‘Ronaldo lan tỏa khát khao trở thành người giỏi nhất’

– Khi mới nhậm chức, ông từng nói việc một HLV ngoại có thể bị xem là điểm trừ với người hâm mộ. Cảm xúc của ông hiện tại ra sao?

– Thực tế khá thú vị. Trước tôi, chỉ có hai HLV ngoại dẫn dắt Bồ Đào Nha, đều nói tiếng Bồ Đào Nha và đều là người Brazil. Cá nhân tôi luôn cảm thấy được chào đón nồng nhiệt, không chỉ trên cương vị HLV trưởng mà cả trong cuộc sống thường ngày cùng gia đình. Chúng tôi cảm thấy như đang ở nhà. Tôi hiểu những sự hoài nghi: vì sao phải cần một HLV ngoại khi HLV người Bồ Đào Nha thuộc nhóm được đánh giá cao nhất thế giới? Chính vì vậy, ưu tiên của tôi là học tiếng Bồ Đào Nha càng sớm càng tốt. Nếu là CĐV, tôi cũng muốn HLV trưởng nói được ngôn ngữ của quốc gia mình.

– Nhìn lại ba năm qua, ông đánh giá hành trình của mình ra sao?

– Tôi luôn làm việc với tư duy để lại di sản dài hạn, hướng tới 20 năm tiếp theo. Đó là trách nhiệm lớn. Chúng tôi đã chơi 36 trận, đạt được sự cân bằng và tính ổn định rất cao. Ở cấp độ đội tuyển, bạn chỉ có vài ngày chuẩn bị cho mỗi trận, nên việc thay đổi toàn bộ danh sách cầu thủ là không hợp lý vì sẽ làm mất các khái niệm chiến thuật. Chúng tôi duy trì sự gắn bó của những cầu thủ giàu kinh nghiệm và luôn khát khao khoác áo tuyển như Bruno Fernandes, Bernardo Silva, Ruben Neves, Ruben Dias hay Cristiano Ronaldo.

Song song với đó, những tài năng mới đã được trao cơ hội và tạo ra khác biệt như Vitinha, Joao Neves, Francisco Conceicao, Pedro Neto hay Renato Veiga. Hệ thống đào tạo trẻ của Bồ Đào Nha thực sự đáng ngưỡng mộ. Một quốc gia chỉ 11 triệu dân nhưng mỗi năm vẫn sản sinh 3-4 cầu thủ đẳng cấp cao.

– Bồ Đào Nha nằm ở bảng K World Cup 2026 cùng Colombia, Uzbekistan và đội thắng ở vòng play-off. Cảm xúc của ông về lễ bốc thăm thế nào?

– Tôi học được rằng bốc thăm nên mang lại sự tôn trọng đối thủ, nhưng không nên tạo ra quá nhiều cảm xúc. Những đội vô địch World Cup không phải là những đội mạnh nhất ngay từ đầu, mà là những đội trưởng thành dần qua giải. Điều khiến chúng tôi hài lòng là lịch thi đấu cho phép các đội chuẩn bị tốt. Trận ra quân vào ngày 17/6 giúp chúng tôi cân đối thời gian từ sau chung kết Champions League để chăm sóc cầu thủ theo cách cá nhân hóa hơn.

– Ông đánh giá thế nào về World Cup 48 đội?

– Tôi rất thích vì World Cup nên dành cho tất cả, và việc góp mặt ở giải đấu này nên dễ tiếp cận hơn. Tuy nhiên, tôi không hoàn toàn hài lòng với thể thức hiện tại vì có quá nhiều trận và không phải trận nào cũng mang tính quyết định. Tôi cho rằng đội nhất bảng nên được vào thẳng vòng sau như ở Champions League. Điều đó sẽ tránh tình trạng trận cuối vòng bảng trở thành toan tính về lịch trình hay đối thủ, điều đi ngược lại tinh thần bóng đá – đó là phải thắng mọi trận.

– Ông sắp vượt Vicente del Bosque để trở thành HLV người Tây Ban Nha dự nhiều World Cup nhất (3). Cảm xúc của ông thế nào?

– Đôi khi nhìn lại những thống kê đó, tôi thấy rất xúc động. Tôi tự hào vì điều này không hề dễ dàng. Bạn phải liên tục thích nghi và luôn tò mò học hỏi. Tôi muốn tận dụng tối đa kinh nghiệm ấy, bởi World Cup tới sẽ vô cùng phức tạp, vượt xa những gì thuần túy về chiến thuật.

– Bồ Đào Nha đã thành công ở hầu hết các cấp độ, nhưng vẫn thiếu World Cup. Đây có phải thời điểm để trả món nợ lịch sử?

– Điều này cho thấy sự khác biệt giữa “đội được đánh giá cao” và “ứng cử viên vô địch”. Theo tôi, chỉ những đội từng vô địch World Cup mới thực sự là ứng viên vô địch. Về tâm lý, việc biết rằng một thế hệ trước đã làm được điều đó mang lại sức mạnh rất lớn. Dù vậy, tôi có niềm tin rất lớn vào tập thể hiện tại, vào cách họ sống cùng đội tuyển. Di sản của Eusebio và thế hệ giành hạng ba World Cup 1966 là nguồn cảm hứng lớn. Đội tuyển đã sẵn sàng cho thử thách, dù chúng tôi hiểu rõ độ khó.

– Vậy đâu là những ứng viên vô địch tại World Cup 2026?

– Đó là những đội từng vô địch World Cup và đang đạt phong độ tốt.

– Ông không thấy đội nào vượt trội hẳn sao?

– Hiện tại, tôi thấy một số đội rất sẵn sàng như Tây Ban Nha. Đức cũng đang chuẩn bị tốt sau những gì xảy ra ở Nations League và họ là đội châu Âu duy nhất vô địch World Cup trên đất châu Mỹ. Pháp luôn được sinh ra cho các giải đấu lớn, và tất nhiên không thể bỏ qua Brazil hay Argentina.

– Ông đánh giá thế nào về tuyển Tây Ban Nha?

– Rất tốt. Sau chức vô địch Euro 2024, ngoài yếu tố chiến thuật vốn luôn ở đẳng cấp cao, họ đã xây dựng được một môi trường tích cực, bảo vệ cầu thủ và giúp họ tận hưởng bóng đá. Luis de la Fuente xứng đáng nhận mọi sự ghi nhận. Tây Ban Nha giờ có thể thắng dù kiểm soát bóng ít hơn, cũng có thể áp đặt thế trận hoặc phản công hiệu quả. Điều đó đến từ bầu không khí lành mạnh và tính cạnh tranh cao trong đội, giúp họ duy trì sự ổn định ở mọi trận đấu.

– Ông có muốn gặp Tây Ban Nha ở chung kết World Cup không?

– Việc chơi được tám trận tại World Cup đã là một thành công. Các đội tuyển châu Âu đều gặp bất lợi lớn, nhưng điều này ít khi được nhắc tới: phải thích nghi với ba quốc gia khác nhau, với vấn đề di chuyển, độ cao và khí hậu. World Cup 2022 thì hoàn toàn ngược lại, tập trung một địa điểm và diễn ra giữa mùa giải.

Tôi rất muốn được chơi một trận chung kết. Về mặt cảm xúc, chúng tôi luôn tôn trọng nguồn cội của mình, nhưng trên phương diện chuyên môn, mọi thứ đều hướng tới mục tiêu có thể đạt được. Nếu được chơi thêm một trận chung kết nữa, như ở Nations League, đó sẽ là điều tuyệt vời. Tây Ban Nha chắc chắn sẽ tiến sâu, và một trận chung kết sẽ phản ánh một quá trình làm việc rất tốt của cả hai đội.

– Ông từng trải qua chuỗi 42 trận bất bại ở vòng loại cùng Bồ Đào Nha và Bỉ. Làm thế nào để đạt được điều đó?

– Thật ra tôi gặp nhiều khó khăn khi mới chuyển sang làm HLV đội tuyển. Trước đó, tôi trải qua bảy mùa giải rất khắc nghiệt ở Ngoại hạng Anh, nơi HLV luôn chỉ nghĩ tới trận kế tiếp. Ở đội tuyển thì ngược lại. Các đợt tập trung rất căng thẳng, nhưng sau đó có thời gian để nhìn lại và đánh giá công việc. Vì vậy, tôi đặt ra yêu cầu rất cao ở mọi trận đấu. Chính điều đó tạo nên sự ổn định, điều không hề dễ dàng, bởi đó là gần năm chiến dịch vòng loại liên tiếp giữa Euro và World Cup.

– Ông đang sở hữu tỷ lệ thắng cao nhất lịch sử tuyển Bồ Đào Nha (69,4%). Điểm mạnh lớn nhất của Bồ Đào Nha là gì?

– Đó là sự linh hoạt chiến thuật. Thử nghiệm các phương án thì dễ, nhưng thực hiện tốt thì rất khó. Điều này đến từ nền tảng đào tạo của cầu thủ Bồ Đào Nha: họ giàu tính cạnh tranh và rất thích tiếp thu thông tin chiến thuật. Sự kết hợp đó cho phép đội tuyển chơi theo nhiều cách khác nhau, tùy vào yêu cầu của từng trận đấu.

– Ông từng làm việc với Hazard, De Bruyne, Courtois, Lukaku ở Bỉ; giờ có Cristiano, Vitinha, Bruno Fernandes, Bernardo Silva ở Bồ Đào Nha. Đây có phải “thế hệ vàng” của bóng đá Bồ Đào Nha?

– Thế hệ hay nhất trong lịch sử bóng đá Bồ Đào Nha vẫn là đội tuyển năm 1966. Một thế hệ chỉ thực sự được ghi nhận khi giành được danh hiệu. Chúng tôi đang có những cầu thủ xuất sắc với tinh thần cạnh tranh rất cao. Thách thức nằm ở chỗ đó. Tập thể này xứng đáng trở thành thế hệ hay nhất, nhưng điều đó không tự đến. Họ phải giành được nó trên sân.

– Bồ Đào Nha vừa vô địch Nations League. Danh hiệu này có ý nghĩa thế nào?

– Rất lớn. Nations League đã được cải tiến qua từng phiên bản và hiện là giải đấu cấp đội tuyển có nhiều trận nhất, với 10 trận, kéo dài suốt 10 tháng, đòi hỏi sự ổn định và bền bỉ cao. Ở vòng chung kết, chúng tôi thắng Đức ngay tại Đức sau 25 năm, rồi đối đầu Tây Ban Nha – đương kim vô địch châu Âu – trong trận chung kết đầu tiên giữa hai đội. Độ khó là rất cao, dù giải đấu chưa có uy tín như Euro hay World Cup.

– Ông từng vô địch Cup FA với Wigan, giành HC đồng World Cup 2018 cùng Bỉ và vô địch Nations League với Bồ Đào Nha. Ông xếp các thành công này thế nào?

– Không có thứ tự nào cả. Tất cả đều đến từ cùng một nền tảng: làm việc chăm chỉ và xây dựng môi trường hiệu suất cao. Giống như việc chọn giữa các con của mình vậy – mỗi thành công đều khác nhau, nhưng đều đặc biệt và có ý nghĩa riêng.

– Cristiano Ronaldo từng nói: “Thế hệ này xứng đáng và đặc biệt là HLV. Những gì họ làm với ông ấy là không công bằng. Dù tôi có ở đây hay không, ông ấy vẫn là HLV lý tưởng cho đội tuyển”. Ông cảm thấy thế nào khi nghe điều đó?

– Đó là một thông điệp rất mạnh mẽ, thể hiện vai trò lãnh đạo. Cần đặt phát biểu đó vào đúng bối cảnh. Tôi đến Liên đoàn khi chủ tịch cũ kết thúc nhiệm kỳ, rồi có chủ tịch mới, kèm theo nhiều đồn đoán và thay đổi. Trong hoàn cảnh đó, tập thể phản ứng bằng cách cống hiến hết mình trên sân. Điều này rất đáng trân trọng và cho thấy kinh nghiệm, vai trò dẫn dắt của đội trưởng trong việc giữ sự ổn định cho đội bóng.

– Chức vô địch Nations League có thay đổi vị thế của ông tại Bồ Đào Nha không?

– Không. Nhiệm vụ của HLV là thắng trận và tạo dựng di sản, điều đó không thay đổi. Khi tôi đến Bồ Đào Nha, mục tiêu là xây dựng một quá trình hướng tới đích lớn hơn là World Cup. Giờ chỉ còn bước cuối cùng. Những con số đã nói lên tất cả. Đội tuyển đã thể hiện ở mức rất cao, và đó là điều cần phải yêu cầu ở một HLV trưởng, bất kể có danh hiệu hay không.

– Ông từng được đề cử giải “The Best”. Ông có cảm giác mình được đánh giá cao hơn ở nước ngoài so với Tây Ban Nha?

– Trong bóng đá, sự ghi nhận luôn phải dành cho tập thể. Khi HLV được nhắc đến, đó là vì đội bóng đã giành danh hiệu. Cá nhân tôi cảm thấy được tôn trọng vì có toàn quyền quyết định chuyên môn, và đó là sự tôn trọng lớn nhất dành cho một HLV.

– Ở khía cạnh cảm xúc, ông trải qua trận chung kết Nations League gặp Tây Ban Nha như thế nào?

– Dù ở CLB hay đội tuyển, bạn đều phải “khóa” đối thủ lại. Trọng tâm luôn là chiến thuật và cách hỗ trợ cầu thủ, gần như không còn chỗ cho cảm xúc. Kinh nghiệm giúp bạn làm được điều đó. Trong trận đấu, tôi không cảm thấy mình đối đầu Tây Ban Nha. Chỉ khi nhìn lại sau này, tôi mới nhận ra đó là đội tuyển của quốc gia nơi tôi sinh ra.

– Đâu là chìa khóa giúp Bồ Đào Nha đánh bại Tây Ban Nha?

– Tây Ban Nha là đối thủ khiến bạn phải phòng ngự ở hai trạng thái rất khác nhau: không thể để họ thoải mái triển khai bóng, đồng thời phải kiểm soát các pha tấn công nhanh ra sau lưng hàng thủ với Lamine Yamal và Nico Williams. Chúng tôi phải đạt trạng thái cao nhất, chơi sòng phẳng và là chính mình. Yếu tố quyết định là việc đội bóng càng chơi càng tốt và đạt điểm rơi thể lực ở hiệp phụ. Những sự thay đổi như Diogo Jota, Rafael Leao hay Ruben Neves mang lại tác động lớn.

– Cristiano Ronaldo luôn là chủ đề bàn luận. Vì sao ở tuổi gần 41, anh vẫn là lựa chọn không thể thay thế?

– Đó là thái độ. Chúng tôi luôn đánh giá cầu thủ dựa trên ba yếu tố: tài năng, kinh nghiệm và thái độ cống hiến cho đội tuyển. Cristiano có sự khắt khe tối đa với chính mình, luôn sẵn sàng hiện diện và đóng góp. Khát khao trở thành người giỏi nhất lan tỏa trên sân. Điều đó mang tính truyền cảm hứng. Việc ghi 25 bàn sau 30 trận khi đá trung phong cho thấy những gì anh làm tạo ra giá trị rất lớn cho đội tuyển.

– Thống kê cho thấy Ronaldo chưa từng có hiệu suất ghi bàn cao như vậy dưới thời các HLV khác.

– Điều này liên quan nhiều đến sự thay đổi vị trí. Từ một cầu thủ chạy cánh kỹ thuật, Cristiano giờ là điểm tựa trong vòng cấm. Chúng tôi nhìn thấy rất rõ tác động chiến thuật: khi anh có mặt trên sân, đối thủ luôn phải bố trí thêm người theo kèm, từ đó tạo ra khoảng trống cho các cầu thủ khác.

– Ronaldo đã có 955 bàn thắng. Ông tin Ronaldo có thể chạm mốc 1.000 bàn không?

– Cristiano đang ở giai đoạn rất tốt vì anh sống trọn vẹn với hiện tại. Khi nói về mục tiêu, anh không đặt nặng những con số dài hạn. Bí quyết của anh là trở thành phiên bản tốt nhất mỗi ngày và tận hưởng công việc. Những con số sẽ tự đến như hệ quả, chứ không phải mục tiêu.

– Một năm thành công về chuyên môn nhưng cũng gắn với mất mát lớn. Sự ra đi của Diogo Jota ảnh hưởng thế nào đến đội tuyển?

– Đó là mất mát mang tính nhân văn, vượt ra ngoài thể thao. Mỗi người có cách đối diện khác nhau, và tập thể đã xử lý với tinh thần trách nhiệm cao. Diogo luôn tích cực, sẵn sàng chiến đấu và là mẫu cầu thủ toàn diện: giàu năng lượng, đa năng, có khả năng ghi bàn. Cậu ấy là người không thể thay thế. Chúng tôi cùng nhau vô địch Nations League và đều biết giấc mơ của Diogo là World Cup. Điều còn lại là thông điệp sống trọn vẹn với hiện tại. Diogo trở thành một nguồn động lực tinh thần, nhắc nhở đội bóng phải cống hiến hết mình.

– Ông có thể nói thêm về con người Diogo Jota?

– Rất gần gũi và luôn quan tâm tới cộng đồng. Cậu ấy có học viện bóng đá ở quê nhà, là một trong những gương mặt tiêu biểu quảng bá eSports bóng đá. Trong phòng thay đồ, Diogo được tất cả yêu mến. Với Diogo, bóng đá rất giản dị: luôn nỗ lực hết mình và tin vào những điều tưởng chừng không thể. Sự nghiệp của cậu ấy là minh chứng rõ ràng cho điều đó.

– Luis Enrique từng nói về Vitinha: “Đây không phải chiến thuật, đây là PlayStation”. Ông đánh giá thế nào?

– Vitinha có khả năng thực hiện chính xác những gì HLV hình dung trong đầu. Cậu ấy đọc trận đấu rất nhanh, kiểm soát bóng xuất sắc. Những phẩm chất đó không dễ tìm và tôi hoàn toàn đồng tình với nhận xét của Luis Enrique.

– Nuno Mendes có phải hậu vệ trái hay nhất mà ông từng thấy?

– Cậu ấy là người toàn diện nhất. Nuno có thể phòng ngự, tấn công, chơi rộng hoặc bó vào trong, thậm chí đảm nhiệm vai trò trung vệ lệch trái. Tôi chưa từng thấy hậu vệ trái nào xuất sắc ở nhiều khía cạnh đến vậy.

– Càng về sau, ông thấy mình gần hay xa bóng đá Tây Ban Nha hơn?

– Tôi không lên kế hoạch dài hạn. Nếu hỏi hiện tại, tôi thấy mình rất xa. Tôi tin vào việc sống với hiện tại và để sự tò mò dẫn lối.

– Ông có nghĩ tới khả năng một ngày làm HLV trưởng tuyển Tây Ban Nha?

– Hiện tại, tôi chỉ thấy mình ở đội tuyển Bồ Đào Nha. Trọng tâm của chúng tôi là chuẩn bị cho World Cup. Sau đó, mọi thứ phụ thuộc vào dự án và con người, nhưng lúc này tôi không nghĩ tới nơi nào khác.

– Ông có nhớ nhịp sống hàng ngày ở cấp CLB?

– Không. Hai môi trường rất khác nhau và đều đáng trải nghiệm. Làm việc ở đội tuyển giúp HLV trưởng thành hơn nhờ khả năng nhìn lại và phân tích. Ở cấp đội tuyển, thất bại đồng nghĩa với nỗi thất vọng của cả một quốc gia, và bạn phải học cách sống chung với áp lực đó.

Hồng Duy (theo Marca)