Giá vàng thế giới có năm tăng mạnh nhất từ 1979

Giá vàng thế giới giao ngay có thời điểm chạm kỷ lục mới tại 4.525 USD một ounce trong phiên 24/12. Đây là năm kim loại quý ghi nhận mức tăng cao nhất kể từ năm 1979. Khi đó, Trung Đông rơi vào khủng hoảng dầu mỏ và lạm phát nhiều nơi tăng vọt.

Có nhiều nguyên nhân khiến vàng năm nay tăng mạnh. Chính sách thuế nhập khẩu của Mỹ đã thay đổi dòng chảy thương mại toàn cầu. Xung đột địa chính trị leo thang ở nhiều nơi, nổi bật là chiến sự Nga – Ukraine và căng thẳng Israel – Iran. Mỹ gần đây cũng đang truy bắt các tàu chở dầu ngoài khơi Venezuela.

Trong những giai đoạn bất ổn, nhà đầu tư thường tìm đến vàng – kênh đầu tư có khả năng chống chịu tốt. Kim loại quý này được kỳ vọng giữ giá trị trong giai đoạn khủng hoảng, lạm phát tăng mạnh hoặc tiền tệ mất giá.

“Bất ổn vẫn là điểm nổi bật của kinh tế toàn cầu. Trong bối cảnh đó, vàng ngày càng hấp dẫn với vai trò đa dạng hóa chiến lược và đem lại sự ổn định”, Joe Cavatoni – chiến lược gia thị trường cấp cao tại Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho biết.

Với một số nhà đầu tư, điểm yếu của vàng là không trả lãi như trái phiếu. Tuy nhiên, khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất vài tháng qua, lợi suất trái phiếu thường xuống theo, khiến kim loại quý hấp dẫn hơn.

Các hãng trang sức và những người sở hữu nữ trang đang hưởng lợi từ giá cao. Cơn sốt lan rộng từ hiện tượng người dân Mỹ xếp hàng mua vàng thỏi tại siêu thị, đến các ngân hàng trung ương gom mua hàng nghìn tấn.

Việc các nhà băng tăng mua vàng đã củng cố thêm đà tăng của kim loại quý năm nay, dẫn đầu là Trung Quốc. Ulf Lindahl – Giám đốc Currency Research Associates cho rằng một trong những lý do chính khiến Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (POB) tăng dự trữ vàng là giảm phụ thuộc vào các tài sản Mỹ, như trái phiếu kho bạc và USD.

Xu hướng này càng rõ rệt sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra năm 2022. Các chính phủ phương Tây đóng băng tài sản của Nga được định giá bằng USD, khiến các nước như Nga hay Trung Quốc càng đẩy nhanh việc giảm phụ thuộc vào các chính sách của Mỹ, Lindahl cho biết.

“Làn sóng mua vàng hiện nay của các ngân hàng trung ương khác ở chỗ nó bắt nguồn từ địa chính trị”, Ole Hansen, trưởng bộ phận chiến lược hàng hóa tại Saxo Bank, nhận định trong một báo cáo. Việc Nga bị đóng băng dự trữ quốc gia và sự phân mảnh ngày càng lớn của hệ thống tài chính toàn cầu đẩy cao nhu cầu vàng. Việc này có khả năng kéo dài trong nhiều năm.

Theo WGC, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã mua hơn 1.000 tấn vàng mỗi năm trong 3 năm qua. Con số này cao hơn nhiều so với mức trung bình 400-500 tấn mỗi năm trong thập kỷ trước đó.

Sau khi giá vàng vượt mốc 4.500 USD một ounce đầu tuần này, các nhà phân tích tại JPMorgan Chase dự báo giá lên hơn 5.000 USD năm tới. Mức tăng 70% của kim loại quý năm nay cũng vượt xa chỉ số S&P 500 của thị trường chứng khoán Mỹ (18%). Năm ngoái, hai kênh đầu tư này cho lợi nhuận tương đương.

Năm tới, kỳ vọng Fed tiếp tục giảm lãi suất sẽ tiếp tục hỗ trợ đà tăng của vàng. Đồng USD suy yếu cũng góp phần đẩy giá lên cao, do vàng rẻ hơn với người mua ngoài Mỹ.

Dù vậy, các cố vấn tài chính khuyên khách hàng nắm giữ chủ yếu cổ phiếu và trái phiếu trong danh mục đầu tư. Các tài sản như vàng và hàng hóa khác chỉ nên chiếm tỷ trọng vừa phải trong danh mục, do chúng không tạo ra thu nhập cố định.

Tỷ phú đầu tư Ray Dalio – nhà sáng lập quỹ Bridgewater Associates thì cho rằng nhà đầu tư chỉ nên dành tối đa 15% danh mục cho vàng. “Vàng là công cụ đa dạng hóa cho danh mục, nhưng kênh này chỉ diễn biến tốt khi các tài sản khác đi xuống”, ông cho biết tại một diễn đàn kinh tế ở Connecticut hồi tháng 10.

Ngoài kịch bản tích cực, WGC cũng đưa ra các khả năng khiến giá vàng giảm 5-20% năm tới. Ví dụ, bước ngoặt sẽ diễn ra nếu các chính sách kinh tế của Tổng thống Donald Trump thành công, giúp tăng trưởng của Mỹ mạnh hơn dự báo. Khi lạm phát tăng tốc và Fed giữ nguyên hoặc tăng lãi suất năm tới, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ sẽ cao lên, đồng đôla có giá hơn và nhà đầu tư toàn cầu lại tìm đến tài sản rủi ro.

Đà tăng của vàng kéo giá bạc, bạch kim và palladium cùng đi lên. Cả ba kim loại quý gần đây liên tiếp lập kỷ lục, với mức tăng năm nay dao động 100-150%. Hakan Kaya – Giám đốc Danh mục đầu tư tại Neuberger Berman cho biết với nhà đầu tư, kim loại quý đóng vai trò “công cụ trú ẩn trong một thế giới ngày càng bất ổn”.

Xu hướng này có thể tiếp diễn. Khi các ngân hàng trung ương tăng dự trữ vàng, lượng vàng lưu thông trên thị trường có thể giảm. Nhu cầu của nhà đầu tư cá nhân tăng lên, trong khi nguồn cung giảm xuống, có thể đẩy giá lên cao.

Matt Maley – chiến lược gia thị trường tại Miller Tabak + cho rằng lo ngại về thâm hụt ngân sách và gánh nặng nợ công của các chính phủ cũng đang thúc đẩy nhu cầu kim loại quý. “Khi nhà đầu tư ngày càng nhận thức rõ hơn về những vấn đề này, họ sẽ mua vàng để tìm sự an toàn”, Maley kết luận.

Hà Thu (theo CNN, Reuters)