PepsiCo đồng hành cùng nông dân trong hành trình nâng chuẩn vùng nguyên liệu bền vững

Khi nhà nông chuyển mình để nâng chuẩn vùng nguyên liệu

Trước những tác động ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu ngay từ đầu vụ mới, nông dân chịu áp lực lớn phải thay đổi để thích ứng. Mưa lớn bất thường, nắng nóng cực đoan và thiên tai liên tiếp không chỉ gây thiệt hại tại miền Trung, Tây Nguyên mà còn làm gia tăng rủi ro cho các vùng trồng mở rộng ở miền Bắc, trong bối cảnh sâu bệnh, chi phí đầu vào tăng cao, yêu cầu chất lượng quốc tế đối với khoai thương phẩm…

Trong bối cảnh đó, chương trình đào tạo nông dân của PepsiCo, được triển khai ngay sau lễ khánh thành Nhà máy Thực phẩm PepsiCo Ninh Bình vào cuối tháng 11 năm 2025, đã đáp ứng đúng nhu cầu cấp thiết, giúp nông dân tiếp cận kỹ thuật hiện đại, tư duy sản xuất khoa học và hướng tới canh tác bền vững hơn để bảo vệ sinh kế lâu dài

Ông Denpong Archamongkol, Giám đốc Chuỗi Cung ứng PepsiCo Đông Dương chào đón nông dân tham gia Khóa đào tạo (Ảnh: PepsiCo)

Điểm đáng chú ý là chương trình quy tụ lực lượng nông dân đa thế hệ. Bên cạnh những nông dân dày dạn kinh nghiệm là ngày càng nhiều gương mặt trẻ, sẵn sàng tiếp thu công nghệ, chấp nhận thay đổi cách canh tác và tham gia các mô hình hợp tác mới. Sự cộng hưởng giữa kinh nghiệm và tư duy mới này đang từng bước hình thành nên lực lượng “nông dân chủ lực” của vùng nguyên liệu miền Bắc – lớp kế thừa có hiểu biết kỹ thuật, tư duy chuỗi giá trị và khả năng thích ứng cao với những yêu cầu bền vững trong dài hạn.

Mô hình 3 trong 1: từ đào tạo đến thực hành để thay đổi

Trong bối cảnh cấp bách đó, mô hình đào tạo “3 trong 1” được triển khai như một lộ trình rõ ràng, giúp người nông dân đi từ nhận thức đến hành động và thay đổi thực chất ngay trên ruộng đồng của mình.

Chương trình tập trung nâng chuẩn nền tảng kỹ thuật, giúp nông dân hiểu rõ giá trị của nông nghiệp bền vững trước khi áp dụng. Thông qua quy trình canh tác khoai tây hiện đại, tổ chức sản xuất theo chuỗi và tư duy làm nông có kế hoạch, nông dân nhận ra rằng việc chuẩn hóa từng khâu từ xuống giống đến quản lý sâu bệnh, châm phân, tưới nước… giúp giảm rủi ro mùa vụ, nâng cao hiệu quả và bảo vệ chi phí đầu tư ngay từ đầu.

Chương trình tiếp tục dẫn dắt nông dân từng bước làm chủ công nghệ. Tại Trung tâm Chuyển giao Công nghệ của PepsiCo, tỉnh Bắc Ninh, nông dân trực tiếp trải nghiệm các giải pháp như drone phun thuốc, hệ thống tưới chính xác, phân tích đất dựa trên dữ liệu và các mô hình tối ưu tài nguyên. Công nghệ không còn là khái niệm xa vời, mà trở thành yếu tố thiết thực giúp họ nhìn rõ mối liên hệ giữa dữ liệu, quyết định canh tác và hiệu quả sản xuất.

Sự xuất hiện của chương trình đào tạo sau Lễ khánh thành nhà máy mới PepsiCo tại Ninh Bình được nông dân nhìn nhận như cơ hội để “làm nghề bài bản hơn”, tiếp cận những phương pháp mới và có mạng lưới nông dân tin cậy ở phía Bắc để tăng cường cơ hội hợp tác kinh doanh và hỗ trợ lẫn nhau. Họ đã ý thức rõ rằng cần phải thay đổi để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu PepsiCo: làm đúng kỹ thuật, nâng chất lượng quản trị và giá trị nông sản.

Với họ, đây không chỉ là một khóa học, mà là bước thay đổi tư duy làm nông, từ tư duy sản xuất nông nghiệp truyền thống sang tư duy kinh tế nông nghiệp – phù hợp với xu hướng sản xuất hiện đại và mục tiêu giảm phát thải quốc gia. Công nghệ giúp họ nhận ra: tiết kiệm nước, giảm chi phí, giảm sai sót là hoàn toàn có thể, và làm nông “dựa vào dữ liệu” mang lại sự yên tâm hơn so với các phương pháp truyền thống và theo thói quen nhiều năm qua.

Đáng chú ý, khóa đào tạo này cũng đánh dấu việc PepsiCo tăng cường triển khai ở phía Bắc chương trình quản lý rác thải nông nghiệp đã thực hiện liên tục, hiệu quả nhiều năm tại khu vực Tây nguyên. Chương trình này hỗ trợ phân loại rác nguy hại và không nguy hại, thiết lập mạng lưới điểm thu gom và cơ chế ghi nhận khối lượng tại địa phương để chuyển tới các đơn vị tái chế, xử lý rác chuyên nghiệp. Tại Khóa đào tạo, PepsiCo cũng khởi động cuộc thi thu gom rác nông nghiệp với các điểm thu gom chủ chốt tại Bắc Ninh, Thái Bình và Thanh Hóa trong vụ Đông Xuân 2025–2026, góp phần giảm thiểu ô nhiễm trên đồng ruộng và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng nông dân.

Nông dân tham gia tập huấn thu gom rác nông nghiệp tại Ninh Bình và Bắc Ninh. (Ảnh: PepsiCo)

Với họ, việc giữ đồng ruộng sạch không chỉ là làm theo hướng dẫn, mà là một lựa chọn mang tính sống còn để bảo vệ sức khỏe đất, môi trường canh tác và sinh kế lâu dài cho thế hệ sau. Chính từ những thay đổi trong hành vi hằng ngày này, giá trị của nông nghiệp bền vững mới thực sự bắt đầu hình thành và lan tỏa.

Bén rễ những giá trị bền vững cho nền nông nghiệp Việt Nam

Sau chương trình đào tạo, nhiều nông dân cho biết họ tự tin hơn khi bước vào vụ mùa mới. Không chỉ nắm chắc kiến thức kỹ thuật, họ còn biết cách vận dụng công nghệ để quản lý sản xuất, giảm lãng phí và tối ưu chi phí. Việc tham gia mô hình liên kết giúp người nông dân yên tâm hơn về đầu ra, từ đó tập trung nâng cao chất lượng canh tác.

Những lợi ích này được củng cố bằng các số liệu thực tế từ mô hình trồng khoai tây bền vững. Năng suất trung bình tăng thêm 23–26 tấn mỗi hecta, đặc biệt có hộ đạt tới 54 tấn; lượng nước tưới giảm khoảng 3.800 mét khối mỗi hecta, giúp tiết kiệm hơn 5 triệu mét khối nước trong năm 2023; lượng nước pha thuốc bảo vệ thực vật giảm gấp 10 lần; chi phí sản xuất giảm trung bình khoảng 02 triệu đồng mỗi hecta. Những con số này cho thấy hiệu quả sản xuất có thể được cải thiện đáng kể song song với việc bảo vệ môi trường và sức khỏe người làm nông.

Nông dân áp dụng khoa học công nghệ trong canh tác nông nghiệp bền vững. (Ảnh: PepsiCo)

Từ những trải nghiệm và kết quả cụ thể, người nông dân ngày càng đồng thuận rằng nông nghiệp bền vững không phải là khái niệm xa vời, mà là con đường thực tế để ổn định thu nhập, thích ứng với biến đổi khí hậu và duy trì nghề nông lâu dài. Trong hành trình đó, PepsiCo cùng các cơ chế hợp tác như Nhóm PPP ngành Rau quả trong khuôn khổ Đối tác Phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam (PSAV) và Mạng lưới Đổi mới sáng tạo lương thực thực phẩm Việt Nam (Food Innovation Hub) được nhìn nhận là những “bệ đỡ” giúp người nông dân tiếp cận tri thức, công nghệ và thị trường một cách bài bản hơn.

Từ chính sự chuyển biến trong tư duy và hành động của người nông dân, một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững đang dần hình thành tại miền Bắc. Đó là hệ sinh thái nơi sản xuất gắn liền với bảo vệ môi trường, nơi con người làm chủ công nghệ và chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, từng bước góp phần vào mục tiêu Net Zero và xây dựng nền nông nghiệp vững vàng cho tương lai.