Đề xuất Hà Nội có thể cưỡng chế phá dỡ, cải tạo chung cư cũ nếu đồng thuận trên 75%

Sáng 8-12, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền Thủ tướng trình Quốc hội dự thảo nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng ở thủ đô.

Triển khai cải tạo chung cư cũ, chỉnh trang đô thị Hà Nội còn nhiều bất cập, chậm trễ

Theo dự thảo, các dự án lớn, quan trọng tại thủ đô gồm dự án đầu tư công, PPP, dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đảng ủy Chính phủ, Ban chấp hành Đảng bộ TP Hà Nội.

Ngoài ra còn có các dự án đáp ứng tiêu chí quan trọng quốc gia; dự án sử dụng ngân sách địa phương hay thuộc danh mục thu hút nhà đầu tư chiến lược cùng có tổng mức đầu tư từ 30.000 tỉ đồng trở lên.

Dự án xử lý các điểm nghẽn về ùn tắc giao thông, úng ngập; ô nhiễm môi trường; dự án cải tạo chung cư cũ, chỉnh trang tái thiết đô thị.

Đáng chú ý, dự thảo quy định biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị.

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ thực tiễn cho thấy việc triển khai công tác cải tạo chung cư cũ, chỉnh trang đô thị Hà Nội còn nhiều bất cập, chậm trễ, ảnh hưởng an toàn, đời sống của người dân.

Để khắc phục tình trạng nêu trên, dự thảo nghị quyết quy định giao UBND TP quyết định các biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị:

Phá dỡ khu chung cư, nhà chung cư thuộc trường hợp phải phá dỡ theo quy định pháp luật về nhà ở; cải tạo, chỉnh trang, tái thiết một ô phố đô thị hoặc nhiều ô phố đô thị.

Giao chủ đầu tư thực hiện lập quy hoạch chi tiết dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị trình cấp thẩm quyền phê duyệt.

Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch được quyết định các chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, dân số tại dự án trong khu vực nội đô lịch sử vượt quá quy định tại quy hoạch chung, quy hoạch phân khu đô thị trên cơ sở cân đối tổng thể dân cư theo quy hoạch nhưng phải bảo đảm chỉ tiêu về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, kết nối hạ tầng của khu vực.

Trên cơ sở quyết định của HĐND TP, UBND TP quyết định kế hoạch cải tạo, xây dựng lại khu chung cư sau khi đã thực hiện kiểm định, đánh giá đại diện nhà chung cư và xác định thuộc diện phá dỡ thì không phải kiểm định, đánh giá toàn bộ khu chung cư.

Theo dự thảo UBND TP quyết định biện pháp cưỡng chế trong các trường hợp chủ đầu tư đã được trên 75% các chủ sở hữu nhà, người sử dụng đất tương đương với ít nhất là 75% diện tích khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị đồng thuận phương án quy hoạch, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Không có cơ chế này không thể cải tạo được các khu chung cư cũ xuống cấp, mất an toàn

Thảo luận sau đó, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) đồng tình với quy định tại dự thảo về các biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị khi đã có trên 75% số chủ sở hữu nhà và người sử dụng 75% diện tích đất khu vực cải tạo đồng thuận.

Đồng thời được phép quyết định các chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, dân số.

Theo ông, nếu không có cơ chế này không thể cải tạo được các khu chung cư cũ xuống cấp, mất an toàn, những khu nhà tự xây chen chúc không có lối thoát nạn khi cháy nổ.

Ông nói cơ chế này sẽ cho phép thực hiện cải tạo tổng thể cả khu vực chung cư cũ và nhà thấp tầng đan xen thành những khu đô thị văn minh, hiện đại.

“Phát triển không gian trên cao là nơi ở; toàn bộ không gian ngầm dưới mặt đất là nơi kinh doanh dịch vụ và giao thông ngầm. Không gian trên mặt đất là cây xanh và không gian công cộng.

Phải quy định những khu tái thiết đô thị tăng mật độ dân số phải theo mô hình TOD. Trên là nhà cao tầng, xuống dưới phải có ga tàu điện ngầm và không gian ngầm phát triển dịch vụ”, ông nói.

Ông đề nghị cần xem lại quy hoạch khu vực nội đô lịch sử chỉ bao gồm những khu cần bảo tồn, gìn giữ các giá trị lịch sử.

Như khu vực Ba Đình, Hồ Tây và khu vực phố cổ. Với những khu vực này không được phép xây cao tầng nên không thể tăng mật độ dân số.

Ông cho rằng việc quy hoạch cả quận Hai Bà Trưng và Đống Đa cũ, nơi có rất nhiều khu chung cư cũ và nhà thấp tầng cần cải tạo vào khu nội đô lịch sử có nhiều bất cập.

Theo đó, không chỉ tự trói mình để hôm nay phải xin cơ chế để cải tạo mà còn đang trói buộc người dân trong khu vực này gặp khó khăn trong cải tạo, xây dựng nhà “vì nằm trong khu vực nội đô lịch sử”.

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho hay dự thảo nêu đạt đồng thuận trên 75% sẽ cưỡng chế nhưng ông đề xuất với chung cư cũ chỉ cần trên 50% có thể cưỡng chế. Khi đó sẽ có đánh giá tác động để thấy rõ việc này tốt cho người dân, còn để 75% là hơi cao.