Syria đạt những bước tiến ban đầu trong tái thiết đất nước

Sau quãng thời gian dài rối ren do nội chiến, Syria bước vào giai đoạn chuyển tiếp chính trị, đồng thời tái thiết đất nước, khôi phục hạ tầng và cải thiện cuộc sống người dân. Chỉ vài ngày sau khi được chỉ định làm Tổng thống lâm thời Syria, ông Ahmed al-Sharaa đã tiến hành chuyến công du nước ngoài đầu tiên đến Saudi Arabia.

Theo báo Al-Ahram của Ai Cập, các cuộc thảo luận trong chuyến công du tập trung vào tình hình nội bộ Syria, nhất là việc thành lập quân đội thống nhất bằng cách hợp nhất các phe phái vũ trang. Hai bên cũng bàn về đề xuất của Saudi Arabia tổ chức một hội nghị quốc tế nhằm tái thiết Syria.

Liên tục đón tiếp các đoàn ngoại giao cấp cao nước ngoài đến thăm, chính quyền chuyển tiếp ở Syria đang nỗ lực tìm kiếm sự ủng hộ từ các nước Arab và phương Tây để dỡ bỏ lệnh trừng phạt, một bước đi quan trọng giúp vực dậy nền kinh tế bị xung đột tàn phá.

Giới chuyên gia cho rằng, việc xây dựng một nhà nước Syria ổn định và phát triển thành công hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có sự ổn định nội bộ, quan hệ khu vực và vai trò của các cơ quan quốc tế. Xây dựng được một chính quyền ổn định, được cộng đồng quốc tế công nhận chính là yếu tố cốt lõi để Syria thu hút đầu tư và hỗ trợ từ nước ngoài.

Muốn đạt được nền tảng chính trị bền vững tại Syria, điều quan trọng là các phe phái ở nước này có chấp nhận thương lượng hướng tới hài hòa lợi ích hay không. Ðặc phái viên Liên hợp quốc về Syria, ông Geir Pedersen từng khẳng định, chính phủ chuyển tiếp của Syria cần thúc đẩy một tiến trình chính trị “bao trùm và có trật tự” để không làm “trật bánh” tiến trình chuyển tiếp vốn phức tạp, qua đó tránh làn sóng xung đột mới.

Việc các nhóm đối lập kiểm soát những khu vực khác nhau tại Syria đã phản ánh thực tế về một đất nước bị chia rẽ sâu sắc. Do đó, nếu không có sự công bằng trong phân phối quyền lợi giữa các đảng phái, thành phần xã hội, nhóm sắc tộc… thì tình trạng xung đột tranh giành ảnh hưởng hoàn toàn có thể diễn ra.

Các cuộc giao tranh giữa Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) và Quân đội Quốc gia Syria (SNA) tại miền bắc Syria trong những tuần qua là minh chứng cụ thể cho tình hình chính trị, an ninh còn nhiều bất ổn, phức tạp của nước này.

Chính quyền mới tại Syria cũng đứng trước một thách thức không nhỏ là vực dậy nền kinh tế bị suy thoái nghiêm trọng sau hơn 10 năm xung đột. Các số liệu thống kê cho thấy, GDP của Syria giảm hơn 85% kể từ khi xung đột nổ ra vào năm 2011.

Theo Văn phòng Ðiều phối nhân đạo Liên hợp quốc (OCHA), 15 triệu người dân Syria hiện đang thiếu lương thực. Trong bối cảnh hệ thống hạ tầng nông nghiệp cần được phục hồi khẩn cấp, sản lượng lúa mì và lúa mạch có nguy cơ giảm mạnh. Tổ chức từ thiện Save the Children cho biết, khoảng 50% số trẻ em trong độ tuổi đi học ở Syria phải bỏ lỡ việc học tập do giao tranh.

Dù gặp nhiều khó khăn, chính quyền lâm thời Syria cũng đạt được những bước tiến ban đầu trong tái thiết đất nước. Sân bay quốc tế Damascus đã chính thức nối lại các chuyến bay quốc tế sau hơn 13 năm gián đoạn. Hai tàu phát điện từ Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar được đưa đến Syria, cung cấp thêm 800 megawatt, tương đương 50% sản lượng điện hiện tại.

Chặng đường xây dựng lại đất nước Syria từ đống đổ nát do xung đột còn dài và nhiều chông gai, đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa nỗ lực trong nước và sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế. Ðiều cốt lõi là chừng nào các lực lượng chính trị tại nước này đạt được và tuân thủ một thỏa thuận hòa bình, hòa giải bền vững, sự phục hồi thật sự mới có thể bắt đầu.