Giá nhà vượt xa thu nhập, người trẻ chia thành 4 nhóm hành vi trên thị trường bất động sản

Đó cũng là vấn đề được các chuyên gia bất động sản đưa ra bàn luận tại Hội nghị bất động sản Việt Nam – VRES 2025, do Batdongsan.com.vn tổ chức ngày 11-12 tại TP.HCM.

Nỗ lực sở hữu nhà: đông nhất nhưng vất vả nhất

Báo cáo tâm lý thị trường bất động sản quý cuối năm 2025 của Batdongsan.com.vn được thực hiện khảo sát với hơn 1.000 đáp viên. Theo đó tỉ số giá nhà trên thu nhập tại Hà Nội và TP.HCM đều nằm trong nhóm cao nhất thế giới, vượt xa mức trung bình toàn cầu 11,5 lần.

Ở nhóm 18 – 24 tuổi, 55% đang thuê và 42% sống cùng gia đình. Ngay cả nhóm 25 – 34, gần một nửa vẫn chưa thể sở hữu nhà. Điều này phản ánh áp lực tài chính ngày càng lớn giữa lúc chi phí sống tăng và giá bất động sản duy trì đà leo thang.

Chính những nguyên do trên khiến thị trường bất động sản hình thành 4 “chân dung tiêu dùng” điển hình, phản ánh sự phân hóa rõ ràng về khả năng tài chính và tâm lý thị trường của người trẻ hiện nay.

Có đến 95% người đã kết hôn và có con muốn mua nhà trong 5 năm tới, tuy nhiên trở ngại lớn nhất vẫn là thu nhập. 55% người có thu nhập dưới 30 triệu/tháng nhận định giá nhà “quá cao”, dẫn tới mức tự tin mua nhà giảm rõ rệt.

Để theo đuổi mục tiêu an cư, 29% chọn làm thêm, 26% gửi tiết kiệm, 23% mua vàng và đa số sẵn sàng vay ngân hàng (chủ yếu ở mức 30 – 50% giá trị bất động sản). Nổi bật trong đó chung cư tiếp tục là lựa chọn hàng đầu cho căn nhà đầu tiên, với tiêu chí quan trọng nhất là pháp lý và uy tín chủ đầu tư.

Khảo sát cũng ghi nhận nhu cầu mua nhà tại TP.HCM cao hơn Hà Nội, nhờ nguồn cung phân khúc giá thấp đa dạng hơn.

Nhóm “ở thuê dài hạn”: ưu tiên trải nghiệm hơn an cư

Một bộ phận người trẻ lựa chọn sống thuê lâu dài, thay vì lao vào áp lực vay nợ, với 58% tại TP.HCM và 42% tại Hà Nội trong nhóm này là người độc thân.

Lý do phổ biến nhất để họ chưa mua nhà gồm muốn linh hoạt chỗ sống, không muốn gánh nặng vay dài hạn và cảm thấy thuê “hiệu quả tài chính hơn”. Họ chi dưới 30% thu nhập cho tiền thuê nhà mỗi tháng, ưu tiên chất lượng chỗ ở, vị trí và tiện ích.

Điểm đáng chú ý khi chỉ 15% nhóm này dùng tiền tích lũy để đầu tư bất động sản, trong khi phần lớn dành cho du lịch, trải nghiệm hoặc học tập nâng cao.

Nhóm tự thân sở hữu: mua khi đã đủ lực tài chính

Đây là nhóm trên 35 tuổi, đã lập gia đình và mua nhà bằng nguồn lực tích lũy cá nhân. 56% mua nhà đầu tiên ở độ tuổi 30 – 34, thường sau khi đã có tài chính ổn định.

Một nửa không vay ngân hàng khi mua căn nhà đầu tiên, nhờ tiền tích lũy và hỗ trợ từ gia đình. Trong nhóm vay, tỉ lệ trả góp phổ biến chiếm 20 – 40% thu nhập hộ gia đình.

Dù đã sở hữu nhà, 85% người trẻ được hỏi vẫn có dự định mua thêm bất động sản trong 5 năm tới. Đất nền và nhà phố tiếp tục được chọn nhiều cho mục đích đầu tư.

Nhóm thừa kế: có sẵn tài sản nhưng vẫn muốn mua thêm

Nhóm này có lợi thế sở hữu sẵn nhà phố, đất nền hoặc chung cư từ gia đình. Người độc thân thường cho thuê tài sản, trong khi người đã lập gia đình dùng để ở hoặc để trống nhằm bảo toàn tài sản.

Điểm đáng chú ý là có tới 80% cho biết vẫn muốn mua thêm bất động trong 5 năm tới, tập trung vào nhà riêng, đất nền và chung cư.

Bức tranh chung cho thấy người trẻ Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn nhất trong nhiều năm để đạt được giấc mơ an cư. Sự phân hóa hành vi theo bốn nhóm cho thấy thị trường bất động sản đang bước vào giai đoạn hình thành những “lối sống nhà ở” mới, nhưng áp lực thu nhập, giá nhà vẫn là bài toán trung tâm chưa có lời giải rõ ràng.