Không cần hack ngân hàng, tội phạm nhắm thẳng người dùng, lấy hàng ngàn tỉ

Đó là nhận định của Thiếu tướng Lê Minh Mạnh – Chi hội trưởng Chi hội phía Nam, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, nguyên Phó cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an – tại hội thảo “Báo chí với công tác nhận diện và phòng, chống lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số” diễn ra chiều 18-12, tại TP.HCM.

Theo ông Mạnh, các thủ đoạn lừa đảo hiện nay không còn mang tính đơn lẻ, thủ công mà ngày càng tinh vi, có tổ chức, xuyên biên giới, tận dụng triệt để các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, deepfake, giả mạo sinh trắc học, đồng thời khai thác sâu tâm lý chủ quan, thiếu kỹ năng an toàn số của người sử dụng.

“Lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số không còn là vấn đề kỹ thuật thuần túy hay trách nhiệm riêng của ngành ngân hàng, mà đã trở thành một thách thức an ninh phi truyền thống, tác động trực tiếp đến an ninh tài chính, trật tự xã hội và nền tảng niềm tin số quốc gia trong tiến trình chuyển đổi số”, Thiếu tướng Lê Minh Mạnh lưu ý.

Trong khi đó thông tin từ Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước cho thấy từ đầu năm đến nay, thông qua hệ thống SIMO (hệ thống giám sát, cảnh báo tài khoản thanh toán và ví điện tử có dấu hiệu gian lận, lừa đảo do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phối hợp Bộ Công an triển khai) đã phát hiện 592.000 bản ghi tài khoản thanh toán/ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. Qua đó cảnh báo khách hàng và ngăn chặn hàng trăm nghìn lượt giao dịch, bảo vệ hơn 2.570 tỉ đồng khỏi rủi ro.

Còn theo Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 – Bộ Công an), chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, cả nước đã ghi nhận hơn 1.500 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, với tổng thiệt hại ước tính trên 1.660 tỉ đồng. Đáng chú ý, phần lớn các vụ việc liên quan trực tiếp đến giao dịch tài chính và các ứng dụng ngân hàng số.

Theo các chuyên gia tại hội thảo, báo chí với khả năng tiếp cận rộng rãi và nhanh chóng, có vai trò then chốt trong việc nâng cao nhận thức, giúp người dân không trở thành ‘mắt xích yếu’ trên không gian mạng. Do đó vai trò của báo chí hiện nay là hết sức quan trọng trong công tác nhận diện vào phòng, chống lừa đảo qua ứng dụng ngân hàng số từ sớm, từ xa.

“Báo chí không chỉ là kênh phản ánh các vụ việc sau khi xảy ra, mà cần trở thành lực lượng đồng hành trong công tác cảnh báo sớm, tuyên truyền, giáo dục cộng đồng, góp phần hình thành “lá chắn nhận thức” cho xã hội. Mỗi bài viết, mỗi bản tin chính xác, kịp thời và có trách nhiệm sẽ góp phần bảo vệ người dân trước những rủi ro trên không gian mạng”, Thiếu tướng Lê Minh Mạnh nhận định.