Trung tâm kiểm soát không lưu Hồ Chí Minh mới giải quyết quá tải vùng trời phía Nam

Đúng 0 giờ ngày 19-12-2025, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) sẽ chính thức chuyển đổi và đưa Trung tâm Kiểm soát không lưu (KSKL) Hồ Chí Minh mới vào khai thác. Đây là cột mốc quan trọng, góp phần nâng cao năng lực quản lý, điều hành bay tại vùng thông báo bay (FIR) Hồ Chí Minh – khu vực có mật độ hoạt động hàng không nhộn nhịp nhất cả nước, đồng thời là hạ tầng then chốt chuẩn bị cho việc vận hành Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Trung tâm KSKL Hồ Chí Minh mới được đầu tư đồng bộ, hiện đại, với hệ thống hạ tầng công nghệ được xem là bước chuyển sang “kỷ nguyên mới” trong quản lý bay. “Trái tim” của trung tâm là Hệ thống quản lý không lưu (ATM) thế hệ mới, tích hợp các tính năng tiên tiến như tối ưu hóa luồng bay đến – đi (AMAN/DMAN), quản lý quỹ đạo bay (TBO), cùng các công cụ cảnh báo và hỗ trợ ra quyết định tự động. Hệ thống này cho phép kiểm soát, điều phối hoạt động bay chính xác, linh hoạt hơn trong điều kiện lưu lượng ngày càng tăng.

Cùng với đó, hệ thống thông tin liên lạc – yếu tố sống còn của công tác điều hành – được nâng cấp toàn diện. Hệ thống chuyển mạch thoại VCCS đạt tiêu chuẩn châu Âu cho phép vận hành đồng thời 80 vị trí kiểm soát, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO). Mạng truyền dẫn IP/MPLS hiện đại cũng đã thay thế hoàn toàn công nghệ cũ, đảm bảo tốc độ cao, độ ổn định và an toàn trong kết nối dữ liệu giữa các đài, trạm.

Theo VATM, toàn bộ các thiết bị Thông tin – Dẫn đường – Giám sát (CNS) đã được đồng bộ hóa, hoàn tất nghiệm thu kỹ thuật và được Cục Hàng không Việt Nam cấp phép, sẵn sàng cho thời điểm chuyển đổi. Các chuyên gia của nhà thầu Indra đã trực tiếp tham gia cài đặt, kiểm tra và tối ưu hệ thống, bảo đảm trung tâm vận hành an toàn, thông suốt ngay từ giờ đầu khai thác.

Bên cạnh hạ tầng kỹ thuật, yếu tố con người được xác định là trọng tâm trong quá trình chuyển đổi. Lực lượng kiểm soát viên không lưu và kỹ thuật viên đã trải qua chương trình huấn luyện chuyển loại nghiêm ngặt, thực hành thuần thục trên hệ thống mô phỏng, làm quen với giao diện điều khiển mới và diễn tập nhiều kịch bản bất thường, khẩn nguy. Các tổ kỹ thuật cũng đã làm chủ quy trình vận hành, bảo dưỡng và xử lý sự cố đối với các hệ thống ATM, VCCS, AIS, MET và đường truyền số liệu.

Phương án chuyển đổi từ trung tâm cũ sang trung tâm mới được xây dựng chi tiết, với sự phối hợp chặt chẽ giữa VATM, Cục Hàng không Việt Nam, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cùng các đơn vị quân sự, nhằm bảo đảm dịch vụ điều hành bay liên tục, không bị gián đoạn trong thời khắc chuyển giao.

Việc đưa Trung tâm KSKL Hồ Chí Minh mới vào khai thác được kỳ vọng sẽ giải quyết bài toán quá tải tại vùng trời phía Nam. Với cấu trúc vùng trời được tái thiết kế và số lượng phân khu điều hành mở rộng, trung tâm giúp giảm áp lực cho kiểm soát viên không lưu, đồng thời tối ưu hóa việc điều phối luồng bay giữa các sân bay lớn như Tân Sơn Nhất, Long Thành, Phú Quốc và Cần Thơ. Năng lực xử lý của hệ thống mới, kết hợp các tính năng dự báo xung đột sớm, cho phép duy trì sự ổn định và an toàn ngay cả trong những khung giờ cao điểm.

Đặc biệt, Trung tâm KSKL Hồ Chí Minh mới được xác định là hạ tầng tiền phương quan trọng phục vụ Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Trung tâm sẽ đảm nhiệm điều hành các chuyến bay kỹ thuật, bay hiệu chuẩn và thực hiện kiểm soát tiếp cận, kiểm soát đường dài cho Long Thành, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn khai thác thương mại sắp tới.

Dự án Trung tâm KSKL Hồ Chí Minh do VATM làm chủ đầu tư, khởi công ngày 15-2-2024, với tổng mức đầu tư gần 1.500 tỉ đồng. Công trình gồm tòa nhà điều hành chính diện tích hơn 2.360 m² trong khuôn viên Công ty Quản lý bay miền Nam, trạm kỹ thuật điện, hai tháp ăng-ten, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, trang thiết bị chuyên ngành và các hạng mục phụ trợ.