Năm của những cuộc chiến chưa có hồi kết

Mở đầu năm 2025, ông Donald Trump chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ, mang theo kỳ vọng nhanh chóng kết thúc cuộc xung đột Ukraine.

Hòa bình Ukraine gần nhưng chưa rõ khi nào

Sở dĩ thế giới trông cậy hòa bình cho Ukraine khi Nhà Trắng đổi chủ là vì ông Trump từng đưa ra lời hứa sẽ kết thúc cuộc chiến “trong 24 giờ”. Tất nhiên, chẳng mấy ai khi đó tin rằng cuộc xung đột này chính xác có thể kết thúc “trong 24 giờ”, nhưng dư luận đặt niềm tin vào nỗ lực của Washington – vốn là nhà tài trợ chính cho Kyiv trong cuộc chiến.

Thế nhưng, mọi chuyện đã vỡ tan sau khi Tổng thống Trump và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky có cuộc gặp “thảm họa” tại Nhà Trắng hồi tháng 2. Sau đó, căng thẳng Mỹ – Ukraine có những bước xoa dịu, nhưng quan hệ Mỹ với châu Âu lại xấu đi khi Washington không ngần ngại chỉ trích và gây áp lực với các đối tác bên kia Đại Tây Dương. Điều đó khiến cho quan hệ ba bên Mỹ – EU – Ukraine gặp thách thức. Sau nhiều tháng với hàng loạt cuộc đàm phán, bao gồm cả cuộc gặp thượng đỉnh Tổng thống Mỹ Donald Trump với Tổng thống Nga Vladimir Putin, cũng như giữa ông Trump và ông Zelensky cùng nhiều cuộc điện đàm cấp cao, hòa bình cho Ukraine mới đây được chủ nhân Nhà Trắng mô tả là “đã đến rất gần”.

Thế nhưng, thực tế thì vẫn còn thách thức. Phân tích của Eurasia Group (Mỹ), đơn vị tư vấn và nghiên cứu rủi ro chính trị hàng đầu thế giới, gửi đến Thanh Niên chỉ ra vấn đề Ukraine vẫn còn một số điểm khó khăn. “Bao gồm bản chất chính xác của bất kỳ đảm bảo an ninh nào mà Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine – Tổng thống Zelensky cho biết Trump đã đề nghị 15 năm an ninh. Trump thừa nhận rằng có thể mất vài tuần để thu hẹp khoảng cách. Trong khi đó, các yêu cầu của Nga vẫn không thay đổi”, theo Eurasia Group.

Chính vì thế, một giải pháp thực sự hữu hiệu cho hòa bình của Ukraine vẫn cần nhiều thời gian.

Không riêng gì Ukraine, tình hình Trung Đông vẫn còn nhiều bất ổn. Bất chấp thỏa thuận hòa bình cho Dải Gaza đã bước qua giai đoạn 2, việc giải giáp lực lượng Hamas vẫn còn nhiều rào cản. Không những vậy, Israel không ngừng gia tăng sức ép quân sự lên Hezbollah tại Li Băng, đồng thời tình hình Yemen cũng không yên tĩnh khi giao tranh bùng phát gần đây.

Thách thức cho Đông Bắc Á

Khi những ngày cuối cùng của năm 2025 trôi qua, Trung Quốc đại lục tiến hành cuộc tập trận quy mô lớn tại eo biển Đài Loan. Cuộc tập trận được đánh giá là ở tầm mức kịch bản phong tỏa Đài Loan bằng sức mạnh quân sự. Cụ thể, ngày 29.12, Chiến khu Đông bộ của Giải phóng quân Trung Quốc (PLA) đã triển khai tàu chiến, máy bay chiến đấu và nhiều lực lượng khác tham gia cuộc tập trận “Sứ mệnh Công lý 2025” bao quanh Đài Loan.

Theo Cơ quan Phòng vệ Đài Loan thông báo, có gần 90 máy bay quân sự, 14 tàu quân sự và 14 tàu hải cảnh Trung Quốc hoạt động quanh hòn đảo trong cùng ngày 29.12. Vấn đề Đài Loan cũng trở thành yếu tố gây căng thẳng giữa Trung Quốc với tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi. Đó là khi bà Takaichi ám chỉ nếu xung đột nổ ra ở Đài Loan thì có thể gây ảnh hưởng an ninh quốc gia khiến Tokyo phải có động thái can thiệp.

Thực tế, năm 2025, Trung Quốc đã gia tăng hoạt động quân sự từ khu vực quần đảo Pratas (quần đảo Đông Sa) nằm ở phía bắc cho đến phía nam Biển Đông. Vì thế, Biển Đông trải qua một năm đầy biến động với nhiều rủi ro chực chờ khi Trung Quốc liên tục xảy ra va chạm với Philippines.

Không những vậy, Trung Quốc vừa xây dựng các cơ sở mới có khả năng được thiết kế để hỗ trợ các hệ thống tình báo, giám sát và trinh sát (ISR). Trong đó, nổi bật có hệ thống ăng ten định hướng, thiết bị cảm biến/thông tin liên lạc hoạt động gần nhau hoặc đỗ trực tiếp trên các mảng cố định. Các khí tài này được cho là giống hệ thống tác chiến điện tử di động. Các hệ thống này cũng cho phép không quân, hải quân và tên lửa của Trung Quốc nhắm mục tiêu nhanh chóng và chính xác hơn vào máy bay, tàu chiến và có thể cả tàu ngầm của nước khác hoạt động tại Biển Đông.

Cũng tại khu vực Đông Nam Á, căng thẳng đã bùng nổ thành xung đột giữa Thái Lan và Campuchia. Sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn, căng thẳng hai nước tạm lắng rồi bùng phát trở lại thành giao tranh và chỉ đạt thỏa thuận hòa bình vào những ngày cuối cùng của năm 2025. Tuy nhiên, thỏa thuận lần 2 này chỉ là bước đầu nền tảng để giải quyết bất đồng giữa hai bên.