đột phá từ thượng đỉnh Mỹ

Dự kiến vào chiều 28.12 (rạng sáng 29.12 theo giờ VN), Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ chủ trì cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ở bang Florida. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ tháng 10, thời điểm ông Trump từ chối chấp thuận yêu cầu cung cấp tên lửa tầm xa Tomahawk cho Ukraine, theo AFP.

Trọng tâm đàm phán

Trong cuộc gặp lần này, ông Zelensky được cho là sẽ tìm kiếm cái gật đầu của ông Trump đối với kế hoạch hòa bình mới gồm 20 điểm nhằm chấm dứt cuộc xung đột đã kéo dài gần 4 năm. Kế hoạch này được điều chỉnh từ kế hoạch 28 điểm sau nhiều tuần đàm phán căng thẳng giữa Mỹ và Ukraine. Trong chuyến quá cảnh ở Canada hôm 27.12, ông Zelensky cho hay đảm bảo an ninh sẽ là trọng tâm chính của các cuộc đàm phán ở Florida, theo AFP. “Chúng tôi cần những đảm bảo an ninh vững chắc. Chúng tôi sẽ thảo luận về điều này và về các điều khoản”, ông nói với các phóng viên.

Ukraine khẳng định cần thêm sự hỗ trợ từ châu Âu và Mỹ về tài chính và vũ khí, đặc biệt là UAV. Thủ tướng Canada Mark Carney, người đã gặp Tổng thống Zelensky hôm 27.12, thông báo Canada sẽ cung cấp gói viện trợ kinh tế mới trị giá 1,82 tỉ USD để giúp Ukraine tái thiết sau khi xung đột kết thúc. Từ Canada, ông Zelensky đã điện đàm với các lãnh đạo EU, NATO và một số cường quốc châu Âu. Thủ tướng Đức Friedrich Merz hôm 27.12 thông báo ông Zelensky nhận được sự ủng hộ đầy đủ từ các nhà lãnh đạo châu Âu và Canada. Cũng theo ông Merz, các nhà lãnh đạo châu Âu, NATO và EU “sẽ phối hợp chặt chẽ với Mỹ để đạt được một nền hòa bình công bằng và lâu dài ở Ukraine”.

Ngoài ra, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa viết trên mạng xã hội X rằng sự ủng hộ của EU dành cho Ukraine sẽ không hề lung lay. Ông liệt kê các động thái của EU “đã giúp Ukraine mạnh mẽ hơn”, trong đó có gia hạn các biện pháp cấm vận đối với Nga, và cho hay EU sẽ tiến hành thêm các biện pháp khác nếu cần thiết.

Thông điệp của Nga

Trước thềm thượng đỉnh Mỹ – Ukraine, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho hay Moscow đánh giá cao những nỗ lực của Tổng thống Trump và cộng sự nhằm đạt được một thỏa thuận hòa bình. “Chúng tôi cam kết tiếp tục hợp tác với các nhà đàm phán Mỹ để xây dựng thỏa thuận lâu dài nhằm giải quyết nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột”, TASS ngày 28.12 dẫn lời ông Lavrov.

Mặt khác, ông Lavrov cho rằng chính quyền Tổng thống Zelensky và những bên ủng hộ Kyiv ở châu Âu không sẵn sàng tham gia đàm phán mang tính xây dựng. “Kyiv vẫn tiếp tục nỗ lực thay đổi tình hình trên chiến tuyến, nơi binh sĩ Nga đang nắm thế chủ động”, Ngoại trưởng Nga khẳng định. Ông còn nói rằng hầu hết các nước châu Âu đang bơm rất nhiều tiền và vũ khí cho Kyiv. “Sau khi chính quyền mới lên nắm quyền ở Mỹ, EU và châu Âu nổi lên như trở ngại chính đối với hòa bình”, Ngoại trưởng Nga nhấn mạnh.

Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 27.12 nhận xét Ukraine “không vội tìm kiếm hòa bình”, theo TASS. Ông Putin nhấn mạnh nếu Kyiv không muốn giải quyết xung đột một cách hòa bình, Moscow sẽ đạt được mọi mục tiêu của mình bằng vũ lực.