Tiếng loa trong bệnh viện và chuyện xúc động của những “ngân hàng máu sống”

“Xin thông báo, hiện tại khoa Cấp cứu, Bệnh viện Chợ Rẫy đang cần gấp nhóm máu AB (Rh-) để truyền cho một bệnh nhân đang nguy kịch.

Quý thân nhân hoặc người hiến máu có nhóm máu AB (Rh-) vui lòng liên hệ ngay khu vực hiến máu tại tầng trệt, khu B. Sự hỗ trợ kịp thời của quý vị có thể cứu lấy một sinh mạng…”.

Khu vực tiếp nhận máu, tiểu cầu hiến tại Bệnh viện Chợ Rẫy (Ảnh: Khánh An).

Khoảnh khắc thôi thúc quyết định hiến máu đầu đời

Tiếng loa phát thanh vang lên giữa hành lang bệnh viện. Nhân viên y tế gấp gáp chạy hỏi từng phòng bệnh, mong tìm được người có nhóm máu phù hợp để kịp thời truyền cho ca cấp cứu.

Chính khoảnh khắc ấy đã thôi thúc Lê Duy Thanh (SN 2005, ở Bến Tre) – người đang chăm sóc mẹ trong viện – phải hiến máu lập tức.

Thanh kể, sau lần làm người tốt “bất ngờ” nêu trên, chàng trai bắt đầu tìm hiểu về phong trào hiến máu và hiểu hơn về tầm quan trọng của máu đối với bệnh nhân, nhất là trong những tình huống nguy kịch.

Vì vậy, ngay khi vừa qua sinh nhật tuổi 18, món quà đầu tiên Duy Thanh tặng chính mình là lá đơn đăng ký hiến máu tình nguyện, tại trường Đại học Kinh tế TPHCM.

“Tranh thủ đang lúc tuổi còn trẻ, tôi chỉ mong mình có thể làm được một điều gì đó thật ý nghĩa cho cộng đồng. Nếu nó có thể giúp ai đó vượt qua cơn nguy kịch, với tôi là một niềm hạnh phúc lớn”, Duy Thanh chia sẻ.

Thấy sức khỏe bình thường, Duy Thanh tiếp tục đăng kí hiến máu lần ba, lần bốn… tại Trung tâm Truyền máu Bệnh viện Chợ Rẫy. Cứ mỗi khi cho đi, trong lòng nam sinh cảm thấy an yên, cuộc sống cũng trở nên ấm áp và có ý nghĩa hơn. Đến nay, sau hơn một năm bắt đầu hành trình cho đi giọt máu nghĩa tình, Duy Thanh đã hoàn thành 4 lần hiến máu toàn phần.

Chàng trai trẻ đến Bệnh viện Chợ Rẫy hiến máu từ sớm (Ảnh: Khánh An).

Ngoài hiến máu, những ngày bình thường, nam sinh viên chọn cách đồng hành cùng bạn bè vào Trung tâm để hỗ trợ người đi hiến máu khác, cũng như tích cực tham gia các câu lạc bộ hiến máu và những nhóm thiện nguyện, với tinh thần luôn sẵn sàng khi có bệnh nhân cần.

“Tôi không nghĩ hiến máu là nghĩa vụ hay phong trào, mà là hành động xuất phát từ trái tim. Người nhận máu sẽ chẳng biết mình là ai, còn mình chẳng biết máu sẽ đến với ai. Nhưng chỉ cần nghĩ rằng đâu đó sẽ có một bệnh nhân được cứu sống, tôi thấy lòng mình đã đủ đầy”, nam sinh xúc động bày tỏ.

“Tôi muốn hồi đáp những điều tốt đẹp cuộc đời đã ban cho em trai…”

Bùi Thị Lực (SN 1989, ngụ tỉnh Cà Mau) chia sẻ, quyết định hiến máu của chị bắt đầu từ tình yêu thương dành cho người em trai đang chống chọi tình trạng nhiễm trùng máu, ở khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Chợ Rẫy.

Hơn hai tháng nay, cuộc sống của chị Lực gắn liền với những hành lang dài lạnh lẽo, mùi thuốc kháng sinh và tiếng máy thở dồn dập. Từ ngày em trai nhập viện, tận mắt thấy từng giọt máu được truyền qua cơ thể gầy yếu của em, chị mới thấm thía thế nào là “giọt máu cho đi, sự sống ở lại”.

Trước đó, em trai chị Lực đột nhiên lên cơn sốt cao, kèm theo những cơn đau lưng dữ dội. Cả nhà vội vã đưa cậu đến cấp cứu tại bệnh viện ở địa phương. Kết quả kiểm tra từ ảnh chụp X-quang cho thấy, phổi bệnh nhân tổn thương nghiêm trọng.

Nhiều người đi hiến máu vì những lý do đặc biệt của bản thân (Ảnh: Khánh An).

Cả đêm cấp cứu trôi qua trong căng thẳng, nhưng tình trạng chàng trai vẫn không cải thiện, khiến chị Lực vội vàng xin chuyển tuyến cho em lên Bệnh viện Chợ Rẫy. Sau khi tiến hành hàng loạt các xét nghiệm, chụp chiếu, bác sĩ kết luận bệnh nhân bị tràn dịch màng phổi, nhiễm trùng máu, suy đa tạng, phải điều trị tại phòng Hồi sức cấp cứu.

Do tình trạng suy đa tạng và thiếu máu liên quan đến nhiễm trùng, các bác sĩ tiến hành truyền hồng cầu và các chế phẩm máu theo phác đồ, liên tục theo dõi sát các thông số huyết học cho bệnh nhân.

Từ ngày đó đến nay, chị Lực chẳng nhớ nổi em trai của mình đã nhận bao nhiêu đơn vị máu. Những ngày bước vào phòng bệnh, hình ảnh quen thuộc đập vào mắt chị luôn là những túi máu đỏ đầy ắp treo trên cao, chậm rãi chảy qua từng sợi dây truyền vào cơ thể em trai. Mỗi túi máu là một niềm hy vọng nhỏ nâng đỡ sự sống mong manh của em trai chị trong cuộc chiến giành giật sự sống với tử thần.

“Tôi biết những giọt máu đó đến từ đâu và quý giá đến nhường nào. Tôi mang ơn mọi người và muốn hồi đáp những điều tốt đẹp mà cuộc đời đã ban cho em trai tôi. Xin gửi lời cầu nguyện đến tất cả những bệnh nhân, chúc tất cả luôn đủ máu điều trị”, chị Lực nói trước khi bước vào khu vực hiến máu.

Khoảng 10 phút sau, chị Lực trở lại hành lang ngồi trước đó, với mảnh băng trắng vừa dán lên chỗ đâm kim ở cánh tay. Đó cũng là lần đầu tiên người phụ nữ cho đi giọt máu của sự sống.

Có những người đi hiến máu để “tạ ơn đời” (Ảnh: Khánh An).

32 lần cho đi nguồn máu hiếm và lời hứa không dừng lại

“Tuổi trẻ được trái tim mách bảo, tôi muốn góp sức giúp đời, muốn nhìn thấy nụ cười, sự sống nảy mầm từ những hành động nhỏ bé của mình”, anh Hoàng Minh Thông (SN 1991, ngụ tại Vĩnh Long) tâm sự.

Mang trong lòng nhiệt huyết trên, 18 tuổi, anh Thông đã đến Trung tâm huyết học Cần Thơ hiến máu. Vì gia đình ở nông thôn, chưa có nhiều kiến thức về việc này, cha mẹ anh lo lắng sức khoẻ của con sẽ bị ảnh hưởng nên ban đầu ngăn cản.

Nhưng hơn ai hết, anh Thông biết rõ nhóm máu B (Rh-) của mình khá hiếm, có thể trở thành hy vọng sống cho những bệnh nhân cần truyền máu khẩn cấp, nên ra sức giải thích cặn kẽ cho cha mẹ được rõ.

Trong lần hiến máu tiếp theo vào năm 2010, anh nhận được thư mời đến tham dự họp mặt những người nhóm máu hiếm khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long. Tại đây, anh được bầu làm Chủ nhiệm Câu lạc bộ máu hiếm sinh viên Đại học Cần Thơ, trở thành người kết nối và vận động các sinh viên giống mình tham gia hiến máu tình nguyện.

Với tinh thần sẵn sàng “trao giọt máu hiếm, gửi niềm yêu thương”, anh Thông không nề hà khoảng cách khi nghe tin có bệnh nhân nguy kịch cần máu. Có lần, chàng trai trẻ di chuyển xuyên đêm từ Vĩnh Long ra Bình Phước (cũ) để hiến máu cứu một bệnh nhi chỉ mới 15 ngày tuổi bị nhiễm trùng máu, suy tạng, cả gia đình em rơi vào bế tắc vì hoàn cảnh rất khó khăn.

Nhiều mạng sống đã được “hồi sinh” nhờ những nguồn máu hiến (Ảnh: Khánh An).

“Tôi nhớ mãi khoảnh khắc trực tiếp hiến tiểu cầu để cứu bé, đồng thời hỗ trợ các thủ tục cho gia đình trong suốt quá trình nằm viện… Mỗi lần gặp một bệnh nhân nguy kịch, tôi càng cảm nhận sâu sắc giá trị của hành động nhân văn này”, anh Hoàng Minh Thông nói.

Sau khi ra trường, anh Thông làm việc tại TPHCM, nên thường xuyên tìm đến Trung tâm hiến máu Chợ Rẫy để hành trình chia sẻ hy vọng sống không bị gián đoạn. Đến nay, sau 15 năm tham gia hiến máu tình nguyện, anh Thông đã có 32 lần hiến máu, gồm 29 lần hiến máu toàn phần và 3 đợt hiến tiểu cầu.

Càng ý nghĩa hơn khi từ năm 2022, cả nhà 5 người của anh Thông đã trở thành tình nguyện viên hiến máu nòng cốt tại Bệnh viện Chợ Rẫy. “Máu không thể tạo ra bằng máy móc, chỉ có thể nhận từ người khác. Tôi sẽ tiếp tục đến khi nào không thể hiến máu được nữa”, anh quả quyết.

Mỗi giọt máu là một phép màu y học

Trao đổi với phóng viên Dân trí, thạc sĩ Phạm Lê Nhật Minh, Phó giám đốc Trung tâm truyền máu thuộc Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết trung bình, cứ 350ml máu được một người hiến tặng có thể cứu sống 2-4 bệnh nhân.

Cứ 350ml máu được một người hiến tặng có thể cứu sống 2-4 bệnh nhân (Ảnh: Khánh An).

Đối với ngành y tế, nguồn máu ổn định chính là yếu tố then chốt để bác sĩ yên tâm triển khai phác đồ điều trị. Mỗi đơn vị máu là cơ hội, là hy vọng cho bệnh nhân trong những giờ phút giành giật sự sống.

Với cộng đồng, hiến máu không chỉ là sự sẻ chia mà còn là trách nhiệm xã hội mang hai ý nghĩa lớn. Về nhân đạo, hiến máu là sự trao gửi niềm tin và sự sống. Ở góc độ khoa học, hiến máu định kỳ giúp cơ thể tái tạo máu mới, duy trì sức khỏe.

Thạc sĩ Minh trăn trở, dù việc hiến máu đã có nhiều khởi sắc trong những năm gần đây nhờ vào sức lan tỏa từ mạng xã hội và sự tham gia nhiệt tình của giới trẻ, nhưng thực tế cho thấy, hiến máu vẫn chủ yếu mang tính phong trào. Khi các phong trào qua đi, lượng người đến hiến máu cũng giảm dần.

Hiện nay, một số ngân hàng máu trên cả nước đang đối mặt với tình trạng số lượng máu dự trữ sụt giảm. Đặc biệt vào mùa hè, các dịp lễ dài ngày hoặc dịp Tết Nguyên đán, khi học sinh, sinh viên – lực lượng hiến máu chính – nghỉ học, số lượng người hiến máu giảm mạnh.

Cũng chính vì vậy, Trung tâm truyền máu Chợ Rẫy thời gian qua đã tìm cách đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, vận động cộng đồng tham gia hiến máu, nhằm bảo đảm nguồn máu an toàn, ổn định cho cấp cứu và điều trị.

Một số ngân hàng máu đối mặt với tình trạng số lượng dự trữ sụt giảm, rất cần cộng đồng tham gia hiến máu (Ảnh: Khánh An).

Trung tâm Truyền máu Chợ Rẫy còn tăng cường phối hợp cùng Hội Chữ thập đỏ, Ban chỉ đạo hiến máu các tỉnh và nhiều cơ quan, tổ chức tôn giáo để vận động, mở rộng mạng lưới hiến máu. Song song đó, nhiều điểm hiến máu cố định đã được mở thí điểm ở Đồng Nai, tạo thuận lợi cho người dân tham gia.

Mặt khác, để duy trì mạng lưới người mang nhóm máu hiếm, đặc biệt là Rhesus âm (vốn chỉ chiếm 0,1% dân số châu Á), Trung tâm đã thành lập Câu lạc bộ người có nhóm máu hiếm khu vực Đông Nam Bộ từ hơn 10 năm trước và không ngừng kiện toàn hoạt động của câu lạc bộ.

Ngoài ra, Trung tâm cũng áp dụng công nghệ số trong quản lý hiến máu tình nguyện, giúp người dân, đặc biệt là người trẻ dễ dàng tra cứu thông tin, đăng ký và quản lý lịch sử hiến máu của bản thân.

“Chúng tôi hy vọng việc hiến máu tình nguyện trở thành một phần trong văn hóa sống của người Việt. Vì mỗi giọt máu trao đi không chỉ cứu người, mà còn vô vàn những câu chuyện tình người đẹp đẽ khác sẽ xuất hiện từ đây”, thạc sĩ Phạm Lê Nhật Minh bày tỏ.

Rất cần hiến máu vào những dịp lễ, Tết

Tại ngày hội hiến máu tình nguyện “Chủ nhật Đỏ”, do Báo Tiền Phong phối hợp Bệnh viện Quân y 175 tổ chức mới đây, BSCKII Đào Văn Sinh, Trưởng Đại diện Văn phòng Bộ Y tế ở TPHCM nhận định, tình trạng khan hiếm máu vào dịp lễ, Tết luôn mang tính cấp bách, do nhu cầu cấp cứu, điều trị tăng cao trong khi lượng người hiến máu sụt giảm. Các chương trình vận động hiến máu đóng vai trò quan trọng trong việc bổ sung kịp thời nguồn máu dự trữ cho hệ thống y tế.

Theo ông Sinh, nhờ sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nguồn máu hiến tặng hiện nay được sử dụng hiệu quả hơn thông qua việc tách chế phẩm, vừa đáp ứng đúng nhu cầu điều trị, vừa giảm sự phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu, nhất là trong các giai đoạn cao điểm.

Người dân hiến máu tại chương trình “Chủ nhật Đỏ” (Ảnh: BTC).

Ngày hội “Chủ nhật Đỏ” từ khi xuất hiện vào năm 2019 thu hút đông đảo đoàn viên, thanh niên, cán bộ, chiến sĩ và người dân tham gia. Năm nay, chương trình tiếp nhận khoảng 300 đơn vị máu hiến. Ngoài phần quà theo quy định, người tham gia còn nhận thêm cây xanh, ly giấy thân thiện môi trường, chữ thư pháp và các sản phẩm ý nghĩa từ đơn vị đồng hành, góp phần lan tỏa lối sống xanh bền vững.