Chuyên gia: Tiền số Việt Nam đi sau nhưng có nhiều lợi thế

Trong buổi họp báo ra mắt chương trình “Phổ cập tài sản số” do Học viện Đào tạo VBI (VBI Academy) tổ chức gần đây, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân – Giảng viên cấp cao Đại học Kinh tế TP HCM – cho rằng thị trường tài sản số Việt Nam dù mới được công nhận gần đây nhưng có sẵn nhiều lợi thế để phát triển và thu hút vốn đầu tư quốc tế.

Trước hết, ông Huân nói khó thể phủ nhận sức hấp dẫn của một thị trường có chi phí thấp và nguồn nhân lực dồi dào. Chuyên gia ước tính chi phí vận hành, thuê mặt bằng, đặc biệt là chi phí nhân sự ở Việt Nam chỉ bằng khoảng một phần năm so với Singapore, nhưng chất lượng nhân sự vẫn được đánh giá cao. Đây là lợi thế không nhỏ trong mắt các tập đoàn lớn.

Song song đó, chuyên gia cho rằng Việt Nam vẫn sở hữu nhiều cơ hội của người đi sau. Thực tế, các trung tâm tài chính truyền thống đang gặp khó khăn khi thay đổi mô hình và luật pháp để tích hợp công nghệ mới. Ông lấy ví dụ sàn giao dịch Nasdaq gặp không ít trắc trở khi đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) về việc thực hiện token hóa các cổ phiếu niêm yết của họ. Điều này cho thấy các định chế tài chính truyền thống phải đối mặt với nhiều hạn chế, đặc biệt là về mặt pháp lý, bởi vì những quốc gia đã phát triển có xu hướng rất hạn chế trong việc sửa đổi để giữ tính ổn định trong luật pháp. Do đó, nếu muốn thay đổi mô hình, họ phải xây dựng lại hệ thống từ đầu, một quá trình cực kỳ khó khăn.

Chuyên gia tin rằng Việt Nam có cơ hội để “đi tắt đón đầu”. Đặc biệt với việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế (IFC), các thành viên có thể tập trung vào mô hình sáng tạo như xây dựng một sàn giao dịch chứng khoán token hóa, điều mà chưa nhiều nước trên thế giới có được.

Nhận định của ông Huân cũng tương đồng với tỷ phú CZ – nhà sáng lập sàn giao dịch tiền số lớn nhất thế giới Binance. Trong buổi gặp gỡ báo chí tuần trước, ông cho rằng những nước chưa có sẵn một hệ thống tài chính truyền thống đồ sộ và phức tạp, có thể “nhảy cóc” công nghệ dễ dàng hơn. Nhờ không phải phá bỏ hạ tầng cũ, họ có thể triển khai blockchain và tài sản số nhanh hơn, hiệu quả hơn từ những “vùng đất trống”.

Về việc “nhảy cóc” công nghệ, ông Nguyễn Hữu Huân tự tin vì hệ sinh thái blockchain của Việt Nam đã lớn mạnh và đầy đủ. Tuy nhiên thời gian trước khi chưa có khung pháp lý, các doanh nghiệp chọn cư ngụ tại các vùng lãnh thổ khác, như Singapore. Ông tin thời gian tới khi Việt Nam ngày càng hoàn thiện về luật pháp và thể chế, họ sẽ về nước phát triển.

Trong khi đó, bà JLo Trần – CEO VBI Academy – đưa ra lợi thế về người dùng và mức độ chấp nhận cao. Việt Nam xếp thứ 4 toàn cầu về chỉ số chấp nhận tiền số. Khoảng 17 triệu người sở hữu tài sản số, tương đương cứ bốn người lớn sẽ có một người tham gia. Điều này tạo ra một thị trường sẵn có tệp người dùng lớn và sẵn sàng chấp nhận đổi mới.

Khung pháp lý ngày càng hoàn thiện cũng được các chuyên gia kỳ vọng tạo động lực quan trọng. Bà Nguyễn Trúc Vân – Giám đốc Trung tâm Mô phỏng và dự báo kinh tế – xã hội thuộc Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM (HIDS) – nói ngoài các khung pháp lý cơ bản như Luật Công nghiệp Công nghệ số hay Nghị quyết Thí điểm tài sản số, các doanh nghiệp trong ngành nên chú ý đến IFC. Đây là khu vực có thể ban hành các cơ chế đặc thù và mô hình thí điểm (sandbox).

Khi là thành viên của IFC, các doanh nghiệp được phép thử nghiệm mô hình mới với tâm lý thoải mái hơn nhờ cơ chế miễn trừ trách nhiệm hành chính hoặc hình sự ở các sai phạm nếu không cố tình trục lợi hoặc lừa đảo. Ngoài ra, hệ thống luật pháp trong IFC cũng sẽ theo chuẩn mực quốc tế, với khả năng sử dụng thẩm phán và luật pháp nước ngoài để giải quyết tranh chấp, điều rất quan trọng đối với các tập đoàn tài chính lớn trên thế giới. Thêm vào đó, các chính sách thuế và ưu đãi dành cho doanh nghiệp khoa học công nghệ, nếu được tận dụng tốt, sẽ tạo động lực lớn.

Tất Đạt