Tức tốc thống kê hàng tồn của hộ kinh doanh để có hướng xử lý

Sát thời điểm chính thức xóa thuế khoán, hộ kinh doanh chuyển sang kê khai thuế (từ ngày 1.1.2026), xử lý hàng tồn kho vẫn là vấn đề khiến không ít hộ kinh doanh trăn trở.

Xác định rõ doanh thu, tránh hoang mang về hàng tồn

Trả lời câu hỏi của Thanh Niên tại hội thảo “Giải mã chuyển đổi mô hình và kê khai thuế: Từ thực tiễn hộ kinh doanh” do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp Công ty cổ phần công nghệ KiotViet tổ chức chiều 16.12, tại Hà Nội, ông Nguyễn Tiến Minh, Phó trưởng Thuế TP.Hà Nội, cho biết hộ kinh doanh phải hiểu rất rõ về các mức doanh thu, tránh quá lo lắng.

Nếu doanh thu năm dưới 500 triệu đồng, hộ kinh doanh được miễn thuế. Nếu doanh thu năm từ trên 500 triệu đồng đến 3 tỉ đồng, hộ kinh doanh có thể lựa chọn tính thuế thu nhập cá nhân theo 2 phương pháp.

Một là tính theo thu nhập tính thuế (doanh thu trừ chi phí) nhân (x) thuế suất và hai là tính theo doanh thu tính thuế nhân (x) thuế suất.

“Với cách tính theo doanh thu, cơ quan thuế không sử dụng hóa đơn, chứng từ đầu vào làm cơ sở tính thuế. Như vậy, hộ kinh doanh thuộc nhóm có doanh thu từ 3 tỉ đồng trở xuống thì không nên quá hoang mang về hàng tồn kho”, ông Minh nhấn mạnh.

Thực tế, số hộ kinh doanh có doanh thu năm trên 3 tỉ đồng chiếm tỷ lệ rất ít trên tổng số hộ kinh doanh. Thuế TP.Hà Nội xác định sẽ triển khai khảo sát các nội dung liên quan tới hàng tồn kho của nhóm hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỉ đồng trong 1 tuần.

“Chúng tôi sẽ khảo sát để nắm rõ lượng hàng tồn kho thế nào. Có rất nhiều vấn đề. Ví dụ, các hộ kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, hàng tồn kho là nhập khẩu hay hàng hóa sản xuất trong nước. Có hộ kinh doanh thuốc chữa bệnh, đây là lĩnh vực rất quan trọng về nguồn gốc… 

Khía cạnh khác là chứng từ là gì, các bên thanh toán với nhau ra sao. Tất cả nội dung này sẽ được khảo sát rất cụ thể”, ông Minh nói và cho biết từ khảo sát đó, cơ quan thuế sẽ báo cáo cấp trên để có hướng dẫn.  

Trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Văn Thức, Chủ tịch Công ty TNHH tư vấn thuế BCTC, cho rằng riêng với vấn đề hàng tồn kho, trường hợp mua thật, hợp pháp nhưng vì hộ kinh doanh chưa nắm luật nên không lấy hóa đơn thì nên cho phép hộ kinh doanh lập bảng kê, tự chịu trách nhiệm với bảng kê hàng hóa đã mua, cam kết không mua hàng lậu, hàng giả, hàng cấm…

Trên 2,5 triệu hộ kinh doanh được trực tiếp khảo sát

Theo khảo sát của VCCI, khi chuyển đổi sang kê khai thuế, 49% hộ kinh doanh cho rằng chi phí và thời gian quản lý hóa đơn, chứng từ sẽ tăng lên đáng kể.

Ông Phạm Ngọc Thạch, Phó trưởng ban Pháp chế, VCCI, thông tin hộ kinh doanh còn gặp khó khi tuân thủ quy định về hóa đơn điện tử và thiết bị tính tiền. Điều này thể hiện ở năng lực công nghệ số hạn chế, thói quen ghi chép thủ công, gánh nặng chi phí đầu tư và thủ tục phức tạp…

Đề cập khía cạnh đồng hành cùng hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi, Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn cho biết: trong chiến dịch 60 ngày cao điểm (từ tháng 11), toàn ngành thuế đồng loạt triển khai khảo sát, phân nhóm hộ kinh doanh để xác định phương thức hỗ trợ phù hợp.

Trong vòng 40 ngày, đã có trên 2,5 triệu hộ kinh doanh được trực tiếp khảo sát, được đánh giá phân loại theo khả năng sử dụng các ứng dụng của cơ quan thuế, phân loại theo mức độ sẵn sàng chuyển đổi.

“Các hộ kinh doanh đều mong muốn chấp hành tốt pháp luật, nghĩa vụ thuế, nhưng còn thiếu công cụ, kỹ năng, chưa quen với phương thức kê khai điện tử. Trên cơ sở các quy định mới, cơ quan thuế đang tiếp tục rà soát, hoàn thiện hướng dẫn và tổ chức triển khai thống nhất, phù hợp với thực tiễn của hộ, cá nhân kinh doanh”, ông Mai Sơn nói.

Lãnh đạo Cục Thuế đặc biệt lưu ý, hộ kinh doanh nên tích cực thực hành các thao tác kê khai, nộp thuế điện tử trên dữ liệu giả định trên Cổng trải nghiệm dành cho hộ kinh doanh mà Cục Thuế vừa vận hành. 

Cổng được thiết kế như một môi trường giả lập trực quan, giúp hộ kinh doanh thực hành đầy đủ quy trình quản lý thuế phù hợp với đặc thù hoạt động của từng nhóm đối tượng, cho phép thao tác thử, điều chỉnh sai sót mà không phát sinh nghĩa vụ hay rủi ro pháp lý.