Ông Lê chế tạo máy cho nông dân được phong Anh hùng Lao động

Ông là Vũ Hữu Lê (91 tuổi, Giám đốc Công ty TNHH Cơ khí và Xây lắp Hồng Hà, tỉnh Lào Cai), là một trong 19 tập thể, cá nhân điển hình tỉnh Lào Cai được tham dự Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ 11.

‘Máy của ông Lê’

Cầm trên tay báo cáo thành tích và tấm ảnh chụp chiếc máy vò chè do ông chế tạo, ông tươi cười nói: “Đây là lần thứ tư tham dự đại hội và đặc biệt hơn, lần này tôi vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động.

Đây là sự ghi nhận, đánh giá công lao của tôi đối với sự nghiệp phát triển nông nghiệp nông thôn, đồng thời là động lực để tôi tiếp tục cống hiến”.

Ông kể máy vò chè kiểu Liên Xô là chiếc máy nông nghiệp đầu tiên ông chế tạo cách đây 27 năm, và đến nay ông cũng không nhớ chính xác số máy móc sản xuất nông nghiệp mà ông đã chế tạo cho bà con nông dân.

“Tôi xuất thân từ một nông dân học hết lớp 7 nhưng nhờ chịu học, chịu làm nên cách đây 62 năm tôi đã được Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng ba” – ông nói và cho biết năm 1964, ông được Nhà nước cử đi học tại Liên Xô, chuyên ngành cơ khí chế tạo máy nông nghiệp.

Đến năm 1971, ông cầm tấm bằng đỏ (tốt nghiệp loại xuất sắc), trở về làm Phó giám đốc, rồi Giám đốc Nhà máy Cơ khí tỉnh Yên Bái. Năm 1990 ông về hưu.

“Tôi rất thích chế tạo máy nhưng khi làm ở Nhà nước chưa có điều kiện, nên ngay khi về hưu tôi đã lập ra tổ hợp tác cơ khí, nhưng khi đó gặp nhiều khó khăn về vốn, công cụ, thiết bị nên tôi phải đi thu mua sắt vụn.

Sau ba năm buôn sắt vụn, tích cóp được chục triệu đồng, tôi quyết định mua máy tiện, mở xưởng cơ khí rộng khoảng 300m² và thuê thêm 5 người phụ giúp.

Ban đầu tôi làm những vật dụng đơn giản như xẻng, cuốc, xe cải tiến… sau đó có điều kiện hơn tôi mới chuyển sang nghiên cứu máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp”, ông Lê nhớ lại.

Theo ông Lê, giai đoạn 1990-2000, nhiều địa phương Yên Bái, Lào Cai, Phú Thọ, Lai Châu… mở rộng diện tích trồng chè, song các cơ sở chế biến chè và bà con nông dân khó khăn, không phải ai cũng có điều kiện để mua một chiếc máy vò chè nhập từ Liên Xô với giá 200-300 triệu đồng – giá trị rất lớn thời điểm đó.

Thấy vậy ông bắt tay vào nghiên cứu, mua đồ cũ gia công máy vò chè giá rẻ để phục vụ bà con nông dân.

Sau khoảng một năm mày mò nghiên cứu, ông chế tạo thành công một chiếc máy vò chè đầu tiên. Tuy nhiên khi làm ban đầu không thể thành công ngay, mà phải mất thêm một tháng nữa thì máy mới hoạt động trơn tru.

“Nhờ tận dụng được đồ cũ nên giá bán khi đó chỉ bằng khoảng 1/10 so với giá máy nhập ngoại mà năng suất không hề kém cạnh, vì thế ngay sau khi giới thiệu, tôi bán được ngay chiếc máy này cho một người dân trồng chè ở Phú Thọ”, ông nhớ lại.

Ông cho biết đến nay công ty đã chế tạo nhiều loại máy vò chè xanh, vò chè đen, máy tạo hình chè, máy sấy chè, sàng chè… có công suất 10-20 tấn chạy bằng than, củi, điện, gas với giá bằng 30% giá máy nhập khẩu nên phù hợp với nhu cầu và điều kiện của bà con nông dân vùng trung du và vùng cao.

Đặc biệt, từ năm 2022 ông đã nghiên cứu, chế tạo mới máy vò chè đa năng với công suất 220kg/lần vò, đặc biệt máy thiết kế mới giúp chè khi vò có sóng đẹp, không bị vón cục và giập nát, năng suất tăng 3,5 lần so với các loại máy vò chè cũ.

Nhờ những tính năng vượt trội, đến nay ông đã bán ra thị trường hơn 1.000 máy chế biến chè cho bà con ở các tỉnh Lào Cai, Phú Thọ, Tuyên Quang, Lai Châu, Lâm Đồng…

Không chỉ sản xuất máy cho cây chè, ông còn nghiên cứu máy nghiền củ dong, máy lọc bột dong, máy ép miến dong cho năng suất gấp 2-3 lần so với máy thủ công, giúp người làm miến giảm được sức lao động, tăng giá trị của sản phẩm miến dong, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Đối với cây quế, ông còn nghiên cứu, sản xuất ra các máy chẻ quế, bào quế, máy chọn lọc quế xuất khẩu, máy cắt liên hoàn phân đoạn quế sao có công suất 3-3,5 tấn/ngày, tăng gấp 6 lần so với cắt bằng tay.

“Tôi từng đi cày, đi bừa, hiểu rõ nỗi vất vả của người nông dân, nên mọi sản phẩm cơ khí tôi chế tạo đều hướng đến mục tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Điểm khác biệt của các loại máy móc do tôi làm ra đều xuất phát từ những chuyến đi xuống đồng ruộng và hỏi nông dân cần gì, làm ra sao, từ đó chế tạo những thiết bị phù hợp.

Nhờ vậy nhiều sản phẩm được bà con đón nhận, giúp không ít hộ nông dân vươn lên khá giả và mọi người thường gọi tôi là ‘máy ông Lê'” – ông nói.

Chưa nghĩ đến nghỉ ngơi vì còn đam mê

Theo ông Lê, khi chế tạo máy nông nghiệp ông luôn trước hết phải đặt ra tiêu chí giá thành rẻ, phù hợp với khả năng chi trả của người tiêu dùng, nhất là nông dân, “tôi làm chỉ lấy lãi đủ ăn 3-5%”.

Thứ hai, máy phải dễ sử dụng, mức độ cơ giới hóa vừa đủ để bà con có thể vận hành thuận tiện. Thứ ba, dễ sửa chữa, dễ thay thế linh kiện và quan trọng hơn, người làm máy phải luôn đồng hành cùng nông dân trong suốt quá trình sử dụng.

“Chiếc Kia Morning của tôi luôn sẵn sàng lên đường đi sửa chữa máy cho bà con. Có lần tôi đi 300 cây số chỉ để sửa chữa 15 phút, mà chỉ vì nguyên nhân rất đơn giản là một con thạch sùng chui vào bảng điện khiến máy ngừng hoạt động”, ông Lê vừa nói vừa cười.

Dù chuẩn bị bước sang tuổi 91, nhưng ông “chưa hề nghĩ đến nghỉ ngơi vì còn đam mê với nghề”.

“Tôi vẫn làm để đền ơn đáp nghĩa vì Đảng, Nhà nước đã cho mình đi học. Hơn nữa, người nông dân quý mến tôi như một ân nhân, lúc nào cũng tìm đến máy của ông Lê, đây là điều động viên tôi làm tiếp và làm việc để nâng cao sức khỏe.

Và cuối cùng là ngày nay làm đơn giản, nhàn quá, chỉ cần nhấc điện thoại là có đủ vật tư để làm, không giống như ngày trước phải đi mua thiết bị rất vất vả. Bây giờ chỉ cần có quyết tâm và tính toán là thành công”, ông chia sẻ.

Ông cho biết thêm năm vừa qua, ông cùng công ty đã triển khai và hoàn thành tới 8 đề tài mới và đang tiếp tục tập trung nghiên cứu, chế tạo máy sàng rung lắc chọn lọc quế, máy đốt rác lấy nhiệt sạch… để phục vụ bà con nông dân làm nông nghiệp.

“Trong cuộc sống nông nghiệp có nhiều đề tài chưa làm hết, nhưng mỗi năm tôi đặt mục tiêu phải có hai đề tài mới vì trong cuộc sống, trong sản xuất luôn có những đổi mới”, ông nói.