Khi con người chọn cách dẫn dắt AI

Giống như một đứa trẻ thông minh học rất nhanh nhưng chưa có hệ giá trị, AI không tự biết đâu là đúng hay sai, nên hay không. AI phản chiếu cách con người đặt câu hỏi, ra quyết định và sử dụng. Trong bối cảnh ấy, ông Đào Trung Thành, Chuyên gia tư vấn chiến lược công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo xuất hiện trong tập 10 Voices of Galaxy – chuỗi phim truyền cảm hứng của Samsung – để mang đến góc nhìn khác biệt về mục đích thực sự của công nghệ.

AI không có hệ giá trị, con người chính là tấm gương

Điểm mấu chốt của kỷ nguyên AI không nằm ở thuật toán, mà nằm ở hệ giá trị mà con người mang theo khi tiếp cận công nghệ. AI học từ dữ liệu, từ hành vi và từ chính những gì con người đưa vào. Mỗi câu lệnh, mỗi dữ liệu được đưa vào đều mang theo dấu ấn của người sử dụng.

Trong xã hội đang chuyển đổi số nhanh như Việt Nam, chuyện “dẫn đường cho AI” thực chất là câu chuyện con người soi lại chính mình.

Nhìn lại hành trình Voices of Galaxy, ông Đào Trung Thành chỉ ra những ứng dụng thiết thực của AI trong cuộc sống hằng ngày. AI hỗ trợ sinh viên tìm định hướng học tập và nghề nghiệp, giúp doanh nhân và CEO mở rộng góc nhìn chiến lược, đồng hành cùng nghệ sĩ trong sáng tạo, nhưng không thay thế cảm xúc hay bản sắc cá nhân. Ở mỗi câu chuyện, AI chỉ thực sự phát huy giá trị khi con người hiểu rõ mình cần gì và muốn đi đâu.

Sử dụng AI không phải là đường tắt để trở nên giỏi hơn, mà là một hành trình trưởng thành. Con người cần học cách đặt câu hỏi đúng, phân biệt đâu là gợi ý, đâu là quyết định cuối cùng thuộc về mình. AI có thể gợi mở, nhưng không thể sống thay. AI có thể hỗ trợ, nhưng không thể chịu trách nhiệm thay. Chính trong quá trình tương tác ấy, con người hiểu rõ hơn về năng lực, giới hạn và giá trị của bản thân.

Ở góc nhìn này, AI không làm con người yếu đi, mà đặt ra yêu cầu cao hơn với con người. Muốn dùng AI hiệu quả, con người phải hiểu mình, hiểu bối cảnh và hiểu trách nhiệm của chính mình trong từng quyết định.

Khi AI được dẫn dắt bằng lòng tốt, giá trị cộng đồng được nhân lên

Không dừng lại ở câu chuyện cá nhân, Voices of Galaxy mở rộng góc nhìn sang cộng đồng. Những tập phim về trẻ tự kỷ, về các làng nghề truyền thống hay về chăm sóc sức khỏe chủ động cho thấy AI có thể trở thành cầu nối nếu được dẫn dắt bằng giá trị nhân văn.

Trong cộng đồng trẻ tự kỷ, AI được dùng để hỗ trợ thấu hiểu sự khác biệt, giúp những tiếng nói nhỏ bé có cơ hội được lắng nghe. Với các làng nghề truyền thống, công nghệ và AI không làm mất đi bản sắc, mà giúp câu chuyện trăm năm được kể lại theo ngôn ngữ của thời đại, chạm đến công chúng trẻ hơn. Trong chăm sóc sức khỏe, AI không thay thế bác sĩ hay quyết định y khoa, mà đóng vai trò người bạn đồng hành, giúp con người lắng nghe cơ thể mình tốt hơn và chủ động hơn với sức khỏe.

Điểm chung của những câu chuyện ấy nằm ở cách con người đặt mục tiêu sử dụng AI. AI không tạo ra cộng đồng, nhưng có thể giúp cộng đồng hiểu nhau hơn. AI không sinh ra giá trị bền vững, nhưng có thể khuếch đại những giá trị đã tồn tại khi con người đặt lòng tốt và sự thấu hiểu lên trước công nghệ.

Series Voices of Galaxy vì thế càng gây ấn tượng, khi không đưa ra những tuyên ngôn lớn, nhưng đặt ra một câu hỏi âm thầm xuyên suốt series: “Con người muốn trở thành ai trong kỷ nguyên AI”. Khi mỗi cá nhân ý thức được vai trò dẫn đường của mình, xã hội sẽ từng bước hình thành một hệ sinh thái AI mang bản sắc riêng, phù hợp với văn hóa và giá trị Việt Nam.

Dẫn đường bằng lòng tốt và sự hiểu biết

Kỷ nguyên AI không chỉ là cuộc đua về công nghệ, mà là phép thử về hệ giá trị. AI không quyết định tương lai, con người mới là người quyết định. Khi được dẫn đường bằng lòng tốt, sự hiểu biết và trách nhiệm, AI không chỉ phản chiếu con người, mà còn có thể giúp con người trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.

Thông điệp lớn nhất mà tập 10 Voices of Galaxy để lại nằm ở đó. Không chỉ hướng đến một xã hội biết dùng AI, mà quan trọng hơn là xây dựng một xã hội hiểu AI đúng và dùng AI đúng. Và trên hành trình ấy, người dẫn đường không phải là thuật toán, mà là chính con người Việt Nam hôm nay.