Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng 2 dự án điện hạt nhân

 Dù kế hoạch tài chính đã sẵn sàng, việc triển khai giải phóng mặt bằng, tái định cư 2 dự án điện hạt nhân Ninh Thuận còn phụ thuộc vào việc điều chỉnh Nghị quyết 189/2025 của Quốc hội

Tỉnh Khánh Hòa đang đẩy nhanh việc giải phóng mặt bằng, tái định cư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, với những phương án vừa được phê duyệt.

Hạ tầng đồng bộ, bảo đảm sinh kế

Trước quyết tâm chính trị về việc khởi động lại chương trình năng lượng hạt nhân quốc gia, khâu giải phóng mặt bằng dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và tái định cư cho người dân được xác định là nhiệm vụ trọng tâm. Mới đây, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành quyết định phê duyệt dự án thành phần 1 – di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1.

Dự án được triển khai tại xã Phước Dinh với tiến độ thực hiện từ năm 2025 đến 2030, tổng mức đầu tư gần 6.700 tỉ đồng. Trong đó, nguồn vốn tập trung chủ yếu cho việc bồi thường, hỗ trợ (5.280 tỉ đồng) và chi phí xây dựng (hơn 1.082 tỉ đồng), còn lại là chi phí khác.

Hạ tầng khu tái định cư được đầu tư đồng bộ trên diện tích san nền 41,77 ha, bao gồm hơn 12.186 m đường giao thông, 5,98 ha công viên cây xanh cùng hệ thống điện ngầm. Đáng chú ý, để bảo đảm sinh kế cho người dân, dự án sẽ xây dựng khu neo đậu 150 tàu cá cùng tuyến đê chắn sóng và 900 m kè bảo vệ. Mục tiêu cao nhất là bảo đảm người dân nhường đất cho dự án có cuộc sống mới tốt hơn nơi ở cũ.

Với Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 2, công tác quy hoạch đang có sự điều chỉnh quan trọng. Đại diện Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Khánh Hòa cho biết vị trí khu tái định cư dự kiến trước đây hiện không còn phù hợp, do các quy định mới về an toàn hạt nhân yêu cầu khoảng cách tối thiểu phải là 5 km tính từ phạm vi dự án. Đơn vị đang chờ ý kiến Thường trực Tỉnh ủy để thống nhất vị trí mới, vừa bảo đảm an toàn tuyệt đối vừa thuận tiện cho sinh hoạt và sản xuất của người dân.

Khó hoàn thành trong năm 2025?

Cập nhật tiến độ dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1 cho thấy khu vực nhà máy có tổng diện tích cần giải phóng mặt bằng là 449,37 ha với 835 trường hợp (829 hộ) bị ảnh hưởng. Đến nay, cơ quan chức năng đã hoàn thành việc kiểm kê, xác định nguồn gốc đất với 303 trường hợp; đồng thời niêm yết phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư 2 đợt cho 167 hộ với tổng kinh phí hơn 132 tỉ đồng.

Tại dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 2, tổng diện tích thu hồi đất là hơn 404 ha. Đến nay, 534 hộ đã được tổ chức kiểm kê (tăng 84 hộ so với thông báo ban đầu) cùng 2.895 ngôi mộ cần di dời. Cơ quan chức năng đã xác định nguồn gốc đất với 340 hộ; chi trả tiền di dời mộ cho 19/172 gia đình, cá nhân với số tiền hơn 935 triệu đồng.

Dù kế hoạch tài chính đã sẵn sàng, việc triển khai dự án tại các xã Vĩnh Hải và Phước Dinh vẫn phải chờ đợi. Theo đại diện Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Khánh Hòa, tiến độ dự án hiện phụ thuộc vào việc điều chỉnh Nghị quyết 189/2025 của Quốc hội.

“Do cơ chế hỗ trợ đền bù và giải phóng mặt bằng còn vướng mắc, chúng tôi phải chờ Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua các nội dung sửa đổi nghị quyết trong kỳ họp sắp tới. Đây là điều kiện tiên quyết để có cơ sở pháp lý vững chắc cho các bước thực hiện tiếp theo” – đại diện Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Khánh Hòa giải thích. Việc điều chỉnh Nghị quyết 189 được kỳ vọng tạo ra khung chính sách linh hoạt, bảo đảm quyền lợi tối đa cho người dân và hạn chế khiếu kiện do đơn giá bồi thường không phù hợp.

Trước đó, UBND tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu hoàn thành việc giải phóng mặt bằng các dự án điện hạt nhân ngay trong năm 2025. Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các đơn vị thực hiện nghiêm tinh thần chỉ đạo “6 rõ” của Thủ tướng Chính phủ: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền.

Theo UBND tỉnh Khánh Hòa, các sở, ngành và UBND cấp xã phải báo cáo kết quả hằng tuần về Sở Công Thương để tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh báo cáo Thường trực Tỉnh ủy. Ngoài ra, Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm rà soát, hướng dẫn chuyên môn, tham mưu trình UBND tỉnh phương án tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án độc lập theo Nghị quyết của Chính phủ.