Những “máy chạy deadline” thâu đêm suốt sáng ở quán cà phê
3h, quán cà phê mở 24/7 ở một góc phố Hà Nội vẫn sáng đèn.
Ánh sáng xanh từ màn hình hắt lên gương mặt Phương Hoa (sinh viên năm 4, trường Đại học Kinh tế – ĐHQG Hà Nội) làm rõ nét phờ phạc và đôi mắt thâm quầng. Chiếc điện thoại bên cạnh liên tục rung lên bởi loạt thông báo tin nhắn, lịch trình dồn dập.
Trên chiếc bàn nhỏ, cốc nước nguội ngắt từ lâu, tai nghe, giấy note, bàn phím xếp thành một “chiến tuyến”, sẵn sàng cho một đêm dài chiến đấu. Hoa chia sẻ: “Ban đêm là thời điểm mình thấy tập trung nhất”.
Màn đêm buông xuống, quán cà phê vẫn sáng đèn, trở thành nơi các bạn trẻ gia nhập đường đua “chạy deadline” (Ảnh: Huyền Trang).
Hoa kể, lịch trình mỗi ngày của cô “kín đặc”: sáng lên lớp học, chiều tham gia câu lạc bộ, tối học ngoại ngữ, đêm làm khóa luận. Đây là đêm thứ tư trong tuần Hoa ngồi lại đây đến 5 giờ sáng.
“Ở nhà học dễ xao nhãng, còn ở quán cà phê, thấy nhiều người cũng đang chạy deadline (hạn chót – PV) như mình nên tôi thấy có động lực hơn”, Hoa cười, tay vẫn không rời bàn phím.
Sau nhiều năm duy trì thói quen “ngủ ngày, cày đêm”, Hoa bắt đầu cảm nhận rõ rệt những hệ lụy: đồng hồ sinh học bị đảo lộn, tinh thần rối loạn, nội tiết thay đổi… Sau mỗi đêm thức trắng, cơ thể Hoa uể oải, không còn sức sống, dễ nổi nóng, cáu gắt và mắt ngày càng cận nặng.
Chỉ ngủ 3-4 tiếng mỗi ngày, cơ thể Hoa lên tiếng “báo động” bằng những cơn ngáp dài, khả năng tập trung giảm sút. Để tạm cân bằng, Hoa tự đặt ra nguyên tắc cho bản thân: sau mỗi đêm thức khuya, sẽ nghỉ ngơi 2-3 ngày để hồi sức.
Tuy nhiên, việc “ngủ bù” ấy gần như không mang lại hiệu quả. Hoa thừa nhận, càng cố gắng bù đắp, cô càng cảm thấy mệt mỏi và kiệt quệ tinh thần.
Không có một biện pháp nào hiệu quả để thay thế việc ngủ đúng và đủ giấc. Dù hiểu rõ tác hại, nhưng với khối lượng công việc dày đặc, không phải lúc nào Hoa cũng có thể cho phép mình được ngủ sớm.
Những chiếc laptop sáng suốt đêm, hình ảnh ngày càng phổ biến tại đô thị lớn (Ảnh: Mai Hương).
Không khó để bắt gặp các bạn trẻ giống như Hoa tại Hà Nội hay các thành phố lớn. Giữa lòng các đô thị, các quán cà phê mở 24/7 mọc lên dày đặc, sáng đèn từ đêm tới sáng.
Quản lý một quán cà phê ở Cầu Giấy cho biết: Trung bình mỗi đêm có khoảng 50-70 khách ở lại, cao điểm cuối tuần còn nhiều hơn. 95% là sinh viên tới học và “chạy deadline”.
“Khách rời quán lúc 2-3h sáng là chuyện bình thường”, người quản lý chia sẻ.
Lượng khách đông đúc mỗi tối tại một quán cà phê mở cửa 24/7 (Ảnh: Mai Hương).
Âm thanh gõ bàn phím, tiếng thì thầm trao đổi, ánh đèn vàng ấm… tạo thành “hệ sinh thái làm việc ban đêm” ngày càng phổ biến. Đi cùng đó là những hình ảnh quen thuộc: ly cà phê đặc quánh, những lon nước tăng lực, viên vitamin bổ sung, thuốc đau đầu, miếng dán mắt…
Sức khỏe đáng báo động của một thế hệ “ngủ ngày, cày đêm”
Ban đêm là khoảng thời gian để cơ thể phục hồi chức năng và cân bằng các yếu tố sinh học. Thế nhưng, xu hướng thức khuya trong người trẻ đang ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe thể chất và tinh thần. Tình trạng rối loạn giấc ngủ đang gia tăng nhanh chóng là hệ lụy đáng báo động đối với toàn xã hội.
Theo thông tin từ Bộ Y tế, tỷ lệ mắc bệnh lý rối loạn giấc ngủ hiện nay trên thế giới và tại Việt Nam đang gia tăng ở các nhóm tuổi khác nhau.
Trên thế giới, 20% thanh thiếu niên, 10-30% người trưởng thành gặp các vấn đề về giấc ngủ. Tại Việt Nam, ước tính có khoảng 15-20% thanh thiếu niên, 15-20% người trưởng thành đang mắc rối loạn giấc ngủ.
Các chuyên gia tại Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ: tại Việt Nam, khoảng 80% bệnh nhân đến khám có rối loạn giấc ngủ liên quan đến căng thẳng trong cuộc sống. Theo khảo sát thực tế đối tượng sinh viên có xu hướng “thức trắng” làm việc tại mô hình kinh doanh đặc biệt, phần lớn các bạn trẻ lựa chọn lối sống “ngày ngủ đêm thức” để phù hợp thời gian học tập và làm việc cá nhân.
Mặt bàn “bày binh bố trận” của những cú đêm Gen Z quen thuộc tại các quán cà phê mở cửa 24/7 (Ảnh: Mai Hương).
Năm 2022, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ thực hiện khảo sát, nghiên cứu về chất lượng giấc ngủ của sinh viên trường. Kết quả cho thấy có tới 83% sinh viên có thời lượng ngủ dưới 7 giờ/ đêm.
Khi người trẻ không ngủ đủ giấc, tỷ lệ stress và rối loạn cảm xúc liên tục tăng, nhiều người đặt ra câu hỏi: Liệu những hoài bão của gen Z có đang được xây dựng bằng sức khỏe của chính họ?
Có đáng để đánh đổi giấc ngủ, sức khỏe lấy kỹ năng, thu nhập?
Hoàng Tuấn Thành (sinh viên năm 2, trường Đại học Luật Hà Nội) lựa chọn trở thành nhân viên ca đêm tại 1 quán cà phê. Thành chia sẻ: “Tôi học xa nhà, hiện tại dù không có nhiều áp lực tài chính nhưng cũng cần sinh hoạt phí trang trải cho các hoạt động cá nhân trên Hà Nội”.
Như nhiều bạn trẻ hiện nay, Thành mong muốn có cơ hội trải nghiệm trong quãng thời gian đại học, từ đó tích lũy cho mình những kinh nghiệm, kỹ năng, mở rộng các mối quan hệ xung quanh.
Ca làm kéo dài tới 7 giờ sáng, Thành đã quen với nhịp sống đảo ngược suốt nhiều tuần qua (Ảnh: Mai Hương).
Lịch trình trong ngày của Thành cũng dày đặc không kém: ban ngày lên giảng đường, chiều tối về tranh thủ chợp mắt 4-5 tiếng, đêm lại làm việc tới sáng.
Dù đã quen với văn hóa làm đêm, Thành vẫn thừa nhận: “Có hôm mệt quá nhưng tôi vẫn phải nhắc mình tỉnh táo. Chân tay rã rời, cơ thể uể oải vì lâu ngày không được tiếp xúc với ánh nắng buổi sớm. Nhưng sinh viên xa nhà như chúng mình thì phải cố thôi”.
Nữ sinh ngủ gục sau ngày dài thức trắng (Ảnh: Mai Hương).
Quán cà phê nơi Thành làm việc dần xuất hiện từng tia nắng sớm. Những bạn trẻ lục đục thu dọn, đôi mắt đỏ hoe vì cả đêm thức trắng, gập laptop lại, kéo khẩu trang lên, khoác ba lô bước ra ngoài.
Một ngày mới bắt đầu, cũng là lúc người trẻ trở về nhà để… ngủ.
Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/the-he-cang-mat-cang-nao-thuc-dem-vi-noi-so-di-ngu-khi-ban-be-con-thuc-20251030130509221.htm
